Zaman Kontrolleri

Satrançta birçok farklı zaman kontrolü türü vardır. "Zaman kontrolü" terimi sıkça kullanılır, ancak bu ne anlama gelir?

Zaman kontrolleri hakkında bilmeniz gerekenler şunlardır:

• Zaman Kontrolleri Nelerdir?
• Klasik Satranç Zaman Kontrolü
• Hızlı Satranç Zaman Kontrolü
• Yıldırım Satranç Zaman Kontrolü
• Kurşun Satranç Zaman Kontrolü
• Zaman Kontrolü Nasıl Seçilir?
• Sonuç

Zaman Kontrolleri Nelerdir?

Satranç zaman kontrolleri, her oyuncunun bir oyunu tamamlamak için ne kadar süresi olduğunu ifade eder. Basit veya karmaşık olabilirler. Chess.com'daki zaman kontrollerinin çoğu daha basittir.

Chess.com zaman kontrolleri "X | Y" biçiminde gösterilirken, "X+Y" biçimi de yaygındır. İlk sayı kaç dakikaya sahip olduğunuzu belirtirken, ikinci sayı hamle başına kaç saniye ekleneceğini belirtir. Artış, oynanan her hamle için saate eklenen saniyeyi ifade eder.

Örneğin, 3|0 zaman kontrolü (veya 3+0), her oyuncunun hamle başına artış olmadan oyunu tamamlamak için üç dakikasının olduğu bir oyunu ifade ederken, 5|5 (veya 5+5) zaman kontrolü, her oyuncunun beş dakikaya sahip olduğu ve artış için hamle başına beş saniye kazandığı bir oyunu ifade eder.

Klasik Satranç Zaman Kontrolü

Klasik satranç zaman kontrolleri genellikle daha uzun zaman kontrollerini ifade eder ve genellikle masabaşı turnuvalar için kullanılır. Klasik satranç zaman kontrolleri Chess.com'un kullandıklarından daha karmaşık olabilir. Örneğin, FIDE'nin bir dünya şampiyonluk maçı için kullandığı zaman kontrolü karmaşık olarak kabul edilir:

Dünya Şampiyonluk Maçı oyunlarındaki zaman kontrolleri ilk 40 hamle için 120 dakika, sonraki 20 hamle için 60 dakika ve oyunun geri kalanı için 61. hamleden itibaren hamle başına 30 saniye artışla 15 dakikadır.
— FIDE

Daha büyük turnuvalarda kullanılan daha geleneksel USChess zaman kontrolleri 40/2, SD/1 (veya iki saatte 40 hamle ve ardından bir saatlik ani kayıp zaman kontrolü) olabilir. Yerel kulüpler tarafından sıklıkla kullanılan klasik zaman kontrolünün bir başka örneği de G/60 d5'tir; bu, saat çalışmaya başlamadan önce her hamlede beş saniyelik bir gecikmeyle oyuncu başına 60 dakika anlamına gelir.

Gecikme, saate zaman ekleyen artıştan farklıdır. Gecikme, kelimenin tam anlamıyla saate basıldığı anda (bir oyuncunun hamlesinin yapıldığına işaret eder) diğer oyuncunun zamanının, gecikme zamanı dolana kadar azalmaya başlamaması anlamına gelir.

Kafa karıştırıcı, değil mi? Neyse ki Chess.com zaman kontrolleri genellikle çok basit ve anlaşılırdır.

Hızlı Satranç Zaman Kontrolü

Chess.com'daki hızlı satranç  zaman kontrolleri, oyuncu başına on dakikadan uzun olan tüm zaman kontrolleridir. En popüler hızlı satranç zaman kontrolü 15|10'dur, ancak birçok kişi 30|0 ve 60|0 oynar. Chess.com'da özel bir zaman kontrolü oluşturarak başka birçok hızlı satranç zaman kontrolü oluşturulabilir ve oynanabilir.

Hızlı satranç oynamak, klasik satrançta saatlerce konsantre olma alışkanlığını kaybetmenize neden olabilir.
— GM Vladimir Kramnik

Çevrimiçi Oyna'ya gidip zaman kontrolü açılır menüsünü seçerek ve ardından "Daha Fazla Zaman Kontrolü" seçeneğini bulup seçerek ve "Özel" düğmesine tıklayarak özel bir zaman kontrolü oluşturabilirsiniz. İstediğiniz zaman kontrolünü bu alanlara (dakika ve artış) girebilir ve ardından yeşil "Oyna" düğmesini seçebilirsiniz.

Özel zaman kontrolünün bir örneği, PRO Chess League için resmi zaman kontrolü olan 10|2'dir. FIDE'nin Dünya Hızlı Satranç Şampiyonası'nda şu anda kullanılan zaman kontrolü 15|10'dur.

Yıldırım Satranç Zaman Kontrolü

Chess.com'daki Yıldırım satranç zaman kontrolleri oyuncu başına üç ila on dakika arasındadır. Chess.com'daki en popüler zaman kontrolüdür ve günde iki milyondan fazla yıldırım oyunu oynanır! Yıldırım satranç için en popüler zaman kontrolleri 3|0 ve 3|2'dir, ancak 5|0 ve 5|5 de oldukça popülerdir. Herhangi bir zaman kontrolü için yapabileceğiniz gibi, yıldırım satranç için de özel zaman kontrolleri oluşturabilirsiniz. FIDE'nin Dünya Yıldırım Şampiyonası zaman kontrolü şu anda 3|2'dir.

Tek bir yıldırım oyunu oynamak çok zordur. Uzun süre boyunca oynamaya devam etmek istersiniz.
— GM Viswanathan Anand

Kurşun Satranç Zaman Kontrolü

Chess.com'daki kurşun satranç zaman kontrolleri, oyuncu başına üç dakikadan daha hızlı olan herhangi bir zaman kontrolünü ifade eder. Bunlar en hızlı zaman kontrolleridir ve Chess.com'daki en popüler ikinci zaman temposudur. Günde yarım milyondan fazla kurşun satranç oyunu oynanır. Kurşun satranç için en popüler zaman kontrolleri 1|0 ve 2|1'dir, ancak birçok oyuncu 30 saniyelik zaman kontrollünü de oynar!

Zaman Kontrolü Nasıl Seçilir?

Artık farklı zaman kontrollerine aşina olduğunuza göre, birini nasıl seçeceksiniz? Basitçe Çevrimiçi Oyna'ya gidin ve zaman kontrolü açılır menüsünü bulun. Önce en popüler zaman kontrollerini göreceksiniz:

Bu zaman kontrollerinden birini oynamak isterseniz, onu seçin ve ardından yeşil "Oyna" düğmesine basın. "Oyna"yı seçtikten sonra, Chess.com sizi o zaman kontrolü için oyuncu havuzuna koyacak ve sizi aynı zaman kontrolüne sahip bir oyun arayan başka bir oyuncuyla otomatik olarak eşleştirecektir.

Çok fazla yıldırım satranç oynuyorum. Beyni alkol içmek kadar çürütüyor.
— GM Nigel Short

Zaman kontrolleri için daha fazla seçeneğe sahip olmak isterseniz, ek seçenekleri görüntüleyen "Daha Fazla Zaman Kontrolü" seçeneğini seçmeniz yeterlidir:

Chess.com'da özel zaman kontrolleri oluşturmak çok kolaydır. Bahsedildiği gibi, yukarıda gösterilen "Özel" düğmesini seçebilir ve ardından istediğiniz zaman kontrolünü girebilirsiniz. İstediğiniz zaman kontrolünü girdikten sonra, sadece yeşil "Oyna" düğmesine basın.

Sonuç

Artık satranç zaman kontrollerinin ne olduğunu, artış ve gecikmenin ne olduğunu, zaman kontrollerinin nasıl değiştiğini ve Chess.com'da bir zaman kontrolünün nasıl seçileceğini biliyorsunuz. Bir oyuncunun tercih ettiği zaman kontrollerini bulması biraz zaman ve deneyim gerektirebilir, ancak hepsi eğlenceli ve farklıdır! Keyfini çıkarın!