Satranç Terimleri
Satranç Motorları

Satranç Motorları

Yıl 1997 ve dünya, tarihin muhtemelen en iyi satranç oyuncusu olan GM Garry Kasparov'un bir bilgisayara karşı kaybettiği maçı şaşkınlıkla izliyor. Satranç motorlarının çağı başladı ve bu, oyunun gidişatını sonsuza dek değiştirdi.

Satranç motorları hakkında bilmeniz gerekenler:


Satranç Motoru Nedir?

Satranç motoru, satranç konumlarını analiz eden ve yaptığı hesaplar sonucu en iyi hamle seçeneklerini kullanıcıya sunan bir bilgisayar programıdır. Bilgisayarlar satranç oyuncusu olsaydı, motorlar da beyinleri olurdu. Örneğin Chess.com, kullanıcıların Komodo motorunu kullanarak bilgisayar kişiliklerine karşı oynamalarına olanak tanıyor ve Analiz Bölümü'nde Stockfish'i kullanıyor.

Chess engine.
Chess.com Bilgisayar'a Karşı Oyna sayfasında Komodo'yu kullanıyor.

Satranç motorları insanlardan çok daha güçlüdür ve en iyilerinin tahmini Elo reytingi 3000'in üzerindedir. Donanım ve yazılımdaki gelişmeler sayesinde motorlar her yıl daha da güçleniyor. Örneğin AlphaZero, "nöral ağlar" kavramını satranç dünyasına tanıttı. En güçlü motorların tümü bu tür bilgi işleme araçlarını benimsedi ve daha da güçlü hale geldi.

İşte zaman içindeki en güçlü bilgisayar satranç motorlarının videosu:

En Popüler Satranç Motorları

Pek çok satranç motoru mevcut, ancak bunlardan yalnızca birkaçı sürekli olarak bilgisayar şampiyonalarının en üst sıralarında yer almaktadır. İşte en popüler motorların bir listesi.

AlphaZero

AlphaZero, daha sonra Google tarafından satın alınan bir yapay zeka ve araştırma şirketi olan DeepMind tarafından geliştirildi. Sinir ağlarını eğitmek için pekiştirmeli öğrenmeyi ve kendi kendine satranç oynama metodunu kullanan ilk motordu.

AlphaZero, 100 oyunluk bir maçta o zamanın en güçlü motoru olan Stockfish'i kolayca mağlup ederek dünyayı şok etti.

AlphaZero chess engine.
DeepMind logosu. Görsel: deepmind.com.

Stockfish

Stockfish şu anda herkesin kullanımına açık en güçlü satranç motorudur. Açık kaynaklı bir motor olarak, tüm kullanıcılar onu geliştirmeye ve iyileştirmeye yardımcı oluyor. Diğerleri gibi Stockfish de satranç konumlarının daha iyi değerlendirilmesini sağlamak için koduna nöral ağları dahil etti.

Stockish, Windows, Mac OS X, Linux, iOS ve Android gibi tüm büyük platformlarda kullanıma açıktır.

Stockfish chess engine.
Stockfish logosu. Görsel: stockfish.com.

İşte NM Sam Copeland'ın Stockfish NNUE'nin (artık Stockfish'e dahil) Leela Chess Zero'ya karşı kazandığı muhteşem zaferi anlattığı bir video.

Leela Chess Zero

Leela Chess Zero şu anda herkesin kullanımına açık en güçlü ikinci satranç motorudur. Motor (aynı zamanda Lc0, LCZero ve Leela adlarıyla da anılıyor), 2018'de başlatılan açık kaynaklı bir nöral ağ projesinin bir parçası.

Lc0, DeepMind'ın AlphaZero projesinden ilham almıştır ve oyunu pekiştirmeli öğrenme ve tekrarlanan şekilde kendi kendine satranç oynama yoluyla öğrenmiştir.

Leela Chess Zero chess engine.
Leela Chess Zero logosu. Görsel: lczero.org.

İşte IM Danny Rensch'in Leela'nın başyapıtlarından birini analiz ettiği bir video:

Komodo Chess

Komodo, piyasadaki en baskın ve en başarılı Evrensel Satranç Arayüzü (UCI) satranç motorlarından biridir. Don Dailey bu motoru 2010'da geliştirdi ve Mark Lefler 2013'te üzerinde çalışmaya devam etti. Motor ayrıca satranç becerilerini geliştirmek için uzun yıllar boyunca GM Larry Kaufmann'ın desteğini aldı.

Komodo chess engine.
Komodo motorunun Ejderha logosu. Görsel: komodochess.com.

Chess.com, Komodo'yu 2018 yılında satın aldı ve onu Bilgisayara Karşı Oyna sayfamızda kullanıyor. Motorun farklı oyun güçlerinde, farklı tarzlarda ve açılış kitaplarında çalışabilme yeteneği, onu oyuncular arasında popüler bir seçim haline getirdi.

Komodo'ya bir şans verin ve Chess.com'da bulunan farklı kişiliklerden birine karşı oynamayı deneyin!

play computer vs. different chess personalities and celebrities

Chess.com'da farklı bot kişiliklerine karşı oynayın.

Deep Blue

Deep Blue, IBM tarafından bir tanıtım kampanyasının parçası olarak oluşturulan bir satranç bilgisayarıydı. Şirket, bilgisayarının işlem gücünü sergilemek istedi ve dönemin dünya şampiyonu Kasparov'a karşı bir maç ayarladı.

Deep Blue, biri 1996'da, diğeri 1997'de olmak üzere Kasparov'a karşı iki maç oynadı. Deep Blue ilk maçı kaybetti ancak ertesi yıl dünya şampiyonunu mağlup ederek karışık duygulara neden oldu. Pek çok kişi teknolojinin gücüne hayret ederken, ilk kez bir bilgisayar, insanın makineler üzerindeki üstünlüğünü sorgulatır hale gelmişti.

Deep Blue
Bilgisayar Tarihi Müzesi'nde sergilenen Deep Blue parçalarından biri. Fotoğraf: James, CC.

Shredder Chess

Shredder, herkesin satın alabileceği ticari bir satranç motorudur. Stefan Meyer-Kahlen, motoru ve kullanıcı arayüzünü 1993 yılında Almanya'da oluşturdu.

Shredder, Windows, Mac OS, Linux, Android, iOS ve hatta Amazon Kindle gibi birden fazla platformda mevcut.

Shredder chess engine.
Shredder Chess logosu. Görsel: shredderchess.com.

Fritz

Bir başka ticari satranç motoru olan Fritz, Frans Morsch tarafından geliştirildi ve 1991 yılında ChessBase'e eklendi. Bu listedeki çoğu satranç motoru gibi Fritz de yıllar içinde birçok Bilgisayar Satranç Şampiyonası şampiyonluğu kazandı.

Fritz, Windows'ta ve diğer birçok platformda mevcut. Motor, 2009'dan bu yana Nintendo Wii, Nintendo DS ve Sony Playstation 3 gibi bazı konsollarda da mevcut.

Fritz chess engine.
Fritz logosu. Görsel: fritz.chessbase.com.

Rybka

Rybka başka bir ticari satranç motorudur. 2000'li yılların başında IM Vasik Rajlich tarafından geliştirildi ve ChessBase ile ortaklık kuruldu.

Bu motor, Uluslararası Bilgisayar Oyunları Birliği'nin (ICGA) Rybka'nın kendi kodunu çaldığını iddia etmesiyle bazı tartışmalara yol açtı. Ancak FIDE Etik Komisyonu 2015 yılında bu iddiaların yanlış olduğu sonucuna vardı.

Rybka chess engine.
Rybka'nın 2018 Bilgisayar Satranç Şampiyonası logosu. Görsel: Chess.com.

Houdini Chess

Houdini, Belçikalı satranç oyuncusu ve programcı Robert Houdar tarafından 2010 yılında geliştirilen ticari bir satranç motorudur. 2019'un sonunda Houdini dünyanın en yüksek reytingli ticari satranç motoru oldu. (sadece Stockfish, Leela Chess Zero ve Komodo'nun ardından).

Houdini yalnızca Windows için mevcut olduğundan diğer motorlar kadar erişilebilir değildir.

Houdini chess engine.
Houdini'nin 2018 Bilgisayar Satranç Şampiyonası logosu. Görsel: Chess.com.

HIARCS

HIARCS (Higher Intelligence Auto-Response Chess System'in kısaltması), 1980 yılında Mark Uniacke tarafından geliştirilen tescilli bir satranç motorudur. 3000'den fazla Elo reytingine ulaşmış olanlar arasında en eski satranç motorudur.

HIARCS, Windows ve Mac OS'ta mevcuttur.

Sonuç

Artık bir satranç motorunun ne olduğunu, hangi motorların en güçlü olduğunu ve Chess.com'da en iyi satranç motorlarından biriyle nasıl oynanacağını biliyorsunuz. İstediğiniz zaman, birbirleriyle mücadele eden en iyi satranç motorlarını izlemek için Chess.com/CCC adresine gidin!

The Computer Chess Championship on Chess.com.
Bilgisayar Satranç Şampiyonası her zaman Chess.com'da yayında.

Daha Fazla Satranç Terimi Keşfedin