Şah Çekmek
Şah çekmek, satrançta son derece önemli bir kavramdır. Terim çokça kullanılır, ama ne anlama geliyor? Hadi öğrenelim!
Şah çekmek hakkında bilmeniz gereken her şey:
Şah Çekmek Nedir?
Bir şah saldırıya uğradığında, buna şah çekmek denir (satranç notasyonunda "+" olarak yazılır). Şah çekmek, "Dikkat! Şah saldırıya uğradı!" anlamına gelebilir. Bir şah asla ele geçirilemeyeceğinden, bir şah tehdit edildiğinde "şah" terimi kullanılır.
Bir oyuncuya şah çekiliyorsa, şahtan kurtulmalıdır! Aşağıdaki pozisyonda, Beyaz filini siyah şaha saldıran b5 karesine taşıdı. Bu, Siyah'a şah çekildiği anlamına gelir.
Şahsen oyun oynarken, rakibinizin şahına saldırdığınızda ona "şah" demeniz adettendir (ancak turnuva oyunlarında bu nadiren görülür). İşte şahlarla ilgili ünlü (ve saçma) bir satranç sözü: "Her zaman şah çek, mat olabilir!"
Her zaman şah çek, mat olabilir!
— Anonim
Artık şah çekmenin ne olduğunu öğrendiğinize göre, şunu merak ediyor olabilirsiniz: "Bana şah çekilirse, bundan nasıl kurtulurum?" Bunun üç yolu vardır.
Çekilen Şahtan Nasıl Kurtulursunuz?
Şah pozisyonundan kurtulmanın üç yolu vardır: Şah pozisyonundan çıkmak, şah çeken taşı bloke etmek veya şah çeken taşı ele geçirmek.
Aşağıdaki pozisyonda, Siyah az önce Vxf2+ oynadı. Şahtan nasıl kurtuluruz?
Evet! Şahımızla veziri ele geçirmeliyiz! Şahı bloke etmenin ve şahtan çıkmanın bir yolu yok, bu yüzden f2'de ele geçirmeliyiz.
Artık Beyaz'ın şahının saldırıya uğramadığını görebiliyoruz, yani Beyaz artık şah altında değil. Beyaz'ın şimdi bir vezir önde olması da fena değil!
Başka bir pozisyon deneyelim: Aşağıdaki diyagramda Siyah'a c8'deki beyaz vezir tarafından şah çekildiğini görebiliriz. Siyah şah, çekilen şahtan kurtulamadığı (g5'teki at f7 karesini kapattığı) veya veziri ele geçiremediği için Siyah şahı bloke etmelidir. Siyah şahın önünü nasıl bloke edebilir?
Tamamdır! Siyah, Kf8 oynayarak şahı bloke edebilir. Kf8'den sonra Siyah artık şahta değildir.
Şah pozisyonundaysanız ancak şah pozisyonundan çıkamıyorsanız, şah pozisyonunu bloke edemiyorsanız veya şah pozisyonuna girmenize neden olan taşı ele geçiremiyorsanız ne olur? Şah pozisyonundaysanız ve şah pozisyonundan çıkamıyorsanız, mat gerçekleşmiş demektir ve oyun bitmiştir!
Sınav
Artık şah çekmenin ne olduğunu ve çekilen şahtan nasıl kurtulacağınızı bildiğinize göre, çekilen şahı bulup bulamayacağınıza bakalım! Siyah az önce Agf6 oynadı. Bu pozisyonda taraflardan biri şah pozisyonunda mı?
Haklısın! Hiçbir taraf şah pozisyonunda değil! Aynı pozisyonda bir hamle daha yaparsak ne olur? Aşağıdaki diyagramda Siyah, şah tehditi altında mı?
Evet! Siyah d6'daki at ile şah çekiyor! Bunun mat olduğunu fark ederseniz bonus puanlar sizin! Bunun boğmaca matı olduğunu fark ederseniz daha da fazla bonus puan!
Sonuç
Artık şahın ne olduğunu, şahtan nasıl kurtulacağınızı, birine nasıl şah çekeceğinizi ve çekilen şahı nasıl bulacağınızı biliyorsunuz! Hem kendi şahınız hem de rakibinizin şahı için şah güvenliğini her zaman aklınızda bulundurun. Şah hakkındaki yeni bilginizin tadını çıkarın ve tüm şahlarınız matla sonuçlansın!
Video Dersi İzleyin
Bir makale okumak, materyali öğrenmenin harika bir yoludur! Bazılarımız için bir video dersi izlemek daha da faydalı olabilir! Anlayışınızı pekiştirmek için aşağıdaki kısa video dersine göz atın! Deneyin!
