Adaylar Turnuvası

Adaylar Turnuvası? Neye Aday? Adaylar Turnuvası hakkında her şeyi ve Dünya Şampiyonluğu döngüsü için önemini öğrenelim!

Adaylar Turnuvası hakkında bilmeniz gereken şeyler bunlardır:

• Adaylar Turnuvası Nedir?
• Adaylar Turnuvası Neden Önemlidir?
• Adaylar Turnuvasına Nasıl Katılma Hakkı Elde Edilir?
• Adaylar Turnuvası Tarihçesi
• Sonuç

Adaylar Turnuvası Nedir?

Adaylar Turnuvası, Dünya Şampiyonluğu döngüsünde Dünya Şampiyonası Unvan Maçı'nın kendisinden önceki son turnuvadır. Dünya Şampiyonluğu döngüsündeki en önemli ikinci turnuvadır; çünkü Adaylar Turnuvası'nı kazanan isim unvan maçında mevcut dünya şampiyonu ile karşılaşır. FIDE, 1948'den beri Dünya Şampiyonluğu döngülerini, 1950'den beri de Adaylar Turnuvalarını düzenlemektedir. Adaylar Turnuvası her iki yılda bir düzenlenmektedir.

Adaylar Turnuvası Neden Önemlidir?

Adaylar Turnuvası önemlidir; çünkü Dünya Şampiyonluğu Maçı'nın medyan okuyucusunu belirlemektedir. Dünya Şampiyonluğu döngüsü pek çok turnuvadan oluşmaktadır; ancak bunların esas amacı Adaylar Turnuvasına katılım hakkı elde etmektir. FIDE Chess.com Grand Swiss Turnuvası da ana amacı Adaylar Turnuvası'na katılacak isimlerden birisini belirlemek olduğu için önemli üst düzey turnuvalardan birisidir.

Adaylar Turnuvasına Nasıl Katılma Hakkı Elde Edilir ?

Adaylar Turnuvası, sekiz oyunculu, çift tur döner turnuvadır. Sekiz oyuncunun şu anki belirlenme yöntemleri şu şekildedir:

• Bir "kontenjan" hakkı turnuva organizatörüne verilir (ancak bu tercih için de bazı kriterler vardır). 
• FIDE Dünya Kupası finalistleri (iki isim).
• FIDE Grand Prix'yi ilk iki sırada tamamlayan satranççılar Adaylar Turnuvasına katılma hakkı elde ederler.
• FIDE Grand Swiss turnuvası galibi Adaylar Turnuvasına katılım hakkı elde eder.
• O yıl en yüksek reyting ortalamasına sahip oyuncu Adaylar Turnuvası'na katılım hakkı elde eder.
• Önceki Dünya Şampiyonluğu Maçı'nın kaybedeni Adaylar Turnuvasına katılım hakkı elde eder. 

Adaylar Turnuvası Tarihçesi

FIDE, Dünya Şampiyonluğu unvanının sahibinin belirlenmesini ilk kez 1948'de üstlendi. Adayların belirlenme süreci yıllar içinde pek çok defa değişti, farklı döngü ve formatlarla meydan okuyucu belirlendi. 1950-1962 arasında çift tur döner turnuva meydan okuyucuyu belirliyordu ve bir şampiyonluk döngüsü üç yıl sürüyordu.

İlk Adaylar Turnuvası, 1950 Budapeşte'de oynandı ve GM'ler David Bronstein ile Isaac Boleslavsky, eş puanla birinci oldular. Bronstein, daha sonra Boleslavsky'e karşı bir maç kazandı ve Dünya Şampiyonluğu Unvan Maçı'nı GM Mikhail Botvinnik ile oynayıp berabere yaptı. Botvinnik unvanını korudu. Bronstein, meşhur 1953 Adaylar Turnuvası kitabını yazdı, bu eser halen bir klasik kabul edilmektedir. GM Vassily Smyslov, 1953 Adaylar Turnuvası'nı kazandıktan sonra Botvinnik ile unvan maçını da berabere yaptı. Smyslov, sonraki Adaylar Turnuvası'nı 1956 kazandıktan sonra 1957 Dünya Şampiyonluğu Maçı'nda Botvinnik'yi yendi (ne var ki 1958'deki rövanş maçında Botvinnik kazandı ve tacını geri taktı).

Adaylar Turnuvası'nın bir sonraki galibi GM Mikhail Tal'di, o da Botvinnik'i 1960 Dünya Şampiyonası Maçı'nda yendi. Tarih, Botvinnik'in Tal'i 1961'deki rövanş maçıyla yenmesiyle tekerrür etti. GM Tigran Petrosian, 1962 Adaylar Turnuvası'nı kazandı. Botvinnik'i 1963 Dünya Şampiyonluğu Maçı'nda yendi ve Botvinnik dünya şampiyonluğu döngüsünden çekildi. 

1962 Adaylar Turnuvası'ndan sonra meydan okuyucu önce İnterzonal turnuvaları kazanarak veya üst sıralarda yer alarak, sonra da katılma hakkı elde ettiği nakavt usulü Adaylar Maçları'nda rakiplerini eleyerek unvan maçı oynama hakkı elde ediyordu. 

Sekiz oyunculu, çift turlu Adaylar Turnuvası ancak modern zamanlarda yeniden oynanmaya başlanarak restore edildi. 2013'te Londra'daki Adaylar Turnuvası özellikle dramatik ve tarihidir. Birinci sıra için GM'ler Magnus Carlsen ve Vladimir Kramnik yarışırken ve eş puanla giderlerken son tur oyunlarını her ikisi de kaybetti. Carlsen, ikinci eşitlik bozma kriteri olan galibiyet sayısına göre turnuvanın galibi ilan edildi ve yıl sonunda GM Viswanathan Anand'ı devirdi.

Carlsen, 2014'te Anand'a 2016'da GM Sergey Karjakin'e ve 2018'de GM Fabiano Caruana'ya karşı unvanını savundu.

2020 Adaylar Turnuvası, Mart 2020'de aşağıdaki GM'lerin katılımıya başladı: Maxime Vachier-Lagrave, Ian Nepomniachtchi, Fabiano Caruana (2018 meydan okuyucusu), Anish Giri, Wang Hao, Alexander Grischuk, Ding Liren ve Kirill Alekseenko. Turnuvanın ilk yedi turu oynandıktan sonra COVID-19 pandemisi ve Rusya'nın bu nedenle uygulama kararı aldığı seyahat kısıtlamaları nedeniyle Adaylar Turnuvası'nın ikinci yarısı ertelendi. Turnuva 19 Nisan 2012'de kaldığı yerden devam etti ve 27 Nisan 2021'de tamamlandı.

GM Ian Nepomniachtchi turnuvayı kazandı ve Kasım-Aralık 2012'de Carlsen ile Dünya Şampiyonluğu Maçı yaptı.

2020/21 Adaylar Turnuvası Son Sıralaması

(Eşitlik Bozmalar: 1. Karşılıklı Skorlar, 2. Galibiyet Sayısı, 3. Sonneborn-Berger.)

2021 Dünya Satranç Şampiyonluğu Maçı Carlsen ve Nepomniachtchi tarafından oynandı. Carlsen, Kasım-Aralık 2012'de oynana maçı 7,5-3,5 kazandı.

Bir sonraki Adaylar Turnuvası olan Madrid 2022'de de Nepomniachtchi birinci oldu.

Sonuç

Artık Adaylar Turnuvası'nın ne olduğunu, neden önemli olduğunu ve nasıl katılma hakkı elde edilebileceğini ve daha fazlasını biliyorsunuz! Dünyanın En İyi Satranç Oyuncuları sayfasında turnuvaya katılan isimler hakkında daha fazla bilgi edinebilirsiniz.