Mikhail Chigorin
Biyografi
Mikhail Chigorin Rus bir usta ve dünya çapında bir satranççıydı. 1889 New York Turnuvasında birinciliği paylaştı ve 1899-1903 arasında sadece Rusların yer aldığı tüm turnuvaları birinci tamamladı. Chigorin, Sovyet Satrancının kurucu babalarından birisi olarak da kabul edilir ve ilk resmî dünya şampiyonu Wilhelm Steinitz ile iki kez unvan maçı yaptı.
- Stili
- Erken Satranç Kariyerinden Dünya Klasına Yükselişi
- Dünya Şampiyonluğu Maçları
- Dünya Şampiyonluğu Maçları Sonrası Hayatı
- Mirası
Stili
Chigorin'in stili taktik, agresif ve yaratıcıydı. 1860'lardan 1890'lara gelen birçok oyuncu gibi pek çok feda ve sert hücumlar içeren romantik ekole uygun şekilde oynadı. Kendine özgü açılışlarıyla tanınıyordu (örneğin Evans Gambit ve meşhur 1.e4 e6 2.Qe2 Sistemi). Aşağıdaki örnekte Chigorin Fransız Savunmasına karşı kendi sıra dışı sistemini Siegbert Tarrasch'a karşı oynuyor (dönemin dünya çapında oyuncusu). 19. yüzyılın sonundan olan bu oyun bugün Şah-Hint Atak olarak bildiğimiz varyanta çok yakın ve bu hücum güzel bir kombinezon ile bitiyor:
Erken Satranç Kariyerinden Dünya Klasına Yükselişi
Chigorin 16 yaşında satrancı öğrendi ve oyunla ancak 24 yaşından sonra ciddi olarak ilgilenmeye başladı. Eğitimini tamamlayıp, bürokrat olarak kariyerine başladıktan sonra satranca tam zamanlı vakit ayırabilmek için işinden ayrıldı. Geç 1870'lerde bir satranç dergisi yayınlamaya başladı ve ünlü Rus ustalarla maçlar oynamaya başladı.
Rus usta Semyon Alapin'i 1880'de yendikten sonra ülkenin en kuvvetli satranççılarından birisi olarak tanınır hale geldi. Aşağıdaki örnek, Chigorin'in agresif oyunun erken dönem örneklerinden birisi olarak tanınmıştı. Vezirin erkende feda ederek fil çifti ve kalesiyle rakip şahın etrafında bir mat ağı kurar:
1881'de Chigorin, Berlin'deki ilk uluslararası turnuvasına katıldı. Eş puanla üçüncü olurken (Szymon Winawer ile paylaşmalı) dünya klası oyuncular Johannes Zukertort ve Joseph Blackburne'ün gerisinde kalsa da pek çok başka ustanın önünde yer aldı. 1883'teki tarihi Londra Turnvasını ise dördüncü sırada tamamladı (Zukertort, Wilhelm Steinitz ve Blackburne'ün ardından) ancak turnuvayı yine de pek çok dünya klası oyuncunun da önünde bitirdi.
Bu turnuvadan sonra kendisi de dünya çapında bir oyuncu olarak tanındı. 1889'da güçlü New York Turnuvasında da Chigorin birinciliği paylaştı (Max Weiss ile). 1889'daki turnuvada gösterdiği bu performans, kendisinin Dünya Şampiyonu Steinitz'e bir unvan maçında meydan okuyabilmesini sağladı.
Dünya Şampiyonluğu Maçları
Chigorin ve Steinitz ilk Dünya Şampiyonluğu Maçlarını 1889'da oynadılar. Bu aynı zamanda ilk resmî dünya şampiyonu Steinitz'in de unvanını ilk defa savunduğu maçtı. Chigorin iyi mücadele ettiyse de maçı nihayetinde 10,5-6,5 kaybetti. Bu iki satranççı üç yıl sonra, tekrar unvan maçına çıktılar. 1892'deki rövanşın pek çok unutulmaz anı vardı ve maç ilkinden daha yakın geçti. Maç bittiğinde Steinitz, Chigorin'i bu kez çok az farkla 12,5-10,5 yenebildi.
Chigorin'in 1893 Dünya Şampiyonluğu maçındaki parlak birinci oyun zaferinde çok sevdiği Evans Gambit'i oynar ve gambit piyonuna karşı müthiş bir karşılık elde eder. Feda etmeden önce atını d6'ya bir ahtapot giib yerleşir ve bir daha sonra bu atı Steinitz'in şahını oyunun geri kalanında altıncı yataya çekebilmek için daha sonradan feda da edecekti:
Dünya Şampiyonluğu Maçları Sonrası Hayatı
Chigorin, 1892'de Steinitz'e kaybettiği unvan maçından sonra bir daha Dünya Şampiyonluğu Maçına çıkmadı; ama satrancı da kesinlikle bırakmadı. Kariyeri sona erdiğinde, Chigorin'in Steinitz'e karşı oldukça yakın bir skoru vardı (24 galibiyet, 27 yenilgi ve 8 beraberlik). Chigorin'in bu dönemdeki güzel galibiyetlerinden bir örnek aşağıda olup, bu oyunda şah kanadındaki koyu-renkleri domine ettikten sonra oyunu tüm ilk sırayı kontrol ederek bitirmişti:
1893'te o dönemde dünyada ilk beşte kabul edilen Siegbert Tarrasch'a karşı bir maçta yapmış ve maç berabere sonuçlanmıştır. 1895'te Chigorin Hastings Turnuvasında kariyerinin en iyi sonucunu almış olabilir. Turnuvayı ikinci bitirirken (Harry Pillsbury'nin arkasından) ancak mevcut Dünya Şampiyonu Emanuel Lasker, Tarrasch ve eski ezeli rakibi Steinitz'in önünde yer aldı. 1896'da oynanan aşağıdaki oyunda Chigorin'in Tarrasch'a karşı sergilediği oyunsonu performansından çok da tek yönlü bir oyuncu olmadığı görülecektir:
1899-1903 arasında Chigorin tüm Rusya çapı turnuvalarını kazanarak o dönemin en güçlü Rus ustası olduğu algısını da kuvvetlendirdi. Chigorin son günlerine kadar ders vermeye ve oynamaya devam etti. 1907'de ileri şeker hastalığı teşhisi kondu. 1908'in başlarında hayatını kaybetti.
Mirası
Chigorin her zaman Steinitz'ın karşısına iki defa çıkıp, ikinci ve üçüncü dünya şampiyonluğu maçlarını oynamasıyla hatırlanacaktır. Ayrıca parlak hücum stili, açılış yenilikleri ve satranca genel katkıları da unutulmazdır. Eski Dünya Şampiyonları Mikhail Botvinnik ve Vasily Smyslov'un da aralarında olduğu bazı isimler onun 20. yüzyıldaki Sovyet Okuluna büyük etkisi olduğunu iddia ederler.
Chigorin'in açılış teorisine hissedilir katkısı olmuştur. Bugün, hâlâ oynanan Evans Gambit'te pek çok yeniliği vardır. İspanyol Açılışında onun adıyla anılan sistem hâlâ yaygındır ve Vezir Gambitindeki sıra dışı Chigorin Savunması (1.d4 d5 2.c4 Nc6?!) hâlâ maceracı oyuncular tarafından denenmektedir. 1.e4 e6 2.Ve2 hamle sırasını Fransız Savunmasında ilk oynayan isimdir. Yaratıcı açılış tercihleri zamanın testinden geçmiştir
Chigorin'in oyunları dünyanın her tarafında satrançseverleri okudukları kitaplar, yazılar ve videolarla etkilemeye devam eder. Saldırgan stili bir kuşak Rus satranççıyı etkilemiştir. Chigorin Anı Turnuvası ilk kez 1909 yılında oynanmış olayıp, 1946'den beri aralıksız düzenlenmektedir, bu satranç efsanesinin mirasına da büyük bir saygı göstergesidir.
