GM Gukesh Dommaraju

Oyuncunun tam adı Gukesh Dommaraju'dur ve oyuncu Chess.com'a ilk ismi olan Gukesh ile çağrılmayı tercih ettiğini doğrulamıştır.

Hintli GM Gukesh Dommaraju bir satranç dehasıdır, tarihin en genç ikinci büyükustasıdır ve 21 Nisan 2024'te 2024 FIDE Adaylar Turnuvasını 9/14 puanla kazanarak 2024 FIDE Dünya Şampiyonası'nın challenger'ı olmuştur. Gukesh, şimdiye kadarki en genç Adaylar kazananıdır (17 yaşında) ve tarihte Dünya Şampiyonluğu Maçı'nın en genç challenger'ı olacaktır (18 yaşında). Dünya Şampiyonası'nda GM Ding Liren'e karşı kazanılacak bir galibiyet Gukesh'i şimdiye kadarki en genç klasik dünya şampiyonu yapacaktır.

Gukesh, Hindistan'ın en parlak satranç yeteneklerinden biridir. GM unvanını 12 yıl, 7 ay ve 17 günlükken kazandı ve GM Sergey Karjakin'in rekorunu 17 gün farkla kıl payı kaçırdı. Temmuz 2022'de 2700 canlı reyting elde ederek şimdiye kadar bunu başaran dördüncü en genç oyuncu oldu. Eylül 2023'te dünyada sekizinci, Hindistan'da ise bir numara oldu ve GM Viswanathan Anand'ın 37 yıllık Hindistan'ın en yüksek reytingli oyuncu olma saltanatına son verdi.

2023 FIDE Circuit'in galibi Gukesh, 2024 Adaylar Turnuvası'na girmeyi başardı ve bu onu dünya şampiyonasına giden bu basamaktaki en genç oyunculardan biri yaptı.

• Erken Satranç Kariyeri (2013-18)
• Tarihteki En Genç İkinci Büyükusta (2019)
• Ekstra Turnuva Başarıları (2019-22)
• Adaylar and Challenger (2023-24)
• Şimdi ve Gelecek

Erken Satranç Kariyeri (2013-18)

Gukesh yedi yaşındayken satranç oynamayı öğrendi. Diğer dahilere kıyasla oldukça geç bir yaş. Örneğin, tarihin en ünlü satranç ustalarından ikisi, GM Karjakin ve Magnus Carlsen, satranç oynamayı beş yaşındayken öğrendiler. Hatta bazı oyuncular daha erken bile öğrenirler.

Yine de, Hindistan'ın Chennai şehrinden (GM Viswanathan Anand ile aynı şehir) gelen Gukesh, bu kadar erken gelişme gösterdiği için çevresine kısmen teşekkür edebilir. Satrançla Chennai'deki okullardan sorumlu olan Velammal okul grubunun bir parçası olan okulu tarafından ve GM Murali Karthikeyan, Aravindh Chithambaram ve en ünlüsü Praggnanandhaa gibi yeteneklerin ilk koçu olan olan Bay Bhaskar tarafından tanıştırıldı. Bay Bhaskar, altı aylık bir eğitimin sonrasında Gukesh'in FIDE reytingine sahip bir oyuncu olmasına yardımcı oldu.

Gukesh, iki yıl sonra Bay Vijayanand tarafından eğitilirken uluslararası düzeyde başarıya ulaştı. 2015 Asya Okullararası Satranç Şampiyonası'nda 9 yaş altı branşını kazanarak usta adayı (CM) unvanını da kazandı. Gukesh, 2018'de birçok başarı elde ederek ilk büyük galibiyetini elde etti. Asya Gençler Satranç Şampiyonası'nda beş altın madalya kazandı: 12 yaş altı bireysel klasik, 12 yaş altı bireysel rapid ve blitz ve 12 yaş altı takım rapid ve blitz. Daha da önemlisi, aynı yıl Gukesh Dünya Gençler Şampiyonası'nda 10/11 puanla 12 yaş altı şampiyonluğunu elde etti.

Bu sıralarda Gukesh, 11 yaşında bir çocuk olarak IM normlarını kazanmakla meşguldü. İlk normunu, Ekim 2017'de Malezya'nın Puchong kentinde düzenlenen ve ünlü Hintli GM Vishnu Prasanna (Hintli GM Baskaran Adhiban'ın uzun süredir sekondantı) ile antrenmana başlamasından haftalar sonra gerçekleşen First Friday turnuvasında kazandı. Gukesh, ikinci IM normunu 2018'deki Moskova Açık'ta kazandı. Son olarak Gukesh, 10 Mart 2018'de Cappelle la Grande Open'da 7/9 puan alarak üçüncü ve son IM normunu kazandı. 11 yıl 9 ay 9 günlükken Uluslararası Usta oldu.

Gukesh, neredeyse anında tarihteki en genç büyükusta olma arzusu üzerinde çalışmaya başladı. Nisan 2018'de, 12 yaş altı Asya genç şampiyonluğunu kazandıktan sonra, Bangkok Open'da ilk GM normunu kazandı. Gukesh turnuvada GM Nigel Short'u sırf Short üstün bir pozisyonda iken saatine basmayı unuttuğu için yenerken, iyi şans satranç dahisinin yanındaydı. İkinci GM normu Orbis 2 GM etkinliğinde Gukesh'in 7.5/9 puan toplayıp 21 reyting puanı kazanmasıyla geldi. Her ne kadar Aralık 2018'de Sunway Sitges Satranç Festivali'nde son GM normunu alma şansına sahip olsa da -ki bu onu tarihin en genç büyükustası yapacaktı- mutlaka kazanması gereken dokuzuncu tur maçında berabere yaparak normu yarım puanla kaçırdı.

Gukesh ESPN'e "İki gün boyunca hayal kırıklığını hissettim" dedi. "Sonra yoluma devam ettim." Koçu, başarısız olan rekor kırma girişimi hakkında farklı bir bakış açısı kazanmasına yardımcı oldu. Prasanna, "Onu GM unvanını kovalamaya fazla kaptırmamaya çalıştım" dedi. "Ona bunun şimdiye kadarki en büyük başarı olmayacağını ve çevremizde çok daha zorlayıcı hedeflere ulaşmış birçok kişinin bulunduğunu söyledim."

Tarihteki En Genç İkinci Büyükusta (2019)

15 Ocak 2019'da Gukesh, 17. Delhi International Grandmaster Open'da üçüncü GM normunu elde ederek tarihteki en genç ikinci satranç büyükustası oldu. O sırada 12 yıl 7 ay 17 günlüktü, bu da Karjakin'in rekorunu sadece 17 gün farkla kaçırdığı anlamına geliyordu.

Bu başarı bir bakıma dünya turu gerektiriyordu. Gukesh'in ilk IM normundan üçüncü GM normuna kadar olan 16 aylık süre içinde 30 turnuvada oynadı. Bu inanılmaz tempo 13 ülkede 276 maça ulaştı.

Prasanna Chess.com'a "Bugün harika bir gün ve Gukesh için çok mutluyum ve onunla gurur duyuyorum" dedi. “Stratejik üstünlüğü ve benzersiz stratejik anlayışı onu öne çıkarıyor. Kavrama yeteneği ve öğrenme isteği onun uzun bir yol kat etmesini sağlayacaktır.”

Ekstra Turnuva Başarıları (2019-22)

Gukesh, tüm zamanların en genç ikinci büyükustası olarak tarihi başarısının ardından turnuvalarda iyi performanslar gösterdi.

13 yaşındaki oyuncu, unvanı kazandıktan iki ay sonra, Mart 2019'da Vietnam'ın Ho Chi Minh şehrinde düzenlenen dokuzuncu HD Bank Open'da ikinci sırayı paylaştı. Gukesh turnuvayı 2700 performans puanı ve 7/9 puanla tamamladı. Turnuvada birinci olmak için final turunda yalnızca beraberliğe ihtiyacı olan Wang Hao'nun yarım puan gerisindeydi.

Gukesh 2020'ye etkileyici bir şekilde başladı. İlk turnuva galibiyetini Şubat ayında Danimarka'daki Hillerod Satranç Kulübü'nün 110. yıldönümünü kutlamak için düzenlenen bir turnuvada elde etti. Turnuvaya ikinci sırada başlayan Gukesh, 8/9 skor elde etti ve sıralamada en üst sırada yer alan Çinli GM Chongsheng Zeng'i geride bıraktı.

Momentum Gukesh'in bir sonraki turnuvasında da devam etti. Hillerod Satranç Kulübü etkinliğinden bir hafta sonra Gukesh, Cannes Satranç Festivali 2020'de 7,5/9 skor elde etti. Turnuvayı yenilgisiz bitirdi ve 2667 performans puanı alarak birinci oldu. Gukesh turnuvayı GM Zeng Chongsheng ve Lamard Guillaume'un yarım puan önünde tamamladı. Cannes Açık'ta 10'dan fazla GM'nin yer alması nedeniyle turnuva, Gukesh için önceki turnuvalardan daha fazla test niteliğindeydi.

Gukesh, 2022 FIDE Satranç Olimpiyatları'nda takım olarak bronz ve bireysel olarak altın madalya kazandı. 9/11 olan bireysel skoru ve 2867 perfomansı birinci masa için gayet iyiydi.

Adaylar ve Challenger (2023-24)

Gukesh'in güçlü genç kariyeri 2023'te Junior Speed Chess Championship'daki zaferle devam etti. Sekiz oyunculu eleme müsabakasında IM Emin Ohanyan, GM Pranav V ve GM Raunak Sadhwani'yi yenerek tacı aldı. Temmuz ayında 2750 FIDE reyting sınırını aşarak bunu başaran en genç oyuncu oldu. Aralık ayında Chennai Masters'ı kazanarak 2024 Adaylar Turnuvasına katılmaya hak kazandı.

Gukesh, 4 Nisan 2024'te başlayan Adaylar Turnuvasına beklentinin düşük olduğu oyunculardan biri olarak katıldı. Ancak beşinci turdan sonra birincilik için eş puandaydı. Yedinci turda GM Alireza Firouzja'ya karşı alınan yenilgi, yolda bir tümsek olarak ortaya çıksa da 11. turda Gukesh henüz birinci sıradaki yerini geri alamamıştı. Bu durum, 12. ve 13. turlarda GM Nijat Abasov'a karşı üst üste iki galibiyet ve ardından Firouzja'ya karşı rövanş maçında alınan galibiyetle değişti.

Firouzja'ya karşı kazanılan galibiyet, Gukesh'e final turunda tek başına birincilik pozisyonu verdi ancak turnuva öncesi üç favorinin sadece yarım puan önünde yer aldı: GM Hikaru Nakamura, GM Fabiano Caruana ve önceki iki Adaylar Turnuvasının galibi GM Ian Nepomniachtchi . Son turda işler daha da karmaşık hale geldi: Gukesh Nakamura ile, Caruana ise Nepomniachtchi ile eşleşti.

Gukesh'in galibiyeti turnuva zaferini garanti ederken, mağlubiyet ise onu eleyebilirdi. Beraberlik, Caruana-Nepomniachtchi'nin galibine karşı en azından bir play-off maçını garantileyecekti... o oyunda bir kazananın olduğunu varsayarsak.

Siyah taşlarla Gukesh hiçbir zaman gerçek bir tehlikeyle karşılaşmadı ve oyunu beraberliğe götürdü. Bu sırada Caruana, Nepomniachtchi'ye baskı yaptı ancak 30. hamleden sonra oyunun büyük bir kısmını zaman sıkışması içinde geçirdi ve sonuçta galip gelemedi.

Caruana, şansının bittiğini sarsıcı bir şekilde gördüğünde ve 109. hamlesinden sonra Nepomniachtchi'ye beraberlik teklif ettiğinde, Nepomniachtchi gönülsüzce kabul etti ve Gukesh resmi olarak dünya şampiyonunun rakibi oldu. Şimdi Ding Liren onu bekliyor.

Şimdi ve Gelecek

Başarı için gereken tüm faktörler Gukesh için mevcuttu. Hindistan'da çok saygı duyulan bir okuldan (Velammal Okulu) geliyor. Prasanna'dan en üst seviye koçluk alıyor. Ve KBB cerrahı olan babası, oğluna turnuvalarda eşlik etmek için kariyerinden fedakarlıklar yaptı ve yapmaya devam ediyor.

Gukesh sansasyonel bir satranç yeteneği olmaya devam ediyor. Şimdiye kadarki en genç ikinci büyükusta olduktan sonra, satranç kariyerinde sonraki adımları atmaya odaklanmış durumda ve artık dünya şampiyonu olmasına bir aşama kaldı.