5 Sterline Alınan Antik Satranç Taşı 735 Bin Sterline Satıldı

55 yıl bir çekmecede tutulan ve 5 sterline satın alınan antik bir satranç taşı bugün gerçekleştirilen açık arttırmada 735,000 sterline (927,062$ ya da 820,232 Avro) satıldı. Bu taş neredeyse kesin olarak 12. yüzyılın sonu ya da 13. yüzyılın başlarına ait olan ünlü Lewis Chessmen satranç figürlerine ait. 

8.8 cm boyunda olan ve mors dişinden yapılan bu satranç taşının adı ise warder yani muhafız. Satrançtaki kaleyi temsil ediyor. Ayakta duran, sağ elinde bir kılıç ve sol elinde bir zırh taşıyan sakallı bir savaşçı. Çok sayıda benzerlikten dolayı bunun İskoçya'nın Dış Hebridler takımadasında yer alan Lewis Adasında 1831 yılında bulunan ünlü Lewis satranç figürlerine ait olduğu neredeyse kesin.

Bu satranç taşı 1964 yılında İskoçya'daki bir antikacı tarafından 5 sterline satın alındıktan sonra 55 yıl boyunca bir çekmecede tutuldu. Bu taşı alım defterine "Antika Mors Dişi Savaşçı Satranç Figürü" olarak işleyen antikacı, bu taşın tarihi önemi ve değerinden habersiz olmalıydı.

Merhum antikacının ailesi taşı açık arttırma için Sotheby's müzayede evine getirdi. Aile adına CNN'e konuşan (isminin gizli kalmasını isteyen) bir sözcü "Evinde öylece duruyordu ve büyükbabam vefat ettiğinde bu taş anneme miras kaldı," diye açıklama yaptı.

Ailenin sözcüsü "Annem karmaşıklığına ve garipliğine hayran olduğundan bu satranç taşını çok seviyordu. Bunun özel olduğuna inanıyordu ve belki de sihirsel bir önemi olabileceğini bile düşünüyordu," sözleriyle açıklamasına devam etti.

Sotheby's müzayede evinden Avrupa heykelciliği ve sanat eserleri üzerine uzmanlaşmış olan Alexander Kade, BBC'ye verdiği demeçte bu figürü ilk kez ailenin değerini öğrenmek için getirdiğinde gördüğünü ve verdiği tepkinin ise: "Aman tanrım, bu Lewis satranç figürlerinden biri!" olduğunu söyledi.

Kade basın bülteninde, bu antik satranç taşlarının keşfindeki gizemlere dikkat çekti: "Bu muhafızın hikayesinde, diğer satranç taşlarından ayrıldıktan sonraki son 188 yılda neler olduğu hakkında, ve bir o kadar da önemli olarak, şimdi yeniden ortaya çıktığına göre hayatının bir sonraki bölümünde neler olacağı hakkında bilinmesi gereken çok şey var."

Sotheby's websitesinde yer alan detaylı açıklamaya göre bu satranç figürlerinin bulunuşunun ilginç bir hikayesi var.

Esas Lewis takımı 1831 yılında Lewis adasında yer alan Mèalasta yakınlarındaki Uig koyunda Penny Donald'dan Malcolm Macleod tarafından bulundu. Hızlı bir şekilde tüccarlar ve sanat galericileri arasında el değiştirdi. En nihayetinde 83 taş 1832 yılında British Museumun ve diğer 11 tanesi ise 1888 yılında İskoçya Ulusal Müzesinin eline geçti.

Yeniden keşfedilen bu Lewis satranç figürü ise o zamandan bu yana ortaya çıkan ilk parça. Bu taşın, orta çağ mors dişi materyali üzerinde çalışan önde gelen akademisyenlerin ifadelerinin ve yakın görsel karşılaştırmalı bir çalışmanın ardından Lewis satranç figürlerini yapan atölyeye dayandığı ortaya çıktı.

"Asıl satranç takımı, 59 satranç figürü: 8 şah, 8 vezir, 16 fil, 15 at ve 12 muhafız(kale) ve buna ek olarak 19 piyon ve 14 düz, yuvarlak oyun taşları (tabula) ve bir tokadan oluşan toplam 92 mors dişi objeden meydana gelmekteydi. Bu nedenle, bu takım bir at ve dört muhafız hariç dört satranç takımı oluşturabiliyordu."

If you ever get the chance, it's worth visiting the place were these iconic chess pieces were found -- Uig, on the beautiful west coast of the Isle of Lewis, in the Hebrides. It's in Scotland now, but it was still part of Norway when the pieces were made.
(Photographed in 2012.) pic.twitter.com/8KQ2SowJIS

— Douglas Griffin (@dgriffinchess) November 7, 2018