Satrançtaki 5 Tuhaf Düşük Terfi
Geçtiğimiz hafta bir erin kaleye, file veya ata terfisinin bir hedefi gerçekleştirme (maçı kazanmak veya beraberlik elde etmek) amacıyla yapıldığı maçlara bakmıştık. Bugün de düşük terfinin çok da mantıklı olmadığı veya en iyi hamle olmadığı maçlara bakacağız.
O zaman güçlü satranç oyuncuları hiçbir anlamı olmadığı halde neden düşük terfiyi tercih eder?
1. Tuhaf bir espri anlayışı
Düşük terfinin anlamsız olduğu konumların büyük çoğunluğunda maçın sonucu önceden belli olmuştur, dolayısıyla da oyuncunun eri neye terfi ettirdiğinin çok da önemi yoktur.
Aşağıdaki maçta bilgisayar motoru maçı terk etmeyince Nakamura insanlığın tamamı adına tatlı bir intikam alma gayretine girdi. Satranç motoru küçük düşürülmüş hissetmiş midir? Şüpheliyim!
Bir sene sonra Hikaru aynı hareketi bir başka silikon canavara karşısında tekrarladı:
Bir sonraki maçımızda Büyük Usta Milan Vidmar, oyun sonuna üç er önde girdi ve ardından 85 hamle boyunca üstünlüğünü galibiyete çevirmeye çalıştı. Konumun kesin bir beraberlik olduğu netleşince, ünlü mühendis ve felsefeci ufak bir şakaya yer verip erlerini file terfi ettirdi:
2. Pratik fırsatlar aramak
Konumları tamamen kayıp durumda olunca, satranç oyuncuları rakiplerinin kafasını karıştıracak herhangi bir numara bulmaya çalışırlar. Bu numaralardan birisi de ere düşük terfi yaptırmaktır. Er nasıl olsa ele geçirileceği için, vezire veya file terfi etmesi arasında hiçbir fark olmayacaktır. Gerçeği söylemek gerekirse böyle bir manevranın işe yaradığına şahit olmadım ama insanların bunu maçı terk etmeden evvel birazcık olsun eğlenmek için yaptıklarını düşünüyorum.
Aşağıdaki maçta bu şekilde yapılmış bir çift düşük terfi görüyoruz:
3. Tuhaflığına
Bir sonraki maçta ne olduğuna dair net bir fikrim yok. Hikaru'nun bu düşük terfiye dair kafasından geçenleri açıklayacağını umuyorum.
77...f1=V veya 77...Kxh5 gibi basit hamleler anında beraberliğe götüreceği için, Nakamura'nın erini neden ata terfi ettirmeye karar verdiğini anlamıyorum.
Hikaru'nun zamanı az olduğu için eri, en yakınında bulduğu taşa terfi ettirdiğine dair haberler çıktı. Ama bu olaya dair video tersini gösteriyor. Benim gördüğüm kadarıyla Nakamura'nın eline daha yakın duran taşlar var ve aslında at, bunlar arasında en uzakta duran taş! Tek tahminim, Nakamura'nın 78.Kg5+ hamlesini 78....Ag3+ ile kendisi de şah çekerek karşılayıp, ardından galibiyete oynamayı istemesi!
[Editörün notu: Nakamura file terfi edip, ufak bir şaka yapmak istemişti. HFili hızlıca bulamadığı için onun yerine at kullandı - konuyla ilgili haberimizi de okuyabilirsiniz.]
Videonun en ilginç kısmı 1:45'te başlıyor:
4) Geçersiz terfi
Aşağıdaki video tüm hikayeyi anlatıyor. Aslına bakarsanız, hamle basitçe geçersiz olduğu için bu pek de terfi veya düşük terfi sayılmaz. Siyahın c2 erini Vd1'e terfi ederek hünerli bir biçimde vezir değişiminden kaçınmasına dikkat edin!
Sizin gördüğünüz en tuhaf er terfisi nasıldı?
