Satranç Efsaneleri Kendi Açılışlarına Karşı Oynayınca

Satrançta, açılışları bulan veya popüler hale getiren satranç oyuncularının adıyla anılan pek çok açılış bulunmaktadır.

Peki bu tür oyuncular kendi açılışlarına karşı oynamak zorunda kaldıklarında neler yaşanmaktadır? Kendi zihninin ürettiği bir şeye karşı oynamak nasıl bir duygu?

Benim adıma atfedilmiş bir açılış olmadığı için benim söyleyebilmem zor. Ama böylesi maçlar bana "ölüm ayırana dek" beraber yaşamaya yemin edip daha sonra birbirine mümkün olabilecek her şekilde zarar vermeye çalışan inşanların acı boşanma hikayelerini hatırlatıyor. 

Klasik edebiyattan hoşlananlar için Taras Bulba'dan örnek vermek de mümkün: "Sana ben hayat verdim. Onu alma gücü de bana ait!"

Böyle maçlara çalışırken açılışa dair daha önce bilmediğimiz şeylerin gün yüzüne çıkmasını bekleyebiliriz. Zira açılışın zayıflıklarını, açılışı icat edenden daha iyi kim bilebilir ki? Gerçekten de dünya şampiyonluğu maçında, şampiyona meydan okuyan oyuncu, büyük usta Boris Spassky, rakibi Petrosian'ın beyazlarla oynamayı çok sevdiği bir açılışta bir hata yapmıştır.

Büyük usta Bronstein'in dikkat çekmekte haklı olduğu üzere: "Boris, Tigran'ı büyüdüğü evin bahçesinde oynamaya davet etti!" Sonuç dünya şampiyonunun elde ettiği güzel ve tatmin edici bir galibiyet oldu:

O halde, satranç oyuncularının kendi açılışlarına karşı oynamak durumunda kaldığı maçlara bir göz atalım.

Najdorf'a karşı Najdorf:

Satrançtaki en gözde açılışlardan bir tanesi de Sicilya Savunması'nın Najdorf varyantıdır. Büyük usta Najdorf'un kendisi Najdorf varyantına karşı en güçlü silah olarak neyi görmüştü acaba?

6.f4 devam yolu günümüzde 30 sene önce olduğu kadar gözde değil. Buna karşın Najdorf varyantına karşı oldukça tehlikeli bir sistem.

Alekhine'e karşı Alekhine:

İlk maçta beyazlar inisiyatifi ilk hamlede ele geçiriyor ve aslına bakarsanız siyahlar açılışıtan çıkmayı başaramıyor:

Sonraki maçta Alekhine zorlu rakibini kendi imzasını taşıyan kombinasyonla yeniyor. Kombinasyonu bulabildiniz mi? 

Petrov'a karşı Petrov:

Sonraki iki maçımız yanlış açılış hazırlığının örnekleri. Sıradaki maçta siyahlar tamamen paramparça ediliyor.

Yedi sene sonra (zamanının en güçlü oyuncularından olan ve Ruy Lopez'de de bir devam yoluna ismi verilen) Carl Jaenisch siyahların konumunu 20. hamleyle güçlendirmek istedi! Jaenisch için üzücü bir sonuca sebep olan bu yenili, siyahların konumu güçlendirmeyi başaramadı...

Taimanov'a karşı Taimanov:

Büyük usta Taimanov'un kendi açılışına karşı geliştirdiği 6.g3 sistemi beyazların en güçlü planlarından bir tanesi. Ben de pek çok maçta oynadım. Maçta uygulanan kombinasyon hem çok güzel, hem de oldukça etkili!

Nimzowitsch'e karşı Nimzowitsch:

Şaşırtıcı gelebilir ama, Aron Nimzowitsch kendi zihninin eseri olan açılışa karşı oynadığı maçlarda genel olarak berbat sonuçlar almıştır. Sıradaki maçı bunların arasında saymamak gerekir, zira bu maçın sonucunu belirleyen açılış değil, Marshall'ın ünlü tezgahlarından bir tanesidir:

Ama bir sonraki oyun için bizim de hiçbir mazeret bulmamız mümkün değil:

Satrançtaki en güzel kavramlarından olan kuşatma, bu açılışta tipik olarak görülmektedir. Hemen ardından geliştirilen çok güçlü saldırı da Nimzowitsch'in kendisi uyguluyor olsa bile daha güzel olamazdı!

Bana göre bu son maç Kramer Kramer'e Karşı filminin satranca uygulanmış hali. 

Tüm maç boyunca Aron Nimzowitsch kendi açılışına karşı ölümcül bir savaş halinde. 

Sonuçta da açılış galip geliyor ve göz yaşlarını sildikten sonra yaratıcısına, "nasıl görünüyorum?" diye soruyor. Büyük usta da "muhteşem görünüyorsun!" diye cevaplıyor.