Çirkin Rok

Rok atmanın açılış stratejisinin çok önemli bir parçası olduğunu çaylaklar bile bilir çünkü bu hamle şahınızı bir kale ve üç piyondan oluşan merkezden uzak rahat bir eve taşır.

Peki ya o üç piyondan oluşan çatıda koca bir delik olduğundan şahın yeni evi o kadar da konforlu değilse?

Fischer. Wikipedia'dan alınmıştır. 

İşte Fischer'in aşağıdaki ünlü oyununda tam olarak bu oldu:

İşte Fischer 60 Unutulmaz Oyunum adlı kitabında şunları yazdı:

"Petrosian and Tal both happened to stroll by the board at this instant. Petrosian made a wry face which looked to me like "Can Black do it and live?"

"Hem Petrosian hem de Tal bu anda tahtanın yanında dolanıyordu. Petrosian iğneleyici bir yüz ifadesi yaptı ve bana "Siyah bunu yapabilir ve hayatta kalabilir mi?" der gibi baktı."

Fischer Siyah'ın pozisyonunun çirkin göründüğünü kabul ediyor ama pozitif yönleri de var: iki fil, e5'te güzelce yerleştirilmiş bir at ve ufak bir piyon kütlesi. Onun açık g dikeyinden bahsetmemesine çok şaşırdım! Aslında, bu dikey her iki rakibin de şah kanadında rok attığı böyle konumlarda Siyah'ın ana varlığı.

Sonraki iki oyunda Siyah g dikeyini kullanarak beyaz şah için ölümcül tehditler yarattı.

Tabii ki Fischer bu stratejik konseptin yaratıcısı değildi. Örneğin şu ünlü oyuna bir bakın:

Fischer'in ikonik kitabı ve özellikle yukarıda bahsedilen yorumu Sicilya Savunması'ndaki "çirkin rok"u oldukça ünlü yaptı. Zıt tarafa atılmış rokların olduğu konumlarda, Siyah net şekilde Beyaz'ın şahına g dikeyini kullanarak saldıramaz. Yine de, kaleyi g8'e transfer ederek, Siyah şahını korumak ve oyunu tahtanın diğer kanadında bir karşı atakla kazanmak için şansını geniş ölçüde geliştiriyor.

Bir noktada bu strateji GM Ilia Smirin'in favorisiydi:

Bu konseptin şimdiye kadar görünenler arasına en iyisi olduğu sonucuna varmadan önce, sizi çirkin rokta şahın konumunun hassas olduğu konusunda uyarmama izin verin. Fischer'in kendisi bile aşağıdaki muhteşem oyunu bir uyarı olarak veriyor:

Anatoly Karpov Adaylar Turnuvası'nda Nigel Short karşısındaki maçında kazanmak zorunda olduğu bir durumdayken bu sistemi oynadığında, o da Siyah'ın yaşamının güllük gülistanlık olmadığını keşfetti:

Çirkin roku her iki şah da şah kanadındayken yapmak en iyisi. Kendi şahınızı daha güvenli yapar ve ayrıca açık g dikeyini atak için kullanabilirsiniz!

Eski makalelerimden birinde satranç oyunları ve açılışlar için reyting sistemi getirmemiz gerektiği konusuna açıklık getirmiştim. Bu sisteme bir NC-17 ratingi veriyorum, bu demek oluyor ki bunun için bir satranç oyuncusunun had safhada dikkati gerekli ve bu USCF 1500 (ABD'nin UKD sistemi) altında kimse için uygun değil.