Bu İki Muhteşem Capablanca Oyununu Daha Önce Gördünüz Mü ?

Jose Raul Capablanca'nın oyunları sayısız satranç kitabında, dergilerde ve videolarda analiz edildi.

Bugün size onun en az bilinen iki oyununu göstermek istiyorum. Bu oyunların her ikisi de güçlü Amerikalı usta Alexander Kevitz'e karşı oynandı ve her ikisi de farklı nedenlerden olsa dahi harika olarak adlandırılmayı hakediyor.

İlk oyun gerçekten inanılmaz, ancak ne yazık ki, inanılmayacak derecede kötü bir oyun. Aslında, bunun dört yaşında satranç kurallarını öğrendikten sonra Capablanca'nın oynadığı en kötü oyun olduğunu düşünüyorum!

Kendiniz yargılayın:

Evet, biliyorum bu 33 masalık bir simultane gösteriydi ama Allah aşkına burada dünya şampiyonu Beyaz taşlarla oynuyordu! Sanırım USCF 1200'lük (Açıklama: Amerikan UKD'si) bir oyuncu bile böyle oynasaydı kendinden utanırdı! Orada ne olduğu hakkında hiçbir fikrim yok, bu nedenle bu oyun bence en büyük satranç gizemlerinden birisi.

Capablanca'nın Kevitz'e karşı oynadığı bir diğer oyun ise ciddi bir turnuva oyunuydu, ancak bana o eski simultane oyunu hatırlatmaya başlıyordu:

Evet, kusursuz oyunu nedeniyle satranç makinesi olarak adlandırılan Capablanca, açılışın sona ermesinden hemen sonra tamamen iyi bir konumdayken bir piyonda hata yaptı! Bu, eski simultane oyununda da beşinci hamle gibi erken bir hamlede bir piyonda hata yapıp Capablanca'nın problemlerinin başlamasından ötürü, Yogi Berra'nın diyebileceği gibi "yeni baştan deja vu" muydu?

Neyse ki, şimdi oyunun harika kısmına şahitlik yapacağız.

Güçlü bir ustanın Beyaz taşlarla oynadığını ve oyunu görünüşte neredeyse hiç hata yapmadan kaybettiğini hayal edebiliyor musunu? Ve hatta, burada tam olarak yaşanan şey buydu!

Capablanca Berlin'de 30 masada bir simultane satranç gösterisi yapıyor, Haziran 1929. Imge ve açıklama Wikipedia'dan alınmıştır.

Bu noktadan başlayarak oyun kötü bir pozisyonda oynamanın mükemmel bir örneğini gösteriyor. Böyle durumlarda hayatta kalmak için tek şansının rakibinizin, çok küçük dahi olsa, hatalar yapması olduğunu aklınızda tutmanız gerekli. Bu nedenle amacınız ona bunu yapmasında yardımcı olmak! 

Rakibinizi hata yapmaya sevk etmenin en güzel yolu onu rahatsız etmektir. Eğer onun şahına saldırabiliyorsanız, muhakkak yapın ya da eğer bir geçer piyonunuz varsa o zaman onu ileri sürün! Ancak, bazen tıpkı Capablanca'nın oyunundaki bu konumda olduğu gibi gerçekten hiç karşı oyun elde etmezsiniz, peki o zaman ne yapmalısınız?

Bu durumda, taşlarınızı rakibiniz için rahatsız edici yapmaya çalışın, ya da en azından onların sinir bozucu görünmesini sağlayın! Capablanca'nın bu hedefine ulaşmasına yardımcı olan sonraki iki hamlesini tahmin etmeye çalışın.

Gördüğünüz gibi, a3'teki vezir Beyaz için çok rahatsız edici çünkü a2 piyonuna baskı kuruyor ve ayrıca Beyaz'ın Kc1 oynayarak c-dikeyini tekrar elde etmesini engelliyor. Tabii ki, Siyah'ın pozisyonu hala kötü, ancak en azından Beyaz burada biraz rahatsızlık hissetmeye başlıyor.

Şimdi Capablanca'nın bir sonraki hamlesini tahmin etmeye çalışın:

Görüyorsunuz, kötü konuma düştüklerinde açık şekilde çaresiz ve kötü şeyler yapmaya başlayan diğer birçok oyuncunun aksine, Capablanca sadece satranç oynuyor. e3'teki at Siyah'ın c8'deki kalesinin ikinci sıraya gelmesini engelliyor ve doğru anda d5'e atlamaya hazırlanıyordu, bu nedenle Capablanca onu değişti! 

Siyah merkez piyonunu uyuduktan sonra üç minör taş ile taş değişim başlattığını lütfen gözünüzden kaçırmayın. Bu çoğu satranç oyuncusunun yaptığının tam tersi çünkü erkenden taş değişiminin materyal avantajına sahip olan oyuncu için iyi olduğunu öğreniyoruz.

Genç satranç oyuncuları tarafından oynanan, materyal kazandıklarında rakiplerinin taşlarını taş değişimi isteyerek kovalamaya başladıkları çok sayıda oyun gördüm. Bu değişim arayışında, kural olarak, çok sayıda avantajlı devam yollarını kaçırıyorlar çünkü akıllarında sadece tek bir düşünce var: taş değişimi! 

Bu sırada, materyal olarak üstün veya geride olduğunuzda bu sadece aynı satranç oyunu, bu nedenle bir konumun gereksinimlerine bakarak taş değişimi yapıp yapmamanız gerektiğine karar vermelisiniz. Tam olarak Capablanca'nın burada yapığı şey buydu.

Bir sonraki adımı biraz karşı oyun yaratmak. Bunu nasıl elde ettiğini bulabilir misiniz?

Zayıf a2-piyonunu yaratarak ve sabitleyerek, Capablanca kaybettiği piyon için uzun vadeli bir telafi garanti ediyor. Dahası, şimdi vezirleri ya da kaleleri bile değişebilir çünkü a2-piyonu bu değişimlerden sonra daha da zayıf hale gelecek!

Beyaz buradaki piyon çoğunluğunu kullanarak şah kanadında bir saldırı oluşturmaya çalışıyor, ama Capablanca çok net. Bu konumda onun hamlelerini bulabilir misiniz?

Şimdi Siyah sıkıca sürücü koltuğunda. Beyaz hala savunabilir olsa da, cesareti kırılmış Alexander Kevitz oyunu neredeyse hemen kaybediyor:

Tekrardan Yogi Berra'yı alıntılıyoruz: "İzleyerek çok şey gözlemleyebilirsiniz."

Umarım bir piyon hatası yaptıktan sonra Capablanca'nın sergilediği oyunu çalışmak size savunma hünerlerinizi önemli derece geliştirmeye yardımcı olur!