Terminy szachowe
Zasada 50 ruchów

Zasada 50 ruchów

Czy partia szachów mogłaby trwać w nieskończoność, na przykład wtedy, gdy żaden z graczy nie mógłby poczynić żadnego postępu albo żaden nie chciałby się poddać? Na szczęście okazuje się, że taka sytuacja jest niemożliwa, ponieważ w szachach obowiązuje zasada 50 ruchów! Oto najważniejsze rzeczy, które powinieneś znać na temat tej zasady:


Co to jest zasada 50 ruchów?

Zasada 50 ruchów mówi, że jeśli przez 50 kolejnych ruchów nie nastąpi żaden ruch pionem i nie zostanie zbita żadna bierka, wówczas jeden z graczy może zareklamować remis. Mówiąc o tej zasadzie, za jeden ruch przyjmujemy dwa posunięcia - białych i czarnych.

50-move rule in chess
W tej pozycji żaden z graczy nie jest w stanie zrobić jakiegokolwiek postępu. Po 50 ruchach jeden z zawodników może zareklamować remis nawet wtedy, gdy jego przeciwnik nie będzie tym zainteresowany.

W szachach na żywo zasada ta nie obowiązuje automatycznie. Żeby z niej skorzystać, któryś z graczy musi zareklamować remis. Możliwa jest też jednak sytuacja, w której sędzia sam może przerwać partię i zdecydować, że zakończy się ona remisem. Do takiego obrotu spraw może dojść wtedy, gdy żaden z graczy nie zbije bierki przeciwnika ani nie wykona ruchu pionem przez 75 kolejnych ruchów. 

W przypadku szachów internetowych, sprawa wygląda nieco inaczej, ponieważ w tym przypadku zasada 50 ruchów jest stosowana automatycznie. Dzięki temu zawodnik, któremu zależy na remisie, nie musi skupiać się na liczeniu ruchów.

Dlaczego zasada 50 ruchów jest ważna?

Zasada 50 ruchów może na przykład pomóc w sytuacji, w której zawodnik niemający już żadnych szans na zwycięstwo, za wszelką cenę chciałby kontynuować pojedynek. Bez tej zasady, niektórzy gracze mogliby próbować wygrać remisową partię, denerwując i męcząc swojego przeciwnika, chcąc doprowadzić do tego, by ten się poddał lub popełnił poważny błąd.

Zasada 50 ruchów może też uratować zawodników przed przegraną na czas. Na poniższym nagraniu wideo widać partię GM-a Jordena van Foreesta, który dzięki zasadzie 50 ruchów uratował remis, choć na zegarze zostało mu już zaledwie 0,8 sekundy.

Z uwagi na istnienie opisywanej zasady, bardzo ważne jest to, by każdy szachista wiedział, jak skutecznie zrealizować przewagę w wygrywającej końcówce. Zawodnicy często dochodzą do końcówek, które są obiektywnie wygrane dla jednej ze stron, jednak jeśli gracz mający przewagę nie jest w stanie wygrać przez 50 kolejnych ruchów, jego przeciwnik może zareklamować remis. 

Właśnie do takiej sytuacji doszło podczas Mistrzostw Świata Kobiet w Szachach Błyskawicznych 2018, kiedy to była mistrzyni świata Tan Zhongyi nie dała rady zamatować przeciwniczki przy pomocy skoczka i gońca.

Przykłady partii, które zakończyły się remisem z uwagi na zasadę 50 ruchów

Jednym ze znanych przykładów partii, które zakończyły się remisem z uwagi na zasadę 50 ruchów, jest pojedynek GM-a Anatolija Karpova z GM-em Garrym Kasparovem. W skomplikowanej partii Karpov miał przewagę materialną (trzy lekkie figury za wieżę), jednak Kasparov bardzo dzielnie się bronił. Partia zakończyła się po 114. posunięciu właśnie z uwagi na zasadę 50 ruchów.

Innym przykładem jest starcie GM-a Jana Timmana z GM-em Christopherem Lutzem. Zawodnicy dotarli do końcówki z gońcem i wieżą przeciwko wieży, a stroną posiadającą przewagę był Timman, jednak większa ilość materiału nie wystarczyła do odniesienia zwycięstwa. Jak na ironię, ostatni ruch czarnych i tak wymuszał wymianę wież, po której również nastąpiłby remis.

Podsumowanie

Teraz wiesz już, o czym mówi zasada 50 ruchów i dlaczego warto ją znać. Przejdź teraz na naszą stronę, gdzie możesz ćwiczyć końcówki i spróbuj zamatować przeciwnika przed upływem 50 ruchów!

Poznaj więcej terminów szachowych