Terminy szachowe
Tytuły szachowe

Tytuły szachowe

W szachowym świecie często mówi się o tytułach szachowych i utytułowanych zawodnikach, ale jaka właściwie jest różnica między mistrzem a arcymistrzem? W tym artykule poznacie wszystkie tytuły szachowe i dowiecie się jak je zdobyć!

Oto, co należy wiedzieć o tytułach szachowych:


Czym są tytuły szachowe?

Tytuły szachowe są nadawane zawodnikom na podstawie ich umiejętności, indywidualnych wyników i rankingu. Do zawodników posiadających jeden z takich tytułów zwracamy się używając jego nazwy (np. arcymistrz) lub nazywamy ich „utytułowanymi”. Tytuły szachowe przyznawane są przez szachowe organy zarządzające i federacje. Najbardziej prestiżowe tytuły są nadawane przez Międzynarodową Federację Szachową (FIDE), podczas gdy krajowe federacje (takie jak USCF, czyli Federacja Szachowa Stanów Zjednoczonych lub Polski Związek Szachowy w Polsce) przyznają zawodnikom swoje własne tytuły. Każdy utytułowany zawodnik jest niezwykle utalentowany i gra w szachy na poziomie mistrzowskim.

Wszyscy najlepsi szachiści na świecie mają tytuł arcymistrza (GM), jednak poza tym tytułem istnieje jeszcze wiele innych tytułów niższego szczebla. Wielu GM-ów codziennie gra na Chess.com. Aby śledzić ich partie na żywo, wystarczy przejść na naszą podstronę Graj. Wszystkie partie utytułowanych graczy można też znaleźć w bazie danych partii na Chess.com, a biografie zawodników znajdują się w sekcji Czołowi gracze.


Wszyscy najlepsi szachiści na świecie to arcymistrzowie.

Dlaczego tytuły szachowe są ważne?

Tytuły szachowe są wyznacznikiem umiejętności najlepszych zawodników, a dzięki nim szybko można ocenić siłę gry danego szachisty. Oglądając rozgrywki Titled Tuesday można na przykład trafić na partię mistrza międzynarodowego (NM) z arcymistrzem (GM). W takim przypadku, na podstawie tytułów jesteśmy w stanie stwierdzić, że zawodnik z tytułem arcymistrza jest w tej partii faworytem.



W rozgrywkach Titled Tuesday mogą uczestniczyć tylko utytułowani szachiści.

Jedną z wielu zalet posiadania tytułu szachowego jest fakt, że każdy utytułowany zawodnik otrzymuje dożywotnio diamentowe członkostwo na Chess.com całkowicie za darmo!

Tyle tytułem wstępu, a teraz nadeszła pora dowiedzieć się, jakie tytuły szachowe mogą otrzymać szachiści w trakcie swoich karier!

Jakie tytuły szachowe przyznaje FIDE? 

Jak wspomnieliśmy wcześniej, najbardziej prestiżowe tytuły to te, które nadaje FIDE. Są one przyznawane dożywotnio. Oto osiem tytułów, którymi zawodnicy mogą zostać nagrodzeni przez FIDE:

Arcymistrz

Najwyższy tytuł szachowy (poza tytułem mistrza świata) to tytuł arcymistrza (GM). Aby go zdobyć, dany zawodnik musi posiadać ranking klasyczny (standardowy) FIDE na poziomie 2500 i wyrobić trzy normy arcymistrzowskie w międzynarodowych turniejach.

chess title
Hikaru Nakamura jest arcymistrzem. Zdjęcie: Maria Emelianova/Chess.com.

Mistrz międzynarodowy

Tytuł mistrza międzynarodowego (IM) to drugi pod względem ważności tytuł szachowy. Aby go zdobyć należy uzyskać ranking klasyczny (standardowy) FIDE na poziomie 2400 i wyrobić trzy normy na mistrza międzynarodowego w międzynarodowych turniejach.

Mistrz FIDE

Tytuł mistrza FIDE (FM) jest przyznawany każdemu zawodnikowi, który grając w turniejach międzynarodowych uzyska ranking klasyczny (standardowym) FIDE na poziomie 2300. Do zdobycia tego tytułu nie są potrzebne żadne normy.

Kandydat na mistrza FIDE

Tytuł kandydata na mistrza FIDE (CM) należy się każdemu zawodnikowi, który grając w międzynarodowych turniejach uzyskał ranking klasyczny (standardowy) FIDE na poziomie 2200. Do zdobycia tego tytułu nie są potrzebne żadne normy.

Arcymistrzyni

Tytuł arcymistrzyni (WGM) przysługuje zawodniczkom z rankingiem klasycznym (standardowym) FIDE na poziomie 2300. Aby go zdobyć wymagane jest także wyrobienie trzech norm arcymistrzowskich (WGM) w międzynarodowych turniejach.

Mistrzyni międzynarodowa

Tytuł mistrzyni międzynarodowej (WIM) mogą otrzymać szachistki, które uzyskały ranking klasyczny (standardowy) FIDE na poziomie 2200 oraz wyrobiły trzy normy wymagane do zdobycia tytułu mistrzyni międzynarodowej (WIM).

Mistrzyni FIDE

Tytuł mistrzyni FIDE (WFM) jest przyznawany zawodniczkom o rankingu klasycznym (standardowym) FIDE na poziomie 2100, przy czym do jego zdobycia nie są wymagane żadne normy.

Kandydatka na mistrzynię FIDE

Kandydatką na mistrzynię FIDE (WCM) może zostać każda zawodniczka, która posiada ranking klasyczny (standardowy) na poziomie 2000, przy czym do zdobycia tego tytułu nie są wymagane żadne normy.

chess titles
Popularna szachowa streamerka Alexandra Botez ma tytuł mistrzyni FIDE (WFM). Zdjęcie: Alexandra Botez (Instagram).

Co ważne, kobiety mogą zdobyć każdy z wyżej wymienionych tytułów, bez względu na to czy jest on przeznaczony jedynie dla kobiet, czy nie. W przypadku, gdy dana zawodniczka zdobędzie prawo do więcej niż jednego tytułu (np. tytułów IM i WGM), to może wybrać, którego z nich chce używać. Warto także wspomnieć o tym, że niektóre z podanych tytułów (np. tytuły CM, WFM i WCM) są także przyznawane zawodnikom, którzy wyróżnili się na krajowych lub międzynarodowych turniejach, a niekoniecznie spełnili powyższe kryteria dotyczące rankingu.

Tytuły szachowe są też przyznawane przez federacje krajowe, takie jak m.in. Federacja Szachowa Stanów Zjednoczonych, Kanadyjska Federacja Szachowa, Angielska Federacja Szachowa, czy też Nowozelandzka Federacja Szachowa. Wszystkie one przyznają tytuł mistrza krajowego (NM). Większość z tych federacji nadaje ten tytuł po osiągnięciu rankingu na poziomie 2200, chociaż w zależności od federacji kryteria przyznania tego tytułu mogą się nieco różnić. 

tytuły szachowe
Sam Copeland, dyrektor ds. treści w Chess.com, posiada amerykański tytuł NM. Zdjęcie: Columbia Chess.

Jakie tytuły są przyznawane w Polsce?

W Polsce tytuły i kategorie szachowe przyznaje Polski Związek Szachowy (PZSzach), który nadaje pięć kategorii (cztery okręgowe i jedna centralna) oraz dwa tytuły. Do kategorii okręgowych zaliczamy (od najniższej) kategorię V, IV, III oraz II, natomiast kategorią centralną jest kategoria I. Polskie tytuły to kandydat na mistrza (k) oraz mistrz (m).

Więcej informacji o polskich tytułach i kategoriach można znaleźć w Regulaminie klasyfikacyjnym PZSzach.

Jak można śledzić partie utytułowanych zawodników na Chess.com? 

Oglądanie partii utytułowanych zawodników na Chess.com jest bardzo proste. Z łatwością rozpoznacie każdego z nich po plakietce z tytułem, która znajduje się obok ich nazwy użytkownika. Jeśli chcecie zobaczyć danego utytułowanego zawodnika w akcji, przejdźcie na stronę Graj, a następnie wybierzcie zakładkę „Partie” i opcję „Oglądaj”.


Oglądaj partie arcymistrzów (GM) na żywo na Chess.com.

Utytułowani zawodnicy biorą udział w wielu turniejach organizowanych przez Chess.com, a na stronie szachów na żywo w zakładce z wydarzeniami możecie wybrać i śledzić zmagania dowolnie wybranych przez Was szachistów. Na stronie Chess.com/News znajdziecie raporty z turniejów, w których uczestniczyli Wasi ulubieni gracze, a na stronie Chess.com/lessons możecie oglądać stworzone przez nich filmy i lekcje.

Podsumowanie

Teraz wiecie już m.in. czym są tytuły szachowe, kto je przyznaje, jakie tytuły przyznają FIDE i krajowe federacje oraz jak oglądać partie utytułowanych zawodników na Chess.com! Przejdźcie na stronę Graj, aby zobaczyć utytułowanych zawodników w akcji.

Poznaj więcej terminów szachowych