Szach
Szach to niezwykle ważne pojęcie w szachach. Bardzo często możemy usłyszeć takie słowo, ale co ono w takim razie znaczy? Sprawdźmy!
Oto wszystko, co musisz wiedzieć na temat szacha:
Co to jest szach?
Szachem nazywamy sytuację, w której król jest atakowany (w notacji szachowej szacha oznaczamy znakiem „+”). Szacha można opisać mniej więcej takimi słowami: „Uważaj! Twój król jest atakowany!” Króla nigdy się nie zbija, dlatego żeby zaznaczyć, że król jest w niebezpieczeństwie, używamy słowa „szach”.
Jeżeli którykolwiek król dostał szacha, koniecznie musi się przed nim obronić! W pozycji przedstawionej poniżej, białe właśnie przestawiły swojego gońca na pole 'b5', z którego atakuje on czarnego króla. To oznacza, że czarny król dostał szacha.
Podczas partii rozgrywanych przy szachownicy, często można usłyszeć, jak zawodnik dający szacha wypowiada na głos słowo „szach”, jednak nie robi się tego podczas partii rozgrywanych w turniejach szachowych. Oto znane (i niezbyt mądre) powiedzenie szachowe dotyczące szacha: „Zawsze dawaj szacha, bo może to być mat!”
Zawsze dawaj szacha, bo może to być mat!
— Autor nieznany
Teraz już wiesz, co to jest szach, ale może zastanawiasz się nad następującą kwestią: „Jeśli mój król dostał szacha, to jak mam się przed nim obronić?” Można to zrobić na trzy sposoby.
Jak obronić się przed szachem?
Możemy obronić się przed szachem na trzy następujące sposoby: 1) odejść królem na inne nieatakowane pole, 2) zasłonić się, 3) zbić bierkę, która daje królowi szacha.
W pozycji przedstawionej poniżej, czarne zagrały właśnie ruch Hxf2+. Jak obronić się przed tym szachem?
Tak! Musimy zbić hetmana naszym królem! Nie ma sposobu, aby w tej pozycji się zasłonić albo odejść na inne, nieatakowane pole, dlatego musimy zbić na 'f2'.
Widzimy zatem, że król białych nie jest już atakowany, a zatem nie jest już pod szachem. Białe będą teraz nawet grały z hetmanem przewagi!
Sprawdźmy teraz inną pozycję: na poniższym diagramie widzimy, że czarny król jest szachowany przez białego hetmana z pola 'c8'. Ponieważ czarny król nie może przejść na inne, nieatakowane pole (skoczek z pola 'g5' pilnuje pola 'f7') ani zbić hetmana, musi w takim razie zasłonić się przed szachem. W jaki sposób czarne mogą zasłonić się przed szachem?
Bardzo dobrze! Czarne mogą zasłonić się przed szachem grając ruch Wf8. Po Wf8, król czarnych nie będzie już pod szachem.
A co się stanie w przypadku, gdy król dostanie szacha, ale nie będzie mógł ani uciec na inne pole, ani zbić atakującej bierki, ani zasłonić się przed szachem? Jeśli król jest szachowany i nie może się przed tym szachem obronić, wówczas mamy do czynienia z szach-matem (matem) i partię uważa się za zakończoną!
Test
Teraz już wiesz, co to jest szach i jak można się przed nim obronić, dlatego sprawdźmy, czy rozpoznasz szacha na szachownicy! Czarne zagrały właśnie ruch Sgf6. Czy w tej pozycji któryś król jest pod szachem?
Zgadza się! Żaden król nie jest szachowany! A jeśli w tej samej pozycji zagramy jeszcze jeden ruch? Czy na poniższym diagramie król czarnych jest szachowany?
Tak! Król czarnych jest szachowany przez skoczka z pola 'd6'! Gratulacje, jeśli udało Ci się zauważyć, że jest to mat! Jeszcze większe gratulacje, jeśli udało ci się również rozpoznać, że jest to mat Beniowskiego!
Podsumowanie
Teraz już wiesz, co to jest szach, jak można się przed nim obronić, jak zaszachować króla przeciwnika i jak rozpoznać, że mamy do czynienia z szachem! Pamiętaj, aby zawsze pamiętać o bezpieczeństwie swojego króla i zwracać również uwagę na to, czy czasem król przeciwnika nie jest łatwym celem ataku. Wykorzystaj wiedzę na temat szacha w praktyce, a my życzymy Ci, aby wszystkie twoje szachy prowadziły do mata!
Lekcja wideo
Czytanie artykułów to świetny sposób na naukę. Niektórzy jednak twierdzą, że oglądanie lekcji w formie nagrania wideo jest jeszcze lepsze! Jeśli chcesz jeszcze lepiej zrozumieć pojęcie szacha, koniecznie obejrzyj poniższe nagranie!
