Sędzia szachowy
Sędzia jest niezbędny w niemal każdej rywalizacji sportowej i nie inaczej jest w szachach. W każdym turnieju szachowym jest przynajmniej jeden sędzia lub dyrektor turnieju, który zarządza grą, rozstrzyga spory i stara się sprawić, by szachowa impreza była jak najbardziej udana.
- Jakie są zadania sędziego szachowego?
- Dlaczego sędziowie szachowi są ważni?
- Kto może zostać sędzią szachowym?
- Podsumowanie
Jakie są zadania sędziego szachowego?
Według oficjalnego podręcznika dla sędziów Arbiters’ Manual 2021 opracowanego przez Komisję Sędziowską FIDE, do czterech najważniejszych zadań sędziego szachowego należą:
- Zapewnienie przestrzegania zasad gry w szachy
- Zapobieganie oszukiwaniu
- Podejmowanie działań leżących „w jak najlepszym interesie prowadzonych zawodów”
- Obserwowanie poszczególnych partii
Sędziowie szachowi muszą znać wszystkie rodzaje turniejów (kołowy, szwajcarski, itp.), wiedzieć, jak działa system rankingowy, a także doskonale orientować się w zasadach nadawania tytułów szachowych oraz normach, jakie muszą spełniać szachownice, figury, stoliki oraz zegary szachowe. To również sędzia szachowy podejmuje decyzje o tym, czy dany zawodnik przegrał na czas, czy zostało wykonane nieprawidłowe posunięcie lub czy w danej partii należy orzec remis. A to dopiero początek...
Dlaczego sędziowie szachowi są ważni?
Teoretycznie dałoby się zorganizować turniej bez sędziego, ale to tak, jak gdyby bez sędziego miano rozgrywać mecz piłki nożnej albo tenisa. Podobnie jak w przypadku wielu innych dyscyplin sportowych, również w szachach sędziowie lubią pozostawać w cieniu, a ich obecność zaznacza się głównie wtedy, gdy w trakcie turnieju dochodzi do jakiejś sytuacji spornej.
Kto może zostać sędzią szachowym?
Obecnie na świecie jest ponad 14 tys. oficjalnych sędziów FIDE. FIDE nadaje również tytuł sędziego klasy międzynarodowej. Sędziami szachowymi często zostają bardzo silni szachiści—czasami są to nawet byli gracze z pierwszej dziesiątki na świecie, np. arcymistrzowie Salo Flohr i Yuri Averbakh.
Biorąc pod uwagę złożoność tej pracy i jej czasami niewdzięczny charakter, nie jest zaskoczeniem, że sędziowie to często dobrzy gracze.
Żeby zostać sędzią szachowym, nie trzeba jednak być arcymistrzem. W końcu na świecie jest ponad 1700 arcymistrzów, co stanowi zaledwie jedną ósmą łącznej liczby sędziów. Najważniejsze jest to, by być osobą uczciwą, cierpliwą i przede wszystkim przykładać wagę do szczegółów. Sędzia szachowy musi znać zasady gry w szachy lepiej od szachistów biorących udział w turnieju!
Podsumowanie
Teraz wiesz już, kim jest sędzia szachowy, jaka jest jego rola i kto może nim zostać. Czytając o tej ważnej funkcji na pewno zauważyłeś wiele odnośników do innych terminów szachowych. Zachęcamy Cię do odwiedzenia naszej strony z terminami szachowymi, dzięki czemu będziesz mógł poznać i, tak jak sędzia szachowy, zrozumieć specyficzną terminologię związaną z naszą ulubioną grą!
