Terminy szachowe
Promocja piona

Promocja piona

Promocja piona to jeden z ważniejszych celów w końcówce partii. Tak naprawdę znaczącą przewagę można uzyskać nawet dzięki samej groźbie promocji. Poniżej znajdziesz najważniejsze informacje na ten temat.


Co to jest promocja piona?

Promocja piona następuje wtedy, gdy pion dochodzi do najbardziej oddalonej od swojego pola startowego linii—tzn. ósmej linii w przypadku białych pionów i pierwszej linii w przypadku czarnych. Gdy pion dojdzie więc do ostatniej linii, należy go od razu wymienić na hetmana, wieżę, gońca lub skoczka. Najczęściej gracze decydują się na wymianę piona na hetmana. Promocja następuje w tym samym posunięciu, w którym pion dotarł do ostatniej linii, a ruch przechodzi na drugiego gracza (chyba, że promocja prowadzi do mata).

Promocja piona następuje wtedy, gdy pion dotrze do ostatniej linii.

Obecnie zawodnicy mogą promować piona na dowolnie wybraną przez siebie, wymienioną powyżej figurę. Nie ma żadnego limitu jeżeli chodzi o liczbę takich samych figur znajdujących się na szachownicy. Oznacza to, że teoretycznie każdy zawodnik mógłby mieć dziewięć hetmanów, 10 wież, 10 gońców albo 10 skoczków. W praktyce taki scenariusz wydaje się jednak niemożliwy.

W 2011 roku miała miejsce bardzo ciekawa partia, w której na szachownicy pojawiło się więcej hetmanów. W pojedynku, o którym mowa, rywalizowali GM David Anton Guijarro oraz IM Alejandro Franco Alonso. W pewnym momencie na szachownicy każdy z zawodników miał po 3 hetmany!

Co to jest słaba promocja?

O słabej promocji mówimy wtedy, gdy gracz decyduje się na wymianę piona na jakąkolwiek figurę inną niż hetman. Ponieważ hetman jest najsilniejszą bierką w szachach, promocja na każdą inną figurę oprócz hetmana będzie uznana za „słabszą” i stąd właśnie wzięła się nazwa słabej promocji.

Jest jednak kilka przypadków, kiedy promocja na hetmana byłaby poważnym błędem. Ze słabej promocji korzystamy najczęściej wtedy, gdy chcemy uniknąć pata, zamatować przeciwnika lub wygrać cenne tempo.

Poniżej znajduje się świetny przykład tego, w jaki sposób dzięki słabej promocji można uniknąć pata. Na poniższym diagramie widać, że promocja piona na hetmana (lub nawet na wieżę) byłaby niefortunnym błędem, ponieważ król czarnych zostałby wówczas tak otoczony, że nie mógłby się nigdzie ruszyć, a to oznaczałoby remis.

Promocja piona na gońca.
W tym przypadku lepszym wyjściem dla białych jest promocja piona na gońca, dzięki czemu czarny król nie znajdzie się w pacie i białe będą miały szansę na zamatowanie go nieco później!

Kolejna partia, rozegrana w 1986 roku pomiędzy GM Anatolym Karpovem a GM Janem Timmanem, pokazuje w jaki sposób słaba promocja może pomóc wygrać tempo i uniknąć remisu. Zauważmy, że gdyby Karpov promował piona na jakąkolwiek inną figurę niż skoczek, Timman miałby okazję do zastosowania motywu wiecznego szacha przy użyciu swojego hetmana, a więc wymusiłby w partii remis.

Jak zapisać promocję piona?

Oficjalny, określony przez FIDE sposób zapisu promocji piona polega na zapisaniu normalnego ruchu piona, a następnie dodaniu symbolu figury, na którą pion jest promowany. Jeśli pion z linii a zostaje promowany na hetmana, oficjalny zapis FIDE wyglądałby tak: „a8H”. Jeśli pion z linii f zbija bierkę przeciwnika na linii e i dochodzi do ostatniej linii, gdzie jest promowany na skoczka, wówczas zapis takiego ruchu będzie następujący: „fxe8S” (lub „f:e8S).

Zauważmy, że w pewnych przypadkach promocja może być zapisana w nieco inny sposób. Do zapisania promocji piona można również wykorzystać znak równości lub nawiasy: a8=H lub a8(H). Żaden z tych zapisów nie jest jednak oficjalnie dozwolony przez FIDE.

Sprawdź się!

Teraz, gdy wiesz już wszystko na temat promocji piona, pora na sprawdzenie swojej wiedzy!

Przyjrzyj się następującej pozycji!  Jaki byłby najlepszy ruch w tej sytuacji?

Przyjrzyj się ostatniej zagadce. Ta jest trudniejsza, ponieważ wymaga policzenia wariantów. Czarne mają przewagę hetmana. Czy jest jakaś kombinacja, dzięki której białe mogą zamatować białego króla i wygrać partię?

Podsumowanie

Promocja piona to jeden z ważniejszych aspektów gry końcowej, ale motyw ten przydaje się również do tworzenia gróźb w środkowej fazie partii! Nie można się skupiać tylko i wyłącznie na próbie promocji swoich własnych pionów, ale trzeba również uważać na to, by nie dopuścić do promocji piona przez przeciwnika. Czy jesteś gotów, by poćwiczyć grę pionami? Jeśli tak, przejdź na naszą stronę, gdzie możesz potrenować końcówki pionowe i szybko zwiększyć swoje umiejętności!


Lekcja wideo

Czytanie artykułów to świetny sposób na zwiększenie swoich umiejętności, ale jeszcze bardziej owocne może być obejrzenie lekcji wideo! Zapraszamy do obejrzenia krótkiej lekcji na temat promocji piona. 

Poznaj więcej terminów szachowych