Terminy szachowe
Matowanie królem i wieżą

Matowanie królem i wieżą

Czy nie jest to frustrujące, gdy grasz świetną partię i w końcówce się zostaje Ci tylko wieża przeciwko samotnemu królowi przeciwnika, a Ty nie jesteś w stanie doprowadzić do mata? Z pomocą z pewnością przyjdzie Ci poniższy artykuł. Dowiesz się w nim wszystkiego na temat matowania za pomocą jednej wieży. Dzięki temu, nie dopuścisz do podobnej sytuacji w przyszłości.


Dlaczego warto nauczyć się matowania wieżą?

Najważniejszy cel w szachach to zamatowanie przeciwnika. Aby tego dokonać, musisz dobrze poznać i zrozumieć podstawowe schematy matowania.

Ponieważ wieże to zazwyczaj ostatnie rozwijane i wprowadzane do partii figury, często pozostają na szachownicy znacznie dłużej niż inne bierki. To właśnie dlatego w końcowej fazie partii tak często dochodzi do końcówek wieżowych i dlatego też koniecznie musimy wiedzieć, jak zamatować przeciwnika, dysponując tylko jedną wieżą i królem.

Dowiedz się, jak szachować wieżą.
Końcówki wieżowe zdarzają się w szachach bardzo często.

Jak zamatować przeciwnika królem i wieżą

Jest kilka różnych technik, których można użyć, by dać przeciwnikowi mata za pomocą wieży i króla. My przyjrzymy się najprostszej z nich, która jest łatwiejsza do zapamiętania i równie skuteczna jak bardziej skomplikowane techniki.

Zanim zaczniemy, spójrzmy na końcową pozycję, do której będziemy dążyć.

Mat wieżą.
Król przeciwnika jest przyparty do muru.

W tej pozycji powinieneś zwrócić uwagę na dwa szczegóły. Po pierwsze, król przeciwnika musi znajdować się przy krawędzi szachownicy, by Twoja wieża mogła zaatakować go z boku. Po drugie, Twój król musi stać dokładnie naprzeciwko czarnego króla, by zablokować mu dostęp do trzech pól ucieczki.

Mat wieżą.
Wieża atakuje linię, na której stoi czarny król, a biały król blokuje mu trzy pola ucieczki.

Oto przykład, w jaki sposób można osiągnąć tę pozycję.

Cała sekwencja matowania wieżą i królem.
Cała sekwencja matowania.

Teraz, gdy zobaczyłeś już, jak wygląda cały proces matowania królem i wieżą, spróbujmy podzielić go na kilka części, by ułatwić Ci jego samodzielne wykonanie.

Krok 1: zamknij króla przeciwnika w klatce

Spychanie króla przeciwnika na skraj szachownicy zaczyna się od umieszczenia go w klatce. Można to zrobić za pomocą wieży.

Wyobraź sobie następującą pozycję startową z królem przeciwnika na c5 i Twoją wieżą na f3:

Matowanie rozpoczynamy od stworzenia wieżą muru przed królem przeciwnika.
Jak można uwięzić czarnego króla w klatce?

Ustawienie wieży na jednej linii poniżej pozycji czarnego króla utworzy klatkę, która wkrótce będzie się robić coraz mniejsza. Za każdym razem, gdy czarny król przesunie się w górę, Twoja wieża zrobi to samo i dzięki temu zmniejszy obszar klatki, w której może poruszać się król przeciwnika.

Wieża rozpoczyna proces matowania.
Wieża uniemożliwia królowi zejście w dół szachownicy.

Po zakończeniu pierwszego kroku, możesz przejść do kroku nr 2. Przypominamy jednak, by cały czas pilnować swojej wieży. W przeciwnym razie partia może zakończyć się remisem.

By móc zamatować przeciwnika, należy zadbać o bezpieczeństwo swojej wieży..
Pamiętaj o przesunięciu swojej wieży z dala od niebezpieczeństwa w przypadku, gdy król przeciwnika znajdzie się w jej pobliżu.

Krok 2: obserwuj króla przeciwnika i szachuj go

Gdy król przeciwnika znajdzie się już w klatce, czas zacząć spychać go do krawędzi szachownicy.

Czy pamiętasz, jak w końcowej pozycji udało Ci się zamatować króla przeciwnika dzięki temu, że Twój król blokował pola ucieczki czarnemu monarsze? Drugi krok polega dokładnie na tym samym. Musisz ustawić swojego króla dokładnie naprzeciwko czarnego króla, rzucając mu zabójcze spojrzenie!

Obserwuj króla przeciwnika.
Podążaj za czarnym królem tak długo, aż ten będzie zmuszony stanąć naprzeciwko Ciebie.

Czy zauważyłeś, co dzieje się w takiej sytuacji? Twój król ogranicza możliwość ruchu czarnego króla. Jeśli teraz dasz szacha, czarne będą zmuszone wycofać swojego króla do tyłu, w kierunku brzegu szachownicy.

Zabójcze spojrzenie w trakcie matowania królem i wieżą.
Gdy Twój król znajdzie się twarzą w twarz ze swoim nemezis, szach zmusi przeciwnika do przesunięcia swojego monarchy w górę planszy.

Gdy uda Ci się to zrobić, możesz powtarzać ten dwuetapowy proces dopóki król przeciwnika nie znajdzie się na brzegu szachownicy.

Ruchy wyczekujące

By umieć zamatować przeciwnika wieżą, musisz poznać jeszcze jedną zasadę.

Do zakończenia kroku nr 2 czasami konieczne będzie wykonanie tzw. ruchu wyczekującego. Wyobraźmy sobie następujący scenariusz:

Jak można kontynuować matowanie wieżą i królem??
Jak możemy obdarzyć czarnego króla zabójczym spojrzeniem?

Jeśli w tej pozycji będziesz beztrosko poruszać się przed królem przeciwnika, czarne z łatwością będą mogły uniknąć Twojego zabójczego spojrzenia, odchodząc swoim królem na bok.

Gdy matujesz wieżą i królem, pośpiech wcale nie jest wskazany.
Próba gonienia czarnego króla w ten sposób nie przyniesie żadnych rezultatów, ponieważ bez problemu znajdzie on drogę ucieczki.

Jak widzisz, zawsze trzeba poczekać do momentu, aż czarny król stanie naprzeciwko Twojego króla. Szacha wieżą dajemy dopiero wtedy, gdy tak się stanie. By doprowadzić do takiej sytuacji, czasami należy wykonać wieżą tzw. ruch wyczekujący. Ponieważ czarne nie mogą zrezygnować ze swojego posunięcia, dla ich króla nie ma już ratunku.

Wyczekujący ruch pozwoli Ci na danie mata wieżą.
Wieża wykonuje ruch wyczekujący po to, by teraz to czarne były na posunięciu.

Sprawdź się!

Teraz, gdy znasz już teorię matowania królem i wieżą, nadszedł czas, by spróbować zastosować ją w praktyce. W tym celu posłużymy się poniższymi zadaniami. Spróbuj je rozwiązać, stosując dwuetapową technikę, której właśnie się nauczyłeś.

Zadanie nr 1: Dochodzisz do końcówki, w której masz wieżę i króla przeciwko samotnemu królowi przeciwnika. Co powinieneś zrobić, aby rozpocząć proces matowania??

Zadanie nr 2: Król przeciwnika stanął właśnie naprzeciwko Twojego króla. Co powinieneś zrobić?

Zadanie nr 3: Twój przeciwnik próbuje cię przechytrzyć. Właśnie ponownie cofnął się swoim królem, zanim zdążyłeś do niego podejść swoim. Co powinieneś zrobić?

Podsumowanie

Teraz wiesz już, jak zamatować samotnego króla przeciwnika za pomocą wieży i króla. Spróbuj poćwiczyć matowanie wieżą na naszej stronie do ćwiczenia końcówek, a następnie wykorzystaj nowo zdobytą wiedzę w praktyce podczas rozgrywania swoich partii! Mamy nadzieję, że od tej pory matowanie jedną wieżą nie będzie stanowiło dla Ciebie żadnego problemu.

Poznaj więcej terminów szachowych