Matowanie królem i hetmanem
Nauka podstawowych technik matowania oraz innych często spotykanych motywów matowych to niezbędny punkt programu dla każdego szachisty, który chce rozwijać swoje umiejętności. Najbardziej przydatna, zwłaszcza na początku szachowej przygody, może okazać się znajomość techniki matowania osamotnionego króla przeciwnika za pomocą króla i hetmana! Jak to zrobić? Sprawdźmy!
Oto najważniejsze rzeczy, które powinieneś wiedzieć na temat matowania królem i hetmanem:
- Którą metodę wykorzystać?
- Krok 1: Zamknij króla przeciwnika w klatce
- Krok 2: Zatańcz z królem!
- Krok 3: Daj odpocząć hetmanowi!
- Krok 4: Podejdź królem i daj mata
- Test
- Podsumowanie
Którą metodę wykorzystać?
Jest wiele różnych sposobów i metod matowania osamotnionego króla przeciwnika za pomocą króla i hetmana. W poniższym artykule omówimy metodę, którą niektórzy nazywają „zamykaniem króla w klatce”. Metoda ta jest sprawdzona i skuteczna, a przy tym niezbyt trudna do opanowania.
Składa się ona z czterech kroków:
- Zamknięcie króla przeciwnika w klatce poprzez ustawienie naszego hetmana na odległość ruchu skoczkiem od króla przeciwnika,
- Zmniejszanie klatki poprzez „taniec z królem”
- Zatrzymanie hetmana w momencie, gdy król przeciwnika znajdzie się w rogu szachownicy oraz
- Podejście naszym królem w celu zamatowania przeciwnika!
Na początku może się to wydawać nieco trudne, ale gdy zobaczysz tę metodę w akcji, przekonasz się, że tak naprawdę jest to bardzo proste!
Krok 1: Zamknij króla przeciwnika w klatce
Pierwszy krok jest łatwy: zamykamy króla przeciwnika w klatce, ustawiając naszego hetmana na odległość ruchu skoczkiem od króla przeciwnika. W pozycji widocznej na poniższym diagramie widzimy, że biały hetman i król będą musieli poradzić sobie z osamotnionym czarnym królem. By wykonać krok 1, możemy przestawić naszego hetmana na pole e4, c4, c8 lub f5. To właśnie na tych polach nasz hetman znajdzie się w odległości skoczka od czarnego króla. Na potrzeby tego ćwiczenia, wykonamy ruch He4 (zauważ, że stawiając hetmana właśnie na polu e4 zamykamy czarnego króla w najmniejszej możliwej klatce).
Gdy hetman przejdzie na pole e4 widać już, ze czarny król utknął w klatce i do końca partii nie pozwolimy mu z niej uciec!
Teraz, gdy król przeciwnika znajduje się już w klatce, możemy rozpocząć nasz „taniec”.
Krok 2: Zatańcz z królem!
W tym kroku będziemy dosłownie naśladować ruchy króla przeciwnika naszym hetmanem. Jeśli król przeciwnika pójdzie do góry, nasz hetman również; jeśli król przeciwnika poruszy się do góry na skos w prawo, nasz hetman również—cokolwiek zrobi król przeciwnika, nasz hetman będzie to naśladował i dzięki temu zawsze będzie znajdował się wobec niego w odległości ruchu skoczkiem.
Tego typu manewrowanie można właśnie nazwać „tańcem z królem”. Na poniższym diagramie czarny król przeszedł właśnie z pola d6 na pole c7, czyli wykonał ruch do góry po skosie w lewo. Co powinniśmy teraz zrobić?
Zgadza się—przestawiamy naszego króla o jedno pole do góry na skos w kierunku króla przeciwnika, czyli wykonujemy ruch Hd5!
Z każdym ruchem (lub krokiem w tańcu) klatka, w której znajduje się czarny król, robi się coraz mniejsza. Kontynuujemy ten manewr aż do momentu, gdy król przeciwnika znajdzie się w rogu szachownicy. Poniższy animowany GIF w bardzo przejrzysty sposób pokazuje sposób zagonienia króla przeciwnika do rogu planszy:
Gdy tylko król przeciwnika znajdzie się w rogu szachownicy, musimy dać odpocząć hetmanowi! Innymi słowy, nie możemy już wykonywać dalszych ruchów hetmanem aż do momentu, w którym będziemy mogli dać mata.
Krok 3: Daj odpocząć hetmanowi!
Najważniejsza rzecz, którą musimy zapamiętać o kroku nr 3 jest taka, by nigdy o nim nie zapominać! Taka sytuacja miała już miejsce w niezliczonej ilości partii, a gdy się przydarzy się nam, nie będziemy mieli szansy dać mata i wygrać partie. Zawsze należy pamiętać: gdy król przeciwnika znajdzie się w rogu szachownicy, musimy przestać ruszać się hetmanem!
Zastanawiasz się pewnie, dlaczego? Cóż, zobaczmy, co takiego się wydarzy, gdy nadal będziemy zbliżać się hetmanem do króla przeciwnika na odległość ruchu skoczkiem. W poniższej pozycji czarne zagrały Ka8, a białe kontynuują taniec hetmana z czarnym królem i zagrywają Hb6.
Pat! Nasz przeciwnik nie ma żadnych legalnych ruchów (ponieważ król nie może wejść pod szacha), a zatem partia kończy się remisem. Gdy mamy przewagę hetmana, nie chcemy remisować partii! Chcemy dać przeciwnikowi mata!
Gdy król przeciwnika znajdzie się w rogu, musimy dać odpocząć hetmanowi! Widać teraz wyraźnie, że czarny król jest zamknięty w malutkiej klatce, w której może się poruszać jedynie po dwóch polach. To oznacza, że czas przejść już do kroku nr 4, czyli podprowadzenia naszego króla w celu zamatowania przeciwnika.
Krok 4: Podejdź królem i daj mata
Król przeciwnika jest już zamknięty w klatce, a my, aby dać mata, musimy jeszcze przyprowadzić bliżej naszego króla. Zauważ, że czarny król ma do dyspozycji tylko dwa pola i niczym więzień w celi, może poruszać się tylko w tę i z powrotem. Wiemy zatem, jakie ruchy będzie wykonywał nasz przeciwnik do końca partii, a co najważniejsze wiemy też, że czarne nic nie mogą na to poradzić! Pozostaje im tylko czekać, aż wkrótce zadamy ostateczny cios. Gdy król przeciwnika znajdzie się w rogu szachownicy, poprawnym sposobem na kontynuowanie partii jest zatrzymanie się hetmanem i rozpoczęcie podprowadzania naszego króla. W pozycji widocznej na poniższym diagramie, możemy rozpocząć od ruchu Kc3, a potem przejść królem aż do pola c7.
Podczas gdy król przeciwnika do końca partii będzie poruszał się w tę i z powrotem pomiędzy polami a7 i a8, nasz król przejdzie w górę szachownicy, aż do pola c7:
Teraz, gdy biały król znajduje się naprzeciwko króla przeciwnika, możemy dać mata na kilka sposobów. Do mata prowadza zarówno Hb7#, Ha5#, jak i Ha4#! Uważaj, by nie przegapić momentu, w którym możesz dać mata i nie wypuścić przez przypadek czarnego króla z klatki. Inaczej wszystko trzeba będzie zaczynać od początku!
Sprawdź się!
Teraz, gdy znasz już metodę matowania królem i hetmanem, spróbuj rozwiązać kilka zadań. W poniższej pozycji czarne mogą zamknąć białego króla w klatce, ustawiając się na odległość ruchu skoczkiem. Jak mogą to zrobić?
Tak! By zamknąć białego króla w klatce, czarne mogą przestawić hetmana na pole d4 (albo b4 lub d8)! Zauważ, że najlepszym polem będzie właśnie d4, ponieważ klatka dla białego króla będzie wtedy najmniejsza! Spróbujmy rozwiązać kolejne zadanie. W poniższej pozycji białe zagrały właśnie Kh1. Jak powinny odpowiedzieć czarne?
Tak jest! Należy dać odpocząć hetmanowi i zacząć podchodzić królem! Najlepszym ruchem jest Kf3, natomiast Hg3 doprowadziłoby do pata! Dobrze, nadeszła pora na ostatni test. W poniższej pozycji czarne właśnie zagrały Kh7. Jak białe mogą dać mata?
Bardzo dobrze! W tej pozycji można dać mata na wiele sposobów! Należą Ci się szczególne słowa uznania, jeśli znalazłeś wszystkie cztery możliwości (Hg7#, Hh5#, Hh4# oraz Hh3#)!
Podsumowanie
Poznałeś dziś sprawdzoną metodę matowania osamotnionego króla przeciwnika za pomocą króla i hetmana. Tego typu sytuacje występują na szachownicy bardzo często, zwłaszcza w końcówkach pionowych, kiedy jeden z pionów dochodzi do pola przemiany. Spróbuj teraz wykorzystać swoje umiejętności w praktyce podczas swoich partii!
