Terminy szachowe
Mat arabski

Mat arabski

Mat arabski to jeden z nastarszych matów w historii szachów, a zatem najwyższy czas, by go poznać!

Oto najważniejsze rzeczy, które powinieneś wiedzieć na temat mata arabskiego.


Jak wygląda mat arabski?

Do mata arabskiego dochodzi dzięki współpracy wieży ze skoczkiem – skoczek ma za zadanie bronić wieżę, a wieża atakuje króla. Mat arabski jest najczęściej widywany na brzegach szachownicy, ponieważ by do niego doszło, atakowany król musi mieć ograniczone pole manewru.

The Arabian mate in chess
Do mata arabskiego dochodzi dzięki współpracy wieży ze skoczkiem.

Mówi się, że mat arabski to „najstarszy mat” na świecie, a to dlatego, że arabski manuskrypt (stąd nazwa mata) przedstawiający „szachową” zagadkę wykorzystującą ten motyw, pochodzi z początku XIII w. Przedstawiona na manuskrypcie pozycja odnosi się do gry będącej prekursorem gry w szachy, w której gońce (słonie) oraz hetman (wezyr) poruszały się w inny sposób. Rozwiązaniem tego zadania był właśnie mat arabski:

The Arabian mate history
Zdjęcie manuskryptu przedstawiającego mata arabskiego. Po prawej stronie widać pozycję opisaną w manuskrypcie. Zdjęcie: Cyfrowa Biblioteka w Katarze, CC.

Dlaczego mat arabski jest ważny?

Mat arabski, podobnie jak inne motywy matowe, jest ważny dlatego, że dzięki niemu być może uda Ci się wygrać więcej partii. Im bardziej przyzwyczaisz się do tego motywu, tym łatwiej będzie go zauważyć i zastosować w swoich własnych partiach.

Jak dać mata arabskiego?

Jak już wspomnieliśmy, do mata arabskiego dochodzi dzięki współpracy skoczka i wieży. Wieża atakuje króla z sąsiedniego pola, uniemożliwiając mu ucieczkę po przekątnej, a skoczek broni wieży i jednocześnie kontroluje pozostałe pole ucieczki:

The rook and knight coordinate to deliver the Arabian checkmate
Emil Schallopp vs. Adolf Anderssen, 1864.

Aby doszło do mata arabskiego, atakowany król musi mieć ograniczone pole manewru, ponieważ wieża może poruszać się i atakować tylko po liniach prostych. Z tego powodu mat arabski znacznie częściej ma miejsce w jednym z rogów szachownicy:

The Arabian mate usually happens on the edge of the board.
Aroon Nimzowitsch vs. Augusts Gize, 1913.

Kluczowym czynnikiem tego mata jest jednak to, że król przeciwnika ma ograniczone możliwości ruchu. Nawet jeśli król nie znajduje się w jednym z narożników, przeszkodą w ucieczce może być jego własna armia:

Podsumowanie

Teraz wiesz już m.in. czym jest mat arabski, dlaczego jest taki ważny i jak wygrywać partie przy jego użyciu. Jeśli chcesz znaleźć więcej informacji na temat innych motywów matowych, koniecznie zapoznaj się z tym artykułem!

Poznaj więcej terminów szachowych