FIDE Grand Swiss 2023: Kto awansuje do Turnieju Kandydatów?

W najsilniej obsadzonym w tym roku turnieju FIDE Grand Swiss 2023, który odbędzie się w Douglas, na wyspie Man, w dniach 25 października–5 listopada, do zdobycia są dwie przepustki do Turnieju Kandydatów 2024. Pula nagród turnieju wynosi 460 tys. dolarów. Którzy zawodnicy zwiększą swoją szansę na udział w kolejnym meczu o mistrzostwo świata?

W prestiżowym turnieju, który rozpocznie się w najbliższą środę, weźmie udział zawrotna liczba 106 arcymistrzów, z czego 92 z nich ma ranking powyżej 2600, a 22 powyżej 2700. Równie silnie obsadzony turniej kobiet, FIDE Women's Grand Swiss, w którym spośród 50 zaproszonych zawodniczek, tytułem arcymistrzyni może się pochwalić 15 z nich.

Leko: „Turniej Grand Swiss to zawsze coś specjalnego”

Najwyższe miejsca na liście startowej w sekcji Open zajmują trzykrotny mistrz Stanów Zjednoczonych i zarazem aktualny zawodnik nr 2 na świecie, GM Fabiano Caruana, oraz jego rodak, GM Hikaru Nakamura. Do walki o najwyższe laury włączą się też z pewnością (zawodnicy wymienieni w kolejności według rankingu) GM Alireza Firouzja, GM Anish Giri, GM Gukesh Dommaraju, GM Richard Rapport, GM Levon Aronian, and GM Praggnanandhaa Rameshbabu, a także GM Alexander Grischuk, GM Maxime Vachier-Lagrave, oraz GM Jan-Krzysztof Duda.

Były pretendent do tytułu mistrza świata GM Peter Leko, który będzie komentował nadchodzące wydarzenie dla Chess.com, powiedział, że bardzo podoba mu się format turnieju, czyli 11 rund (zamiast typowych dziewięciu) szachów klasycznych oraz tylko jeden dzień przerwy (po szóstej rundzie).

Pochodzący z Węgier arcymistrz powiedział: „Turniej Grand Swiss to zawsze coś specjalnego! Najbardziej cieszę się ze tego, że wraca moje ulubione 'stare, dobre klasyczne tempo gry!' Uwielbiam je, zarówno jako zawodnik, jak i komentator. To prawdziwy maraton, w którym partie mają szansę kończyć się w logiczny sposób”.

Leko dodał też: „Gdy na szachownicach jest dużo akcji, tak jak na przykład podczas Pucharu Świata lub Olimpiady, zawsze mam wrażenie, że omijając analizowanie partii niektórych zawodników, postępujemy wobec nich niesprawiedliwie. To nie jest jednak tak, że nie chcemy tego robić, tylko po prostu nie mamy na to czasu! W tym względzie tempo klasyczne jest kluczowe”.

Walka o miejsca w Turnieju Kandydatów

Łączna pula nagród w sekcji Open wynosi 460 tys. dolarów, z czego zdobywca I miejsca zainkasuje 80 tys. dolarów. Wisienką na torcie są jednak dwa bilety do Turnieju Kandydatów 2024 w Toronto, w Kanadzie. Zwycięzca tego turnieju zagra przecież w kolejnym meczu o mistrzostwo świata przeciwko aktualnemu mistrzowi świata – GM Ding Lirenowi. 

Jeśli chodzi o Turniej Kandydatów 2024, to znamy już czterech jego uczestników. Są to:

• GM Ian Nepomniachtchi (pretendent do tytułu mistrza świata w 2023 r.)
• Praggnanandhaa (wicemistrz Pucharu Świata FIDE 2023)
• Caruana (III miejsce w Pucharze Świata FIDE 2023)
• GM Nijat Abasov (IV miejsce w Pucharze Świata FIDE 2023, prawdopodobnie zastąpi GM Magnusa Carlsena)

Jedno miejsce w Turnieju Kandydatów jest zarezerwowane dla zwycięzcy tzw. „cyklu FIDE” (FIDE Circuit 2023), natomiast ostatnie zostanie przyznane zawodnikowi z najwyższym rankingiem na styczniowej (2024 r.) liście rankingowej FIDE.

GM Robert Hess, który również będzie komentował zbliżający się turniej, uważa, że jeśli któryś z zawodników rozegra swój turniej życia, będzie miał szansę sprawić niespodziankę i wywalczyć awans do Turnieju Kandydatów. Hess uważa jednak, że będzie to jednak całkowicie zasłużone.

„To, co zasadniczo komplikuje sprawę to fakt, że zawodnicy, którzy wywalczyli już awans do Turnieju Kandydatów, też mogą brać udział [w FIDE Grand Swiss]; dany zawodnik może mieć wpływ na to, kto będzie jego przyszłym przeciwnikiem w Turnieju Kandydatów. To trochę dziwne, ale przy tak dużych nagrodach ograniczanie komuś możliwości zarobienia pieniędzy byłoby po prostu niesprawiedliwe”.

My guess is the English and American number 1s got theirs

— Magnus Carlsen (@MagnusCarlsen) October 23, 2023

Napięty terminarz zawodów

Kolejnym aspektem jest to, że czołowi zawodnicy mają ostatnio wyjątkowo napięty harmonogram turniejów. Caruana, Aronian i Sam Shankland mieli kilka dodatkowych dni na odpoczynek po ciężkich Mistrzostwach Stanów Zjednoczonych, które zakończyły się 17 października, natomiast zawodnicy biorący udział w Qatar Masters, który zakończył się 21 października, będą mieli ograniczony czas na regenerację. Dotyczy to między innymi takich zawodników jak Nakamura, Giri, Gukesh, czy też GM Nodirbek Abdusattorov.

Ponadto w miniony weekend rozegrano mecze w niemieckiej Bundeslidze, w których wystąpili tacy zawodnicy jak Abdusattorov, Keymer, Rapport i Duda. Leko, który przybył prosto z Kataru, gdzie pełnił rolę trenera, zdradził nam pewną ciekawostkę.

„Tuż przed ceremonią zamknięcia Parham [Maghsoodloo] i Nodirbek [Abdusattorov] rozegrali ze sobą wiele partii blitza” – powiedział Leko, dodając, że zaledwie kilka minut wcześniej Abdusattorov grał dogrywkę. „Po zakończeniu uroczystości oni cały czas grali blitza! Kto by przypuszczał, że następnego dnia o 14:00 znów zasiądą do gry przy szachownicy, tym razem w Bundeslidze?”

Abdusattorov scored a crushing attacking win in the Chess Bundesliga today! https://t.co/YNl9SNENzi #c24live pic.twitter.com/NfJvC9Rryo

— chess24.com (@chess24com) October 22, 2023

„Obaj zanotowali całkiem dobre występy. Myślę, że ta sytuacja doskonale pokazuje, jakimi fanatykami szachów jest młode pokolenie i dlaczego są tak niebezpieczni”. Leko zauważył też, że zupełnie inne podejście zaprezentował Vachier-Lagrave, który nie zagrał ani w turnieju Qatar Masters ani w Bundeslidze, dzięki czemu mógł się solidnie przygotować i wypocząć.

W 2019 r. turniej FIDE Grand Swiss niespodziewanie wygrał GM Wang Hao, zdobywając 8/11 pkt i wyprzedzając Caruanę. W 2021 r. z takim samym wynikiem (8/11) zwyciężył Firouzja.

Leko nie chciał przewidywać zwycięzców, ale wypowiedział następujące słowa:

Sądzę, że czeka nas mnóstwo szalonych pojedynków, a dla każdego z faworytów na pewno niezmiernie ważne jest dobre rozpoczęcie turnieju. Jedną z cech Grand Swiss jest to, że odrabianie strat jest praktycznie niemożliwe, ponieważ bez względu na to, ile ma się punktów, gra się z bardzo silnymi przeciwnikami, którzy siadając naprzeciwko faworytów często grają bardzo ostrożnie.

Hess, który będzie komentował turniej razem z Leko, GM Janem Gustafssonem oraz GM Danielem Naroditskym, zgodził się z powyższą opinią i stwierdził, że nadchodzące wydarzenie zapowiada się szczególnie emocjonująco.

„Jestem wielkim fanem formatów, które dają szansę wyróżniającym się zawodnikom, którzy nie są zazwyczaj zapraszani do zamkniętych turniejów kołowych”. 

Hess zwrócił szczególną uwagę na jednego zawodnika, którego fani powinni mieć na oku – pochodzącego z Armenii GM Haika Martiosyana – który dzięki świetnemu występowi w Klubowym Pucharze Europy awansował na pozycję nr 33 na świecie.

„Jego droga do osiągnięcia statusu superarcymistrza przeszła niemal całkowicie bez echa. W ostatnich Mistrzostwach Świata w Szachach Błyskawicznych zawodnik ten zdobył brązowy medal, jest młody i cały czas się rozwija".

Hess zwrócił również uwagę na Maghsoodloo, który dzięki zdobyciu 25 punktów rankingowych w 20 partiach wskoczył do pierwszej dwudziestki na świecie. Innym zawodnikiem, którego warto obserwować jest GM Vladislav Artemiev, który wygrał sześć partii z rzędu w Russian Superfinal. „Wydaje się być w świetnej formie” – powiedział Hess.

Vachier-Lagrave spadł ostatnio o kilka pozycji w światowym rankingu, ale mimo to zawsze jest zawodnikiem, z którym należy się liczyć w walce o najwyższe lokaty. W tym roku Francuz zdecydował się pominąć zarówno Qatar Masters, jak i Bundesligę.

„Na pewno przyjedzie dobrze przygotowany i wypoczęty” – powiedział Leko, a Hess zauważył:

„MVL niedawno pokonał Magnusa w dwóch meczach z rzędu w turnieju AI Cup, co jest przecież niesamowitym wyczynem, a następnie dobrze zaprezentował się w Klubowym Pucharze Europy. Uważałbym na niego. Wraca do formy”.

Turniej kobiecy – FIDE Women's Grand Swiss 

Turniej FIDE Women's Grand Swiss odbywa się po raz drugi—jego pierwsza edycja miała miejsce w 2021 r. w Rydze, na Łotwie. Spośród 50 zaproszonych zawodniczek, 15 z nich ma tytuł arcymistrzowski (GM). Zwyciężczyni tego turnieju zarobi 25 tys. dolarów. Co ważne, również i w turnieju kobiecym zawodniczki będą rywalizować o dwa miejsca w Turnieju Kandydatek.

Najwyżej rozstawioną szachistką jest GM Aleksandra Goryachkina, a w turnieju zagrają również m.in. GM Alexandra Kosteniuk, GM Mariya Muzychuk, GM Tan Zhongyi, GM Anna Muzychuk, a także niedawna triumfatorka organizowanych przez Chess.com rozgrywek "I'M Not A GM", IM Polina Shuvalova.

Do Turnieju Kandydatek, który również odbędzie się w Toronto, w Kanadzie, awans wywalczyło już pięć zawodniczek. Są to: 

• GM Lei Tingjie
• GM Kateryna Lagno
• Goryachkina
• IM Nurgyul Salimova
• Anna Muzychuk

Po zakończeniu turnieju będziemy znać już siedem z ośmiu uczestniczek. Ostatnie miejsce zostanie przyznane szachistce z najwyższym rankingiem na światowej liście rankingowej FIDE w styczniu 2024 r.

„Dwa miejsca w Turnieju Kandydatek, przy 50 uczestniczkach, to bardzo atrakcyjna nagroda” – powiedział Hess. „W przypadku tego turnieju również nie mam nic przeciwko temu, ponieważ jest wiele utalentowanych szachistek, które być może nie zostały jeszcze zauważone”.

Kolejną szachistką, która prezentuje aktualnie „wyśmienitą formę” jest Vaishali R (siostra Praggnanandhy), która niedawno zdobyła swoją ostatnią normę na tytuł arcymistrza (GM).

Hess zachwala również urodzoną w Rosji Niemkę WGM Dinarę Wagner.

„Jestem pod ogromnym wrażeniem wielu jej partii, które rozegrała w ciągu ostatniego roku. Zwiększyła swoje Elo o ponad 100 punktów i odniosła po drodze wiele wspaniałych zwycięstw. Nie pokonuje się przecież Goryachkiny i Lagno w tych samych rozgrywkach przez przypadek, a Wagner zrobiła to w drodze do zwycięstwa w czwartym turnieju z cyklu Women's Grand Prix. Kolejną normę na GM wyrobiła w Dortmundzie, gdzie uzyskała wynik 7/9 i ani razu nie przegrała. Czy nie jest więc w stanie powiększyć swojego imponującego dorobku z 2023 roku o kolejne turniejowe zwycięstwo?”

Turniej FIDE Grand Swiss to także szansa dla młodszych zawodników oraz outsiderów na zmierzenie się z najlepszymi. Ambasadorka Chesskid, IM Alice Lee, zajęła trzecie miejsce w zakończonych w ubiegłym tygodniu Mistrzostwach Stanów Zjednoczonych Kobiet, jednak teraz będzie musiała stawić czoła znacznie trudniejszym rywalkom.

„Jestem bardzo wdzięczna za możliwość gry w tym prestiżowym turnieju przeciwko tak silnym i doświadczonym przeciwniczkom” – powiedziała Lee portalowi Chess.com.

„Jestem niezwykle podekscytowany tym, że będę mógł oglądać jej rywalizację na arenie międzynarodowej” – powiedział o swojej rodaczce Hess.

Transmisje z rozgrywek FIDE Grand Swiss 2023 na Chess.com będzie można śledzić na kanałach Chess24 na Twitchu oraz YouTubie. Zapraszamy do śledzenia turnieju!