Aktualności
Gukesh wygrywa partię nr 11 i obejmuje prowadzenie w Meczu o Mistrzostwo Świata po tym, jak Ding popełnia poważny błąd
Gukesh Dommaraju wygrał partię nr 11 i to on jest teraz wielkim faworytem do zdobycia korony mistrza świata! Zdjęcie: Eng Chin An/FIDE.

Gukesh wygrywa partię nr 11 i obejmuje prowadzenie w Meczu o Mistrzostwo Świata po tym, jak Ding popełnia poważny błąd

Colin_McGourty
Colin_McGourty
Personel
| 0 | Relacja z wydarzenia szachowego

18-letni reprezentant Indii GM Gukesh Dommaraju objął prowadzenie 6-5 w Meczu o Mistrzostwo Świata FIDE 2024, pokonując w partii nr 11 aktualnego mistrza świata Ding Lirena po tym, jak Chińczyk popełnił poważny błąd, podstawiając skoczka w jednym ruchu. Przez moment wydawało się, że niezwykle agresywne otwarcie Gukesha obróci się przeciwko niemu, mimo iż na pierwsze pięć posunięć Ding poświęcił ponad godzinę. Tuż po tym, jak mistrz świata przejął inicjatywę, zagrał jednak niedokładnie, pozwalając Gukeshowi na powrót do gry. W obustronnym niedoczasie mistrz świata popełnił fatalny błąd, po czym poddał partię.

Analizę partii nr 11 przygotował IM Dawid Czerw.

Partia nr 12 rozpocznie się w poniedziałek, 9 grudnia, o godz. 10:00 czasu polskiego (CET), tj. o godz. 17:00 czasu lokalnego w Singapurze.

Wynik meczu

Zawodnik Ranking 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 13 14 Wynik
  Ding Liren 2728 1 ½ 0 ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ 0 . . . 5
  Gukesh Dommaraju 2783 0 ½ 1 ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ 1 . . . 6
Gdzie śledzić Mecz o Mistrzostwo Świata FIDE 2024?
Transmisje z Meczu o Mistrzostwo Świata FIDE 2024 można śledzić na żywo na Chess.com/TV, a także na kanałach Chess.com Polska na Twitchu oraz YouTubie. Swoją transmisję na platformie Kick prowadzi również GM Hikaru Nakamura, a IM Andras Toth analizuje partie w kursie na Chessable. 
Transmisję na żywo prowadzili IM Dawid Czerw oraz IM Miłosz Szpar.
Nadeszła godzina Gukesha. Zdjęcie: Eng Chin An/FIDE.

Analiza partii — GM Rafael Leitao

Analizę partii nr 11 przygotował GM Rafael Leitao.

Pierwsze ruchy w partii wykonali pochodzący z Azji arcymistrz Eugenio Torre oraz była mistrzyni świata Hou Yifan. Zdjęcie: Maria Emelianova/Chess.com.

Ogromny sukces zespołu Gukesha — Ding marnuje godzinę na pierwsze pięć posunięć w partii

„Sądzę, że po wczorajszej ciszy, dziś zobaczymy prawdziwą burzę!” – powiedział GM Peter Leko przed rozpoczęciem partii i miał absolutną rację. Jego współkomentator, GM Anish Giri, zwrócił uwagę, że z punktu widzenia strategii w meczu, to właśnie teraz należy zaatakować. Jeśli zespół Gukesha uznał, że trzeba wygrać w szachach klasycznych – a może tak być, biorąc pod uwagę fakt, że Ding ma przewagę w szachach szybkich – to właśnie ta partia dawała na to wyśmienitą szansę. W ostatniej partii białymi podejmowanie ryzyka mogłoby być już zbyt niebezpieczne.

Gukesh zdecydował się na 1.Sf3, a po 1…d5 zagrał ostre 2.c4!?

Ding mógł odpowiedzieć spokojnie, grając na przykład 2...e6, a Giri stwierdził później, że Chińczyk z pewnością byłby w stanie zapłacić ogromną sumę pieniędzy po to, by cofnąć czas.

Gdybyś powiedział Dingowi, że jeśli zapłaci 10 tys. dolarów, to będzie mógł cofnąć swój drugi ruch i zagrać 2...e6, zapłaciłby. Myślę, że dałby za to nawet 80 tys., a nawet ponad 100 tys. dolarów, ponieważ to ta partia może zadecydować o losach meczu o mistrzostwo świata!

Nie po raz pierwszy w meczu Ding Liren był zdany na samego siebie już na samym początku partii. Zdjęcie: Maria Emelianova/Chess.com.

Podczas konferencji prasowej Ding powiedział, że wydawało mu się, iż był przygotowany na to, co stało się w partii, ale po 2...d4 3.b4 c5 4.e3, czyli odwróconym gambicie Blumenfelda, zanurzył się w myślach na 38 minut. Pamiętał, że we wcześniejszej partii szachów szybkich, którą rozegrał w internecie z GM-em Adhibanem Baskaranem, zagrał 4…Sf6, ale później dodał: „Zapomniałem, co robić z innymi ruchami”.

Problem polegał jednak na tym, że Gukesh też znał tę partię i już w następnym ruchu zagrał prawie nowy ruch, 5.a3, i to właśnie o to chodziło w jego przygotowaniu.

Ding natychmiast zrozumiał, że właśnie zmarnował prawie 40 minut: „Zagrał a3, które również mnie zaskoczyło i znowu musiałem zacząć myśleć, tak więc te 40 minut zdały się zupełnie na nic, liczyłem jakieś bezsensowne warianty”.

Te 40 minut zdały się zupełnie na nic, liczyłem jakieś bezsensowne warianty.

—Ding Liren

Tymczasem okazało się, że ekipa Gukesha pokazała 18-latkowi ten ruch wieczorem poprzedniego dnia i to właśnie swojej ekipie Gukesh przypisał pełną zasługę za to posunięcie. Reprezentant Indii wyjaśnił:

To oczywiście bardzo ryzykowne posunięcie, ale uznaliśmy, że mamy spore szanse, by przechytrzyć go w przygotowaniu. Mój zespół wykonał niesamowitą pracę w tym wariancie, a ja, patrząc na tę linię, sam uznałem, że jest ona bardzo interesująca. Stosunek ryzyka do potencjalnych korzyści wydawał się korzystny, ponieważ z pewnością bym go tym zaskoczył.

Stosunek ryzyka do potencjalnych korzyści wydawał się korzystny, ponieważ z pewnością bym go tym zaskoczył. 

—Gukesh Dommaraju

Ding ponownie został zmuszony do dłuższego namysłu i tym razem poświęcił na to 20 minut. To oznaczało, że przed wykonaniem swojego piątego posunięcia miał na swoim zegarze już tylko niecałą godzinę. Fani i obserwujący ten pojedynek arcymistrzowie patrzyli na to z coraz większym niedowierzaniem.

(Tłumaczenie: Halo? — Ian Nepomniachtchi / Czy ktoś może powiedzieć Dingowi, żeby wykonał swoje 5. posunięcie? — Hikaru Nakamura) 

Chińczyk zagrał 5…Gg4!?, co nie było najlepszym posunięciem w tej pozycji, a natychmiastowa odpowiedź białych wydawała się zwiastować jego niechybną zgubę, ponieważ zanosiło się na to, że będzie musiał grać niezwykle skomplikowaną pozycję z ogromną stratą na zegarze.

Był jednak jeden promyk nadziei. Podczas wcześniejszego długiego namysłu Dinga Giri zauważył, że prawdopodobnie żaden ruch aktualnego mistrza świata nie będzie całkowicie zły w pozycji, w której białe naruszają pewne zasady pozycyjne – i że sytuacja może szybko się odwrócić.

Nic jednak nie mogło nas przygotować na zwrot akcji, który miał wkrótce nastąpić.

Gukesh myli przygotowanie i pobija rekord na najdłuższy czas namysłu w meczu

Zarówno Gukesh, jak i Ding, zostali zaskoczeni w debiucie! Zdjęcie: Maria Emelianova/Chess.com.

Gdyby partia zakończyła się w inny sposób, powiedzielibyśmy, że pozycją, która zadecydowała o wyniku meczu o mistrzostwo świata, była pozycja po ruchu 8…Hc7.

Jedynym ruchem dającym białym wyraźną przewagę jest 9.c5!, ale zamiast tego Gukesh zagrał 9.d3?, zastanawiając się nad ruchem zaledwie pięć minut, mimo że miał ponad godzinę przewagi na zegarze. Dlaczego tak szybko? Podczas konferencji prasowej ujawnił, że rano wydawało mu się, iż analizował tę pozycję na szachownicy i że właściwym ruchem było właśnie d3, ale w rzeczywistości patrzył prawdopodobnie na pozycję po 8…Sc6.

Ding błyskawicznie zagrał 9…a5, a po 10.b5!? Sd7! Gukesh ze zdziwieniem zauważył, że skoczek zmierza na pole c5. Pretendent do tytułu mistrza świata pogrążył się w niezwykle długim namyśle, który ostatecznie trwał godzinę i 17 sekund. Sytuacja na szachownicy całkowicie się odwróciła.

Leko narysował na szachownicy mnóstwo strzałek, z których najwięcej dotyczyło pustego pola c5, a to oznaczało, że czarne mogą nagle dostać dużo lepszą pozycję.

Gukesh opisał to, co się wydarzyło, jako „po prostu coś okropnego” i ostatecznie stwierdził, że był to „głupi plan”. Podstawowy problem polegał jednak na tym, że uważał, iż nie popełnił błędu, a jedynie miał trudności z przypomnieniem sobie szczegółów. „Wciąż byłem przekonany, że powinienem coś mieć” — powiedział, a tak naprawdę przez godzinę próbował znaleźć coś, co nie istniało: wariant, w którym białe miałyby lepszą pozycję.

Gukesh musiał wydostać się z dołka — zarówno na szachownicy, jak i mentalnie. Zdjęcie: Maria Emelianova/Chess.com.

Gdy Giri zwracał uwagę, że przeciwnik grający bardzo powoli może być równie trudny, jak przeciwnik grający szybko, wyglądało to tak, jakby analizował partię, w której jest już po wszystkim. Przytoczył tu swoją partię z GM-em Alexandrem Grischukiem, w której stracił czujność, gdy arcymistrz z Rosji bardzo długo się zastanawiał: „Wszyscy wiedzą o tym, że szybka gra jest bardzo dezorientująca, ale że powolna gra też może być dezorientująca, tego nauczyłem się w partii przeciwko Grischukowi, i tego właśnie dzisiaj uczy się Gukesh!”

Że powolna gra też może być dezorientująca […] tego właśnie dzisiaj uczy się Gukesh!

—Anish Giri

To jeszcze jednak nie był koniec zwrotów akcji.

Ding lekceważy pozycję, Gukesh przegrupowuje siły

Gukeshowi udało się dostosować do wydarzeń na szachownicy. Zdjęcie: Eng Chin An/FIDE.

Z perspektywy czasu można było zauważyć, że Ding również nie do końca zrozumiał pozycję. Ruch 11.g3 w wykonaniu Gukesha nazwał „złym ruchem, pozwalającym na zdobycie pionka z d3”, choć w rzeczywistości był to najlepszy ruch w trudnej pozycji. „Głupi plan” Gukesha, polegający na przyprowadzeniu hetmana na pole f4, również był najlepszym, jaki miał do dyspozycji, chociaż powiedział: „To była taka normalna pozycja, a nagle mój hetman utknął na f4 i nie wiedziałem, co robić, więc mogłem się tylko na siebie wściekać!”

Losy partii odwróciły się ponownie po 15.Wd1?! i był to właściwie pierwszy moment w partii, gdy głęboka analiza komputerowa pokazywała dużą przewagę czarnych.

Absolutnie naturalne 15…e6!, przygotowujące Gd6 i potencjalnie 0-0, było bardzo silne, ale Ding znalazł ruch, który być może mógł wykonać tylko zawodnik jego klasy i o jego umiejętnościach liczenia wariantów: 15…g6?!

Plan kontynuowania gry ruchem h5 i Gh6, by złapać hetmana, był genialny, ale to właśnie w tym momencie Ding uznał, że przegrał partię. Na konferencji prasowej po partii powiedział: „Zagrałem okropny ruch, 15…g6. Przeoczyłem 16.a4. Powinienem był zagrać e6 i może pozycja nie byłaby aż tak zła. Po g6 mój goniec jest wyraźnie poza grą i nie sądzę, żebym po tym ruchu miał jakiekolwiek szanse”.

Nie sądzę, żebym po tym ruchu miał jakiekolwiek szanse.

—Ding Liren o swoim ruchu 15...g6

Po ruchu 15…g6 komputer oceniał pozycję jako słynne 0.00 (równowaga), natomiast po 15…e6 czarne stanęłyby znacznie lepiej. Gukesh był zaskoczony oceną pozycji swojego przeciwnika, jednak obaj gracze zgodzili się, że 16.a4! było przełomowym ruchem w partii.

Gukesh zauważył później: „Po prostu starałem się wykonywać jeden ruch na raz i nie przegrać od razu, a ten ruch a4, myślę, że był bardzo, bardzo ważny, bo początkowo kompletnie nie wiedziałem, co robić w tej pozycji!”. Publiczność wyczuła wagę tego momentu.

Nagle obaj gracze musieli radzić sobie z presją, ponieważ na szachownicy stanęła bardzo skomplikowana pozycja, a obaj mieli bardzo mało czasu na zegarze.

Gukesh wywiera presję w obopólnym niedoczasie

Ding Liren nagle znalazł się w sytuacji bez wyjścia. Będzie musiał walczyć o przetrwanie. Zdjęcie: Eng Chin An/FIDE.

Losy partii nadal wisiały na włosku, ale to właśnie wtedy na pierwszy plan zaczęło wychodzić mentalne przygotowanie Gukesha pod okiem Paddy’ego Uptona. Gukesh wyjaśnił, dlaczego zrobił sobie krótką przerwę z dala od szachownicy:

Kiedy podczas tych długich namysłów moje myśli mi uciekały, naprawdę się na siebie wkurzyłem. Zaczynałem też mieć mniej czasu na zegarze niż on, więc pomyślałem, że powinienem teraz zrobić sobie przerwę i się odświeżyć, bo w tamtym momencie nie myślałem jasno. Poszedłem do swojego pokoju, spędziłem tam kilka minut, uspokajając się i powiedziałem sobie: teraz straciłem już przewagę, więc będę po prostu grał ruch za ruchem i postaram się nie popełniać więcej błędów. I jakoś wszystko ułożyło się bardzo dobrze!”

Spędziłem kilka minut, uspokajając się i powiedziałem sobie: teraz straciłem już przewagę, więc będę po prostu grał ruch za ruchem i postaram się nie popełniać więcej błędów.

—Gukesh Dommaraju

Wielka determinacja ze strony Gukesha. Zdjęcie: Eng China An/FIDE.

Jeśli Ding ma jakąś słabość – a do pewnego stopnia mają ją wszyscy szachiści – to jest nią trudność w dostosowywaniu się do ciosów zadawanych na szachownicy. Jednym z takich momentów był ruch 16.a4!, ale później Ding zauważył, że myślał, iż 20…Sc6! rozwiązało jego problemy (obiektywnie rzeczywiście tak było!), jednak został wtedy zaskoczony ruchem 21.Sa3!. Aktualny mistrz świata skomentował: „Tutaj myślałem, że po Sc6 wszystko jest w porządku, ale przeoczyłem Sa3, bardzo silny pomysł oddania pionka na b6, zdwojenia wież na linii ‘b’ i gry na czarnych polach”.

Pozycja była taka, że białe praktycznie niczym nie ryzykowały i choć w obopólnym niedoczasie żaden z graczy nie zbliżył się do perfekcji, Gukesh ponownie zagrał bardzo sprytny ruch 25.Sa1!?, zmuszając Dinga do poświęcenia cennych sześciu z pozostałych 14 minut.

„Przynajmniej w niedoczasie będzie mu bardzo trudno sobie z tym poradzić” – argumentował Gukesh, podczas gdy Ding zauważył możliwość zagrania 25…Sb4!?, oferującego przejście do nieco gorszej końcówki, ale odrzucił ją ze względu na 26.Sb3 b6 27.c5 — wariant, w którym czarne obiektywnie stoją dobrze.

W rzeczywistości Ding popełnił pierwszy poważny błąd w partii dopiero po 25…Wb8 26.Sb3, grając ruch 26…e6?. Niedokładność ta nie została jednak zauważona, ponieważ niemal natychmiast dotarliśmy do kluczowej pozycji w całej partii, a być może nawet w całym meczu.

Ding popełnia fatalny błąd

Ruch 28.Wdb1?! ze strony Gukesha nie był obiektywnie najlepszym posunięciem (wygrywało 28.Sxb7!), ale doprowadził do zakończenia partii.  

Ding miał prawie osiem minut i gdyby zagrał 28…Sb4!, czarne pozostałyby w grze. Zamiast tego 28…Hd8??, wykonane po krótkim, 27-sekundowym namyśle, było fatalnym błędem, który pozwolił Gukeshowi poświęcić hetmana ruchem 29.Hxc6!. Reprezentant Indii zauważył ten wariant wcześniej i zobaczył, że po wymianach na c6 spadnie wieża z b8. Partia natychmiast dobiegła końca!

Na trzy partie przed zakończeniem meczu Gukesh objął jednopunktowe prowadzenie i nagle to on stał się wielkim faworytem w starciu, które momentami wydawało się wymykać mu z rąk przez kolejne remisy. Waga tego momentu nie umknęła indyjskiej publiczności.

Gukesh oczywiście cieszył się z takiego obrotu wydarzeń, ale przyznał, że dominującym uczuciem była ulga. Wyjaśnił:

Uważam, że ta partia to był prawdziwy rolllercoaster! Wszystko łatwo mogło potoczyć się w drugą stronę. Sądzę, że kluczowe w tej partii było to, że potrafiłem zaakceptować fakt, iż po debiucie wszystko zepsułem, i udało mi się ponownie skoncentrować. Z tego jestem naprawdę zadowolony!

Uważam, że ta partia to był prawdziwy rolllercoaster!

—Gukesh Dommaraju

Po partii Gukesh zatrzymał się, by dać fanom z Singapuru możliwość zrobienia sobie z nim selfie. Zdjęcie: Eng China An/FIDE.

Nie ma czasu na pełne dostosowanie się do nowej sytuacji, ponieważ zawodnicy ponownie spotkają się przy szachownicy już w poniedziałek. Ding był już wcześniej w takiej sytuacji — podczas meczu z GM-em Ianem Nepomniachtchim w 2023 roku — i ponownie spróbuje odrobić straty!

Istnieje duża szansa, że w poniedziałek zobaczymy jeden z pomysłów na „partię, którą trzeba wygrać”, przygotowanych przez GM-a Richarda Rapporta i pozostałych członków zespołu Dinga. Porażka aktualnego mistrza świata sprawi jednak, że Gukesh będzie o mały krok od zdobycia tytułu. Tej partii nie można przegapić!

Playlista

Zachęcamy do obejrzenia playlisty Chess.com, na której znajdziesz analizy partii oraz wywiady.

Zachęcamy również do obejrzenia podsumowań autorstwa znanych streamerów, np. GM‑a Hikaru Nakamury, GM‑a Anisha Giriego, IM‑a Levy’ego Rozmana (GothamChess), GM‑a Bena Finegolda, GM‑a Amana Hambletona (Chessbrah), GM‑a Artursa Neiksansa, FM-Nemo Zhou, Epic Chess oraz Chess Dojo. Playlista wideo jest dostępna pod tym linkiem.

Mecz o Mistrzostwo Świata FIDE 2024, który odbywa się w Singapurze, zadecyduje o tym, kto zostanie kolejnym mistrzem świata w szachach. Pochodzący z Indii, 18-letni pretendent Gukesh Dommaraju zmierzy się z broniącym tytułu reprezentantem Chin Ding Lirenem w 14-partiowym meczu. Do zdobycia tytułu niezbędne jest zdobycie 7,5 pkt. Zawodnicy mają 120 minut na pierwsze 40 ruchów, a następnie otrzymują 30 minut na resztę partii, przy czym od 41. posunięcia obowiązuje 30-sekundowy dodatek czasowy. Pula nagród wynosi 2,5 mln dolarów, przy czym za każde zwycięstwo zawodnicy otrzymują 200 tys. dolarów, a pozostała kwota zostanie podzielona na pół. W przypadku remisu zawodnicy rozegrają dogrywkę, która rozpocznie się od 4-partiowego meczu szachów szybkich, z tempem gry 15+10.

Poprzednie artykuły:

Colin_McGourty
Colin McGourty

Colin McGourty led news at Chess24 from its launch until it merged with Chess.com a decade later. An amateur player, he got into chess writing when he set up the website Chess in Translation after previously studying Slavic languages and literature in St. Andrews, Odesa, Oxford, and Krakow.

więcej od Colin_McGourty
Ding Liren rozgrywa idealną partię i pokonuje Gukesha, wyrównując stan meczu

Ding Liren rozgrywa idealną partię i pokonuje Gukesha, wyrównując stan meczu

7. remis z rzędu, a do końca meczu Ding-Gukesh pozostały już tylko 4 partie

7. remis z rzędu, a do końca meczu Ding-Gukesh pozostały już tylko 4 partie

Aktualności
Relacja z wydarzenia szachowego
Szachiści
Polityka szachowa
Artykuły redakcyjne
Aktualności Chess.com
Różne
Autorzy