Ju Wenjun po raz 4. zostaje mistrzynią świata kobiet

W sobotę, 22 lipca br., GM Ju Wenjun wygrała ostatnią i niezwykle emocjonującą partię Meczu o Mistrzostwo Świata FIDE Kobiet 2023 i dzięki temu ostatecznie pokonała GM Lei Tingjie 6,5-5,5 oraz po raz 4. zdobyła tytuł mistrzyni świata kobiet (17. mistrzyni świata kobiet zdobyła swój pierwszy tytuł w 2018 r.). Za zwycięstwo otrzymała 300 tys. euro, natomiast druga Lei – 200 tys. euro. 

Dla Lei był to pierwszy mecz o mistrzostwo świata kobiet i wypadła w nim bardzo dobrze – w pierwszej połowie meczu nawet prowadziła i wydawało się, że ma szansę zostać 18. mistrzynią świata kobiet. Druga połowa meczu należała jednak do Ju, która pokazała klasę zwłaszcza w ostatniej partii, dzięki której obroniła mistrzowski tytuł. Dzięki wygranej, została szóstą zawodniczką w historii, która zdobyła tytuł mistrzyni świata kobiet przynajmniej cztery razy.  

Mistrzynie świata kobiet

Więcej informacji: Wszystkie mistrzynie świata kobiet (wersja w j. ang.)

Ju trzy razy zdobyła tytuł wygrywając mecz o mistrzostwo świata, a raz triumfując w turnieju pucharowym z udziałem 64 zawodniczek.

Jeżeli chodzi o przewidywania odnośnie ostatniej partii, to większość osób spodziewała się, że zawodniczki zagrają raczej spokojnie, by mogły przygotować się do niedzielnej dogrywki. Powinniśmy się jednak domyślić, że będzie zgoła inaczej – wszak wszystkie ostatnie partie meczów o mistrzostwo świata kobiet, w których wystąpiła Ju, były bardzo emocjonujące.

Gdy w 2018 r. w meczu z GM Tan Zhongyi Ju potrzebowała do zwycięstwa zaledwie remisu, zanim zgodziła się na podział punktu, ustawiła białymi kompletnie wygraną pozycję.

Następnie w czteropartiowym finale drugich mistrzostw świata kobiet w 2018 r. (tym razem w formie turnieju pucharowego z udziałem 64 zawodniczek) Ju znalazła się w sytuacji, w której by doprowadzić do dogrywki, musiała pokonać czarnymi GM Katerynę Lagno—i właśnie tak się stało!

Dwie opisane przed chwilą partie potoczyły się po myśli Ju. Nie można jednak powiedzieć tego samego o ostatniej partii meczu z 2020 r. przeciwko GM Aleksandrze Goryachkinie, w której grająca czarnymi Chinka potrzebowała zaledwie remisu, a niestety przegrała i przez to musiała bronić mistrzowskiego tytułu w dogrywce.

Z powyższych przykładów można wysnuć następujące wnioski:

1. Niewiele zawodniczek ma tak duże doświadczenie jak Ju, jeżeli chodzi o presję związaną z grą i osiągnięciem dobrego wyniku w finałowym pojedynku.
2. Nie powinniśmy oczekiwać spokojnej partii, zakończonej remisem!

To, co nastąpiło za chwilę, było prawdziwym thrillerem, w którym pasek oceny komputera raz po raz wskazywał przewagę innej zawodniczki.

Partia nr 12: Ju Wenjun 1-0 Lei Tingjie

W debiucie Ju wróciła do zagranego w pierwszych trzech partiach 1.d4. Po 1...d5 zagrała pierwszą małą niespodziankę w postaci 2.Sf3 (poprzednio grała 2.c4). Początkowo partia miała spokojny przebieg, ale wkrótce zawodniczki przeszły do niezwykle skomplikowanego i niebezpiecznego teoretycznego wariantu.

W ruchu nr 13 Ju miała już dwa połączone wolne piony na skrzydle hetmańskim, a Lei swojego wolnego piona na linii c oraz potężną kontrolę nad centrum. To był kluczowy moment w partii, ponieważ Lei mogła zagrać 13...g5!?

Jeśli pion zostałby pobity, czarne mogłyby pobić na h2 oraz miałyby półotwartą linię h, którą można by przeprowadzić atak. Komputer proponuje wzięcie piona, natomiast Ju powiedziała potem, że analizowała tego typu pozycje ze swoim zespołem, w skład którego oprócz GM Pentali Harikrishny wchodził również numer 23 na świecie GM Wei Yi. Wyjaśniła: „Czarne mają w tej pozycji wiele opcji i byłam przygotowana na granie dowolnego wariantu”.

Po 18 minutach namysłu Lei wybrała 13...0-0, a to nie zwiastowało spokojnej partii. W dalszej, dynamicznej części pojedynku obie zawodniczki mogły mieć nadzieję na zwycięstwo. 

Początkowo wydawało się, że Lei zagrała niepoprawnie i białe piony z pewnością będą dominować na szachownicy, jednak w ruchu nr 18, zamiast odejść wieżą, która znajdowała się pod biciem, Ju zdecydowała się oddać ją za dwie lekkie figury, grając 18.Gxf6!?. Później wyjaśniła, że chciała skomplikować pozycję i nie była pewna, jak ocenić swoją sytuację po sugerowanym przez komputer wariancie 18.Wa2. 

Po 18...Sxa1 19.Gxa1 Hxa5 skrzydło hetmańskie Ju w niczym nie przypominało tego z początku partii, ale gdy komentatorzy zakładali, że Chinka skupi się teraz na ataku na skrzydle królewskim, zagrała 20.Hc3!?, grożąc matem na g7 i jednocześnie oferując wymianę hetmanów.

Instead of going for a kingside attack, Ju Wenjun decides to force off queens, which seems to leave her defending a tricky endgame! #FWWC2023 pic.twitter.com/DuWZLawAw8

— chess24.com (@chess24com) July 22, 2023

Patrząc z perspektywy czasu, Lei zareagowała zbyt szybko – być może dlatego, że była zadowolona z faktu, iż na szachownicy nie będzie już hetmanów. Pobiła na c3 niemal błyskawicznie, choć mogła obronić się przed matem ruchami 20...Gf8 albo 20...f6 i może wtedy Ju musiałaby wymienić hetmany na mniej sprzyjających warunkach.

Partia była wyrównana do momentu, gdy Lei podjęła decyzję, która prawdopodobnie kosztowała ją tytuł mistrzyni świata: 22...e5? 

Podważenie skoczka w centrum i jednoczesne usunięcie obrońcy piona z b5 to oczywiście dobra rzecz, jednak po wszystkim okazało się, że najbardziej osłabił się pion z d5. Lei powiedziała, że przewidziała to, co stało się w partii: „Ale nie wzięłam tego na poważnie, więc ogólnie rzecz biorąc uważam, że 22...e5? było dużym błędem. W tamtym momencie powinnam była grać ostrożnie”.

Ju zareagowała poprawnie, wykonując ruch 23.Sf5! i po 23...Gf8 dotarliśmy do prawie ostatniego kluczowego momentu partii.

Ju zastanawiała się nad tą pozycją 10 minut. Był to moment, w którym każdy ruch oprócz jednego pozwoliłby Lei przejąć kontrolę nad partią. Ostatecznie aktualna mistrzyni świata zdecydowała się na poprawne 24.Gxe5!, oddając piona b po ruchu 24...Wxb5, ale za to zostawiając czarnym bardzo słabego piona d5. 

Ju wspomniała na konferencji prasowej o ruchu nr 27, który Lei według niej przeoczyła.

Różnicę zrobił cichy ruch 27.Sb1!, ponieważ gdy skoczek wskoczył później na c3, było jasne, że Ju dostała w pozycji to, na co liczyła—totalną pozycyjną dominację.

Ju Wenjun has a dream position, with blockading knights on c3 and d4, and the d5-pawn a long-term weakness! #FWWC2023 pic.twitter.com/Qd11Vvuv7o

— chess24.com (@chess24com) July 22, 2023

Ju opisała powstałą pozycję jako „bardzo trudną do obrony”. Umiejętnie przestawiała swoje figury, by pozbyć się piona d czarnych, a następnie sama zaczęła pchać swojego piona z linii d ku polu przemiany.

Gdy pion dotarł do pola d7 i widać było, że jest dobrze broniony, Lei w końcu uznała swoją porażkę.

The final moments as Ju Wenjun beat Lei Tingjie in a brilliant final game to retain her Women's World Championship title! #FWWC2023 pic.twitter.com/2sH8f0FlMA

— chess24.com (@chess24com) July 22, 2023

Ju wyjaśniła, dlaczego nie okazała emocji tak, jak zrobił to GM Ding Liren po swoim zwycięstwie: „Do samego końca byłam bardzo skoncentrowana, więc pod koniec pomyślałam po prostu: no dobrze, białe wygrywają i to już koniec!”

Decydującą partię skomentował GM Rafael Leitao.

Emocjonujący mecz skończył się więc rozczarowaniem dla pretendentki, a zadowoleniem dla aktualnej, czterokrotnej już mistrzyni świata, która dzięki dwóm wygranym w drugiej części meczu na pewno zasłużyła sobie na to, by nadal cieszyć się mistrzowskim tytułem.

Na pomeczowej konferencji prasowej Ju powiedziała, że czuje jednocześnie „podekscytowanie oraz ulgę”. Zapytano ją o to, czym różnił się ten mecz od poprzednich:

„Uważam, że za każdym razem jest to dla mnie coś wyjątkowego, ale tym razem czuję, że obie graliśmy bardzo dobrze i rozgrywałyśmy naprawdę dobrej jakości partie. Sądzę, że miałam sporo szczęścia!"

Lei, choć zawiedziona, powiedziała, że koniec meczu to dla niej „ulga”, a następnie dodała: „Jeśli o mnie chodzi, to tak – przegrałam partię, przegrałam mecz, ale wiele rzeczy jeszcze przede mną i nadal będę grała w szachy”.

Zdradziła, że oprócz GM Teimoura Radjabova, którego można było zauważyć w trakcie meczu już wcześniej, pomagał jej również jej chłopak, pochodzący z Tajwanu GM Raymond Song. Powiedziała również, że mecz nauczył ją kilku rzeczy.

„Uważam, że najważniejsze jest to, jak potrafisz się kontrolować, będąc pod taką presją, a od mojej przeciwniczki nauczyłam się walecznego podejścia, tzn. że w każdej partii należy walczyć i to walczyć do końca”.

Ju odwzajemniła przeciwniczce komplement o walecznym usposobieniu i trzeba przyznać, że obie zawodniczki rzeczywiście spełniły swoją przedmeczową obietnicę o walce w każdej partii. Lei powiedziała, że jej najbliższe plany to „zjeść coś dobrego” i „solidnie odpocząć po meczu, by móc spędzić więcej czasu z rodziną”.

Ju zobaczymy natomiast przy szachownicy już za nieco ponad tydzień, podczas Pucharu Świata FIDE Kobiet w Baku, w Azerbejdżanie – Chinka jest tam rozstawiona z numerem 1.

Mecz o Mistrzostwo Świata FIDE Kobiet 2023 (FWWC) to najważniejsze w tym roku wydarzenie w kobiecych szachach, w którym broniąca tytułu GM Ju Wenjun zmierzyła się z pretendentką GM Lei Tingjie. Mecz rozpoczął się w dniu 5 lipca, a łączna pula nagród wyniosła pół miliona euro.

Poprzednie artykuły

• • FIDE Women's World Championship: All The Information
  • FIDE Women's World Championship Match Begins With Fighting Draw In Shanghai
  • Lei Poses Questions, Ju Finds Answers In Women's World Championship Game 2
  • Ju Grabs Pawn In Game 3 But Can't Break Deadlock
  • Longest Game Drawn, As Ju Resists Lei's Pressure In Game 4
  • Lei Tingjie Draws First Blood In Game 5 To Snatch Lead
  • Lei Tingjie Leads After Shanghai As Game 6 Ends In A Draw
  • Ju Wenjun Misses Golden Chance To Level Scores In Game 7
  • Ju Wenjun Wins Game 8 To Tie World Championship Match
  • Ju Wenjun Plays Sicilian In Game 9 As Tension Builds
  • Women's World Championship Tied 5-5 Before Final Weekend
  • Lei Tingjie's King Escapes In Game 11 Before Final Showdown