FIDE Grand Prix w Berlinie (turniej 3) - Runda 5: Nakamura i Aronian na czele stawki

W piątej rundzie trzeciego turnieju z cyklu FIDE Grand Prix 2022 cztery partie zakończyły się wygraną któregoś z zawodników. Zwycięstwa GM Hikaru Nakamury i GM Levona Aroniana oznaczają, że prowadzą oni w grupie A. W grupie B na pierwszym miejscu są nadal GM Leinier Dominguez Perez i GM Shakhriyar Mamedyarov. GM Wesley So i GM Sam Shankland wygrali dzisiaj swoje partie i dzielą fotel lidera w grupie C, natomiast w grupie D wszyscy mają tyle samo punktów przed ostatnią rundą.  

Szósta, ostatnia runda fazy grupowej rozpocznie się w poniedziałek 27 marca o godz. 15:00 (CET).

Widać, że wielu zawodników wykorzystało dzień odpoczynku, aby zebrać siły na ostatni etap turnieju i solidnie się przygotować. Jednak GM Andrey Esipenko doznał szoku, gdy pojawił się na sali gry.

Po meczu wyjaśnił: "Byłem zaskoczony, że gram dzisiaj z Aronianem. Myślałem, że będę grał z Hikaru! Więc kiedy przyszedłem, byłem zszokowany. I to jeszcze czarnymi."

Myślałem, że będę grał z Hikaru!

—GM Andrey Esipenko

Gdy Nakamura dowiedział się o tym już po wszystkim, powiedział: "To wyjaśnia, dlaczego wybrał taki debiut!".

Dzięki zwycięstwom czterech z pięciu amerykańskich zawodników, znaleźli się oni w najlepszej możliwej sytuacji przed ostatnią rundą.

• Grupa A
• Grupa B
• Grupa C
• Grupa D

Grupa A

Kolejna runda pełna emocji w grupie A. Dwie rezultatywne partie sprawiły, że prowadzenie wymknęło się z rąk GM Grigoriyowi Oparinowi i teraz to Nakamura i Aronian są razem na prowadzeniu przed jutrzejszą szóstą rundą.

Pierwszą partią, która zakończyła się w dzisiejszej rundzie, było spotkanie Aroniana z Esipenko. Młody Rosjanin przegrał bardzo pouczającą partię z Oparinem w czwartej rundzie i pewnie chciał znaleźć sposób na odrobienie strat. Jednak poprzez wariant Ragozina w nieprzyjętym gambicie hetmańskim zawodnicy przeszli do obrony Nimzowitscha, przez co pozycja przypominała nieco partię Nakamury z Esipenko w drugiej rundzie. Aronian miał jednak coś zupełnie innego na myśli, co pokazał grając 11.Sg5, a następnie ryzykując ruchem 12.h4, by zaatakować króla czarnych.

Nie była to jednak pierwsza niespodzianka tego dnia dla młodego Rosjanina, ponieważ myślał, że ma grać białymi przeciwko Nakamurze, a nie czarnymi przeciwko Aronianowi.

Ze swojej strony Esipenko odpowiedział niedokładnym 12...c5, co, jak przyznał Aronian po partii, było przegrywającym błędem; lepszym posunięciem było 12...Gg7, którego, jak przyznał Esipenko, nawet nie brał pod uwagę. Następnie pozycja czarnych rozsypała się, gdy Aronian poświęcił materiał, aby wygonić czarnego króla z jego kryjówki. Gdy Esipenko poddał partię, Aronianowi pozostało prawie tyle samo czasu na zegarze, ile miał na początku partii!

Po wygranej z Aronianem w czwartej rundzie, Nakamura chciał podtrzymać swoją dobrą passę zwłaszcza, że była to jego ostatnia partia białymi w fazie grupowej.

Podobnie jak Aronian, Nakamura zagrał szybkie i nieco nietypowe 9.h4!?, aby od początku skomplikować dobrze znaną pozycję w obronie Nimzowitscha. Posunięcie to zostało wcześniej zagrane przez byłego mistrza świata GM Garry'ego Kasparowa, gdy pięć lat temu dołączył do towarzyskiego turnieju Sinquefield Cup w Saint Louis. Co więcej, Nakamura był jednym z graczy, którzy zmierzyli się z tym wariantem grając czarnymi.

GM Ding Liren również wykorzystał ten ruch przeciwko Nakamurze. Ta rzadko spotykana idea nie wpłynęła jednak zbytnio na Oparina, który cały czas grał bardzo blisko wyrównania. Tak jak wczoraj, Nakamura nie zniechęcił się tym i wywierając presję na czarne oraz bijąc piona na a7 zapewnił sobie przewagę pionów na skrzydle hetmańskim.

Pomimo tego czarne pozostały w grze i w żadnym momencie nie stały dużo gorzej, jako że białe miały problemy z wyprowadzeniem swojego gońca z f1. Gdy ten w końcu włączył się do gry w 39 posunięciu, stało się jasne, że Nakamura ma szanse na wygraną, nawet jeśli zwycięstwo nie było jeszcze pewne. Gdy czarne pozwoliły na wymianę hetmanów, zaczęło się wydawać, że Nakamura ma pewną wygraną, chociaż podjęcie decyzji o wymianie zajęło mu dłuższą chwilę.

Po partii Nakamura krótko skomentował decyzję czarnych o zaproponowaniu wymiany: "Albo będzie to łatwy remis, albo całkowita przegrana".

Jednak nawet wtedy czarne mogłyby się uratować po niedokładnym posunięciu białych, chociaż współkomentator GM Robert Hess stwierdził, że nigdy nawet nie brałby pod uwagę ruchu, który należało wtedy zagrać. Zapytany o to po partii Nakamura przeanalizował tę ideę i stwierdził: "To jest zbyt trudne dla ludzi!", zaś Oparin wtórował mu, mówiąc: "Tego nie da się znaleźć". Ostatecznie białe miały dokładnie o jednego wolnego piona za dużo, aby czarne mogły je zatrzymać. Kolejne kluczowe zwycięstwo Nakamury.

Grupa B

Po dwóch remisach w dzisiejszej rundzie Mamedyarov i Dominguez nadal dzielą między sobą fotel lidera.

Dwaj liderzy, Dominguez i Mamedyarov, mieli przyjemność zagrać ze sobą w dzisiejszej rundzie. Mimo, że obaj grają bardzo różne debiuty, to dzisiejsze otwarcie - otwarty wariant w partii hiszpańskiej - nie było niespodzianką, gdyż Mamedyarov wykorzystywał je zawsze, gdy miał do czynienia z partią hiszpańską w ostatnich turniejach.

Według Domingueza, linia wybrana przez Mamedyarova powinna być lepsza dla białych, ale jak powiedział Dominguez: "Zdecydowałem się grać bardzo szybko, bo we wszystkich moich poprzednich partiach miałem kłopoty z czasem, ale może powinienem był się dłużej zastanawiać, więc muszę chyba jakoś znaleźć złoty środek". Białe rzeczywiście miały dobrą okazję do uzyskania przewagi, ale żaden z zawodników jej nie dostrzegł. Na koniec zawodnicy przeszli do końcówki z dwiema wieżami, która powinna zakończyć się remisem, chyba że któryś z graczy grałby zbyt optymistycznie. Tak się oczywiście nie stało.

Kiedy w pierwszym turnieju Grand Prix spotkali się GM Daniil Dubov i GM Vincent Keymer, Dubov w zasadzie wygrał pojedynek już w samym debiucie przeciwko obronie Caro-Kann Keymera. Keymer najwyraźniej nie widział potrzeby, aby ponownie zagrać tę linię, mimo że w grze czarnych znaleziono już ulepszenia, dlatego też zagrał 1...e5, wchodząc w wariant partii hiszpańskiej, który grał już raz podczas tego turnieju, w drugiej rundzie przeciwko Dominguezowi.

Dubov grał bardzo ostro, po raz kolejny próbując zaskoczyć Keymera: najpierw zdecydował się na ofiarę tymczasową 9.Nbd2!?, a następnie bardziej trwałą w postaci 16.Nxf6.

W pewnym momencie białe miały cztery piony za figurę, ale nie mogły z tego uzyskać nic konkretnego. Mimo, że Dubov sądził, że prawdopodobnie wygra, obiektywnie nigdy się na to nie zanosiło, dzięki imponującej grze obronnej Keymera w końcówce.

Po partii Dubov był bardzo sfrustrowany i krytyczny wobec swojej gry, mówiąc "to najwyraźniej nie jest turniej dla mnie".

Grupa C

Zwycięstwa Shanklanda i So oznaczają, że przed ostatnią rundą, w której obaj grają białymi, ich przewaga nad przeciwnikami z grupy wynosi pół punktu.

Sam Shankland grał czarnymi przeciwko GM Aleksandrowi Predkemu, który wybrał bardzo nietypowe piąte posunięcie, 5.b3, które według mojej bazy danych było do tej pory zagrane tylko raz. Shankland miał możliwość wymiany hetmanów poprzez 5...Sxc3, ale zamiast tego wybrał bardziej dynamiczne ustawienie z presją na linii d i wydawało się, że dość gładko wyrównał. 

Wtedy Predke doszedł do wniosku, że to jego ostatnia partia białymi, więc może spróbuje zagrać o wygraną, po czym poświęcił piona grając 11.b4!?/?! Obiektywnie rzecz biorąc, białe otrzymały mniej więcej wystarczającą rekompensatę za poświęconego piona, ale przebieg gry zdecydowanie bardziej odpowiadał Shanklandowi, który znalazł sposób na jego utrzymanie. Następnie, gdy białe zagrały kilka kolejnych błędnych ruchów, czarne były już na najlepszej drodze do zdobycia pełnego punktu. Zaskakująco słaby występ Predkego.

Wczoraj wygrana francuskiego arcymistrza Maxime'a Vachier-Lagrave'a z Predkem oznaczała, że wszyscy czterej zawodnicy mieli równe szanse przed rozpoczęciem piątej rundy. Dzisiaj, w meczu z So, Francuz zaskoczył przeciwnika grając 1.d4, a w odpowiedzi na obronę Nimzowitscha, zdecydował się na 4.f3. Chociaż w debiucie miał ciekawy pomysł z zagraniem g2-g4, a następnie Sg3, okazało się, że nie jest zbyt obeznany z tym typem pozycji i wkrótce znalazł się w gorszej sytuacji, w której So stopniowo powiększał swoją przewagę, a w końcówce zamienił ją na pełny punkt.

Grupa D

Dzięki dwóm remisom w dzisiejszych partiach, przed ostatnią rundą wszyscy czterej zawodnicy są ex-aequo na pierwszym miejscu. 

W poprzednim turnieju FIDE Grand Prix GM Yu Yangyi miał ogromne szanse na awans do półfinału z tak samo wyrównanej grupy jak obecna, ale wymagało to zwycięstwa w ostatniej rundzie. Naciskał jednak zbyt mocno, przegrał i został wyeliminowany za sprawą Predkego. 

Dziś zmierzył się z Irańczykiem GM Aminem Tabatabaeiem, który w poprzedniej rundzie pokonał przekonująco GM Nikitę Vitiugova i niewątpliwie był na fali. Grając białymi przeciwko obronie Nimzowitscha, Tabatabaei zagrał ciekawe, nowe posunięcie, 7.a4!?, które obiektywnie nie powinno sprawić czarnym żadnych problemów, ale najwyraźniej w jakiś sposób zaskoczyło Chińczyka, ponieważ odpowiedział zbyt agresywnym wariantem 7...Se4, 8...Sxc3?! i 9...cxd4?, po którym białe uzyskały dużą przewagę. Wywołało to spekulacje, że Tabatabaei wygra na tyle szybko, że zdąży na fazę pucharową turnieju Rapid Chess Championship, do którego udało mu się zakwalifikować. 

Nic z tego jednak nie wyszło. Kilka słabych posunięć białych najpierw roztrwoniło przewagę, a potem oddało ją w ręce przeciwnika. Gdy przewaga przeszła na stronę czarnych, Yu przestał być taki bojaźliwy, przejął kontrolę nad partią, a następnie przechytrzył białe i wydawało się, że przekonująco zrealizuje przewagę w końcówce.

Ale wtedy, jak powiedział Tabatabaei po partii, zdarzył się "cud", który pozwolił mu uratować remis z przegranej pozycji. 

W partii Vitiugov-Giri rosyjski arcymistrz zagrał ruch 9.h4, które pierwotnie zostało zagrane przez GM Mikhaila Botvinnika, a następnie ponownie wprowadzone przez Aroniana w partii z GM Magnusem Carlsenem w 2011 roku. Giri miał już do czynienia z tą linią w 2013 roku; białe wydawały się mieć inicjatywę, ale nie przyniosło to większych korzyści i ostatecznie gracze przeszli do końcówki z różnopolowymi gońcami, dotrwali do 30 posunięcia i uzgodnili remis.

Grając białymi w ostatniej rundzie, Yu i Giri powinni mieć większe szanse na awans do półfinałów, ale jak już widzieliśmy, wszystko może się zdarzyć.

Wyniki

Runda 5 - wszystkie partie

FIDE Grand Prix Berlin jest ostatnim turniejem z cyklu Grand Prix 2022. Turniej w Berlinie jest rozgrywany w dniach 22 marca - 4 kwietnia. Na transmisje zapraszamy codziennie o godz. 15:00.

Poprzednie artykuły:

• FIDE Grand Prix w Berlinie (turniej 3) - Runda 4: Wygrana Nakamury
• FIDE Grand Prix w Berlinie (turniej 3) - Runda 3: Wygrana Keymera, szczęśliwa obrona Nakamury
• FIDE Grand Prix w Berlinie (turniej 3) - Runda 2: 8 remisów
• FIDE Grand Prix w Berlinie (turniej 3) - Runda 1: Cztery zwycięstwa i zacięte partie
• FIDE Grand Prix 2022: Wszystkie niezbędne informacje