Carlsen o krok od obrony tytułu po podstawce Nepo

GM Magnus Carlsen jest o krok od obrony tytułu Mistrza Świata po tym, jak wygrał trzecią partię w Meczu o Mistrzostwo Świata FIDE 2021. GM Ian Nepomniachtchi popełnił jeszcze większy błąd niż w poprzedniej partii, tym razem dopuszczając do złapania swojego gońca w pułapkę. Partia numer 10 zostanie rozegrana w środę o 13:30 czasu polskiego.

Wcześniej, aby zdobyć tytuł Rosjanin musiał wspiąć się na strome wzgórze, natomiast teraz musiałby wejść na szczyt Mount Everest i to podczas srogiej zimy. Historia szachów zna tylko dwa przypadki, kiedy to jednemu z zawodników udało się odwrócić losy meczu przy trzypunktowym deficycie. Tej sztuki dokonali Wilhelm Steinitz oraz Max Euwe, jednak mieli oni na to więcej partii niż pozostało Nepo.

Z drugiej strony Carlsen potrzebuje uzyskać 1,5 punktu z 5 partiach, aby uniknąć dogrywki (rapid/blitz), która była konieczna podczas poprzednich dwóch meczów o szachową koronę. Co więcej, z tych pięciu partii, w trzech będzie grał białymi.

Przed partią numer 9, Carlsen powiedział w podcaście, że trzy ostatnie partie zagrał "jak marzenie", a partia numer 6 jest czymś, z czego jest "naprawdę dumny." Spodziewał się ujrzeć "odpowiednio nastawionego Nepo, który zaatakuje po dniu wolnym."

I w tym rzecz. Nepomniachtchi zastosował pierwszą nowinkę (można powiedzieć, że nawet dwie nowinki) jeszcze zanim jakikolwiek ruch został wykonany na szachownicy. Kiedy wysiadł z samochodu, okazało się, że towarzyszy mu nie tylko jego główny sekundant, GM Vladimir Potkin, ale także GM Sergey Karjakin - przeciwnik Carlsena w meczu o tytuł z 2016 roku, a także gracz, który ma doświadczenie z wychodzenia z dwupunktowego dołka.

Chociaż był obecny na ceremonii otwarcia, to potem nic nie wskazywało na to, że Karjakin pomaga swemu rodakowi ze swojemu domu w Moskwie. Okazuje się, że wrócił do Dubaju w dniu wolnym.

W rozmowie z Norweskimi mediami Karjakin powiedział, że został poproszony o to, aby pilnie wrócić: "Nie pytali mnie o zdanie; po prostu wysłali mi bilet!"

Nie pytali mnie o zdanie; po prostu wysłali mi bilet!
—Sergey Karjakin

Kolejną nowinką Nepo, była jego fryzura. W ciągu kilku ostatnich lat nosił męski kucyk, jednak usunął go w dniu wolnym, a na kolejnej rundzie pojawił się w nowej odsłonie.

Trzecią zmianą był pierwszy ruch Nepo. Mówiąc ściślej, to nadzieja hinduskich szachów, GM Praggnanandhaa R wykonał w imieniu pretendenta ruch 1.c4. Tym razem jednak Rosjanin nie cofnął pionka na pole startowe, ale go tam pozostawił, co wywołało lekki uśmiech na twarzy jego przeciwnika.

"Spodziewasz się wszystkiego, jednak oczywiście było to lekką niespodzianką," powiedział Carlsen. "Nie wiedziałem, czy Pragg wcześnie wiedział, co zagrać, czy też zagrał ruch, który sam by wykonał na szachownicy. Właśnie dlatego się uśmiechnąłem."

Podobnie jak w Turnieju Kandydatów, po czterech partiach z 1.e4, Nepo spróbował swojego szczęścia w angielskiej. Miało sens pójście na coś, gdzie ciężej zagrać forsowne linie czarnymi, jak powiedział z własnego doświadczenia jeden z byłych mistrzów świata:

Anand: "One psychological advice that Kasparov used against Karpov in 1987 and that I used against Karpov in 1998 is not to hurry. When your opponent is happy with draws, you simply don't give it to him, you keep the position alive." #CarlsenNepo pic.twitter.com/Rwd1bxVhJw

— International Chess Federation (@FIDE_chess) December 7, 2021

Carlsen tak czy inaczej próbował forsować wydarzenia. Po zaproszeniu przeciwnika na obszary gambitu hetmańskiego za pomocą ruchów 1...e6 i 2...d5, kompletnie zmienił styl pozycji, grając 4...d4!?, ruch który zagrano pierwszy raz od roku 1911, kiedy to wypróbował go jeden z największych szachistów, którzy nigdy nie dostąpili zaszczytu gry o szachową koronę, Akiba Rubinstein.

Pozycja po 3...d4.

Carlsen powiedział, że ten ruch był przygotowywany na ten mecz, jednak nie był pewien czy go zagrać, czy też wybrać coś solidniejszego. "Głównym problemem było to, że nie do końca pamiętałem, co tam się później gra," powiedział. "Pamiętałem, że 10...Sg4 było kluczowym ruchem, a potem wydaje mi się, że 5...Gc5 było prawidłowe, ale nie pamiętałem konkretnych wariantów. Właśnie nad tym głównie zastanawiałem się, kiedy grałem 3...d4. Potem doszliśmy do pozycji, w której nie wiedziałem, co robić, a więc nie było to zbyt mądre."

W partii powstała pozycja, którą można określić, jako odwrócony wariant Schida-Benoniego i, pomimo że w meczu przecierane są nowe szlaki, okazuje się, że obaj gracze mieli ją przygotowaną, choć Carlsen potrzebował więcej czasu, aby przypomnieć sobie warianty.

Po 6.d3 Mistrz Świata zużył 10 minut na swoją odpowiedź, w pewnym momencie chowając swą twarz w dłoniach, aby na spokojnie przeszukać pamięć. Po 11 ruchach, wciąż podążał znanymi sobie ścieżkami, jednak na zegarze miał o pół godziny mniej.

Nie gra się d4-Gc5-Ge7 oraz ruchów, takich jak Sg4 przy szachownicy podczas meczu o Mistrzostwo Świata. To wszystko część planu. Ian gra bardzo szybko. Ciekawe, jak daleko w analizach zaszedł sztab Nepo.

— Vidit Gujrathi (@viditchess) December 7, 2021

Ponownie Nepomniachtchi nie mógł narzekać na wyniki debiutu. GM Fabiano Caruana, komentator Chess.com: "Pozycja jest skomplikowana i właśnie tego potrzebuje Ian: uzyskać złożoną pozycję i próbować ograć Magnusa."

Pozycja po 14...a3.

Kluczowy moment nadszedł po 14 ruchu (patrz diagram powyżej), kiedy to Napomniachthi mógł zastosować ciekawą ofiarę pionka 15.b4!? Wtedy po 15...S:b4 16.Wb1 Carlsen zamierzał grać 16...b6, ale po 17.W:b4 b:c5 18.Wb5! białe zdobywają pionka 'c' z uwagi na to, że biciu na d4 nastąpi 19.Sd4  z podwójnym atakiem na g4 i a8.

Zamiast tego Napomniachtchi zagrał 15.b:a3, a ogólne przekonanie jest takie, że przeoczył swoją szansę. "Szczerze mówiąc, ja także nie rozważałam 15.b:a3," powiedziała Hou Yifan podczas swojej codziennej wizyty na naszej transmisji. "Decyzja jest ciekawa. Z uwagi na sytuację meczową, białe prawdopodobnie chcą utrzymać napięcie."

"Nie oceniałem tego jako wygrywające, bardziej jako obiecujące," powiedział po partii o 15.b4 Nepo.

Kilka ruchów później stało się coś, co może i nie jest niczym bardzo istotnym, ale zasługuje na wspomnienie, z uwagi na to, że zostało poruszone podczas konferencji prasowej (a bardziej szczegółowo w mediach społecznościowych).

W ruchu 18, gdy Nepomniachtchiego nie było przy szachownicy, Carlsen poprawił skoczka na f6, jednak kiedy popatrzymy na jego usta, to nie widać aby mówił "j'adoube" - francuskie słowo, używane w sytuacji, gdy gracz poprawia figurę, chociaż "I adjust" czyli "Poprawiam" też jest dopuszczalne.

Carlsen lekko się zdenerwował, kiedy norweski dziennikarz zapytał go o ten moment, wskazując że nie jest to pierwszy mecz o Mistrzostwo Świata, w którym ktoś zadaje to pytanie oraz że nie było to zrobione w celu wykonania ruchu. "Postaraj się bardziej," ustawił reportera Mistrz Świata.

Caruana: "Nie za bardzo rozumiem kontrowersje. Kiedy nikt Cię nie słucha, nie mówisz."

Wracając do partii, zaczęło robić się ciekawie po 19.h4. Według Nepomniachtchiego, czarne za pomocą 19...Gd7 i 20...We8 "ustabilizowały" swoją pozycję, chociaż czuł, że nadal stoi nieco lepiej.

Pozycja po 23...Sg4.

Nie tylko popełnił dziś błąd. A przynajmniej Carlsen tak to określił, kiedy gracze rozmawiali po partii na scenie: powiedział, że "podstawił" ruch 24.He1! (zagrane w pozycji na diagramie), kiedy decydował się na 21...Hb4.

Jednak czarne tak czy inaczej stoją w porządku. Carlsen: "Okazało się, jak to zwykle bywa, że te dobre pozycyjne ruchy działają nawet jeśli coś przeoczysz."

Dobre pozycyjne ruchy działają nawet jeśli coś przeoczysz.
—Magnus Carlsen

"Byłem zadowolony, kiedy znalazłem ideę 24.He1, która prowadzi do zdobycia pionka przed końcówką," powiedział Nepomniachtchi, któremu chodziło o pionka b7. Czarne straciły tego pionka, jednak, jak się okazało, miało wystarczającą rekompensatę, a Carlsen uważał, że jest tam remis.

Jednak zaledwie jeden ruch po zbiciu na b7, Nepomniachtchi popełnił najgorszy błąd w całym meczu. Błąd, którego nie może zabraknąć w żadnej kolekcji największych błędów w meczach o szachową koronę.

Pozycja po 26...Wa4.

Pretendent dopuścił do uwięzienia swojego gońca, a pozycja z miejsca stała się przegrana. Nepo zagrał 27.c5?? i byłby to dobry ruch, gdyby nie fakt, że istnieje odpowiedź 27...c6!

Carlsen był widocznie zaskoczony, kiedy zauważył ruch, który wykonał jego przeciwnik. Już wcześniej widział bowiem, że ten ruch przegrywa.

Magnus' moment of disbelief. #CarlsenNepo pic.twitter.com/qL0Mk2qMMh

— Chess.com (@chesscom) December 7, 2021

Mistrz Świata zagrał 27...c6 po mniej niż trzech minutach liczenia. Sprawa przedstawiała się bardzo prosto: goniec na b7 nie ma dokąd pójść i wkrótce zostanie zbity.

Jak tylko Nepomniachtchi zobaczył ruch 27...c6, wiedział już, że popełnił przegrywający błąd. Zauważywszy, że ruch ...c6 nie działa, kiedy biały pionek stoi na c4, nazwał to "straszliwym pechem."

Motyw uwięzienia figury jest raczej powszechny i jest czymś, co uczy się dzieci na początkowych etapach szachowej edukacji. Takie ruchy nie występują na poziomie meczu o Mistrzostwo Świata.

Powrót do szachownicy zajął Nepomniachtchiemu 18 minut. Prawdopodobnie musiał się pozbierać, a w tym czasie, jak sam powiedział, oglądał to, co działo się na scenie na ekranie w swoim pokoju: "Próbowałem znaleźć jakieś praktyczne szanse. Prawdopodobnie nie ma różnicy czy liczysz, siedząc w pokoju czy przy szachownicy."

Kiedy Nepomniachtchi wrócił do szachownicy, spojrzał na Carlsena dwukrotnie, uśmiechnął się i zapisał ruch. Zagrał jeszcze kilka ruchów, rzeczywiście najlepszych, jednak jego pozycja była już beznajdziejna.

Match score

"Nie mogłem sobie wyobrazić, w jaki sposób on mógłby popełnić błąd w tamtej pozycji," powiedział Nepo podczas konferencji prasowej z gorzkim uśmiechem na twarzy. "Oczywiście sam zagrałem 27.c5 i jest nawet zabawne, że można podstawić całą partię jednym ruchem, ale tak, kto mógł się tego spodziewać?"

Jest nawet zabawne, że można podstawić całą partię jednym ruchem, ale tak, kto mógł się tego spodziewać?
—Ian Nepomniachtchi

Ponownie zachowanie rosyjskiego arcymistrza podczas konferencji prasowej było godne pochwały i zyskał dużo sympatii za sposób, w jaki postępował z mediami. Zapytany o ogólne odczucie, odparł: "Gorzej niż się spodziewałem."

Carlsen nazwał to, co się dziś wydarzyło "całkiem absurdalnym," a potem wyjaśnił: "Nigdy nie spodziewasz się, że dostaniesz figurę za darmo. Cóż mogę powiedzieć? No i miał trochę pecha, że nie miał w tamtej pozycji już żadnych szans. Sądzę, że słowo 'absurd' dobrze tu pasuje."

Sądzę, że słowo 'absurd' dobrze tu pasuje.
—Magnus Carlsen

"To była trudna partia, w której byłem pod presją zarówno na szachownicy, jak i na zegarze, a potem nastąpił zwrot akcji," dodał, a potem stwierdził jeszcze, że taka wygrana nie daje mu tyle satysfakcji, co ta z rundy numer sześć:

"W tabeli wyników wyglądają tak samo, jednak myślę, że każdy tak ma, że uzyskanie zwycięstwa po ciężkiej walce znaczy więcej niż otrzymanie "prezentu" od przeciwnika. Chociaż z drugiej stony nie wszyscy podzielają ten pogląd. Pamiętam, jak Donner pisał w swojej książce, że doceniał partie, wygrane szczęśliwie o wiele bardziej niż te, w którym wygrał dzięki własnym umiejętnościom, jednak z mojego punktu widzenia, zdecydowanie czuję większą satysfakcję, kiedy wygram dobrą partię. No ale przyjmę każde zwycięstwo!"

Carlsen odnosił się do holenderskiego arcymistrza, Jana Heina Donnera, słynnego ze swojej twórczości pisarskiej, który po pokonaniu GM Alaksandara Matanovica w trzeciej rundzie turnieju w Wijk aan Zee z kompletnie przegranej pozycji, napisał:

"Emocje, spowodowane przez taki rzadki uśmiech szczęścia, są nie do opisania. Czujesz się jak ulubieniec bogów. Czujesz to zwycięstwo mocniej niż wtedy, gda na nie rzeczywiście zasłużysz, grając dobrą partię."

Zapytany o to, czy szkoda mu przeciwnika, Carlsen odpowiedział: "Chodzi o to, że to mecz o Mistrzostwo Świata. Oczywiście wolisz pokonać przeciwnika, który gra świetnie, ale jeśli gra słabo, bierzesz wygraną w ciemno."

Wygranie trzeciej partii w meczu, pozwoliło Carlsenowi wyrównać negatywny, jak dotąd bilans z Nepo; przed meczem było 4-1 dla Rosjanina, a teraz jest 4-4. Jak sam Carlsen wskazał podczas konferencji prasowej, podobna sytuacja miała miejsce, kiedy był pretendentem i pokonał GM Viswanathana Ananda w 2013 roku. Trzy zwycięstwa pozwoliły Norwegowi wyjść na 6-6 (w tym momencie wynik to 12-8 dla Magnusa).

Co ciekawe, Carlsen jest teraz o krok od wygrania swojego piątego meczu o Mistrzostwo Świata i to wcześniej, niż ktokolwiek przypuszczał. Teoretycznie mecz może zakończyć się już w piątek.

Lekcja dnia: uwięziona figura

Niestety pretendent przegrał dziś po tym, jak jego goniec został uwięziony. Dowiedz się, jak uwięzić figury przeciwnika od WIM Fiony Steil-Antoni!

Relacja Chess.com jest realizowana dzięki Coinbase. Jeśli szukasz swojego pierwszego zakupu kryptowalut lub jesteś doświadczonym traderem, Coinbase jest dla Ciebie. Zarabiaj kryptowaluty poprzez naukę z Coinbase Earn, korzystaj z zaawansowanych funkcji, otrzymuj ekskluzywne nagrody, kiedy robisz zakuoy z Coinbase Card itd. Dowiedz się więcej na Coinbase.com/Chess.

Poprzednie raporty:

• Carlsen Wins Game 8 As Nepo Falters In FIDE World Chess Championship
• Confident Carlsen Equalizes Easily In FIDE World Championship Game 7
• Carlsen Wins Game 6, Longest World Championship Game Of All Time
• Carlsen Defends Passively To Draw Game 5 FIDE World Chess Championship
• Nepo Holds Carlsen With Petroff In Game 4 FIDE World Chess Championship
• FIDE World Chess Championship Game 3: Magnus Bulletproof With Black
• FIDE World Chess Championship Game 2: Adventurous Carlsen Scrambles For Draw
• FIDE World Chess Championship Game 1: Nepo Impresses Under Pressure
• FIDE World Chess Championship 2021: Carlsen-Nepomniachtchi
• Know The Champion: Magnus Carlsen
• Know The Challenger: Ian Nepomniachtchi
• All The World Chess Champions