TK 2022, runda 8: Nakamura pokonuje Caruanę, a Nepomniachtchi szybko remisuje i powiększa przewagę

Szybki remis z GM Ding Lirenem okazał się świetną strategią dla GM Iana Nepomniachtchiego, który w niedzielę w Turnieju Kandydatów 2022 powiększył swoje prowadzenie nad resztą zawodników do jednego punktu. GM Hikaru Nakamura, który po raz pierwszy od siedmiu lat pokonał w partii klasycznej zajmującego drugą pozycję GM Fabiano Caruanę, awansował obecnie na trzecie miejsce.

GM Richard Rapport odnotował swoje pierwsze zwycięstwo w turnieju, czym powetował sobie wczorajszą porażkę. W dzisiejszej partii przeciwko GM Janowi-Krzysztofowi Dudzie udało mu się przeprowadzić wygrywający atak na skrzydle królewskim. Zawodnicy z dołu tabeli, GM Alireza Firouzja oraz GM Teimour Radjabov, po stosunkowo spokojnej, ale za to bardzo długiej i napiętej partii, podzielili się punktami.

Nepomniachtchi-Ding ½-½

W pierwszej rundzie drugiej połowy turnieju Nepomniachtchi rozegrał jedną z najszybszych partii turnieju. Cała rozgrywka trwała zaledwie 55 minut, a pod jej koniec zawodnicy przez kilka ruchów grali końcówkę z różnopolowymi gońcami. Gdy zaczęli powtarzać posunięcia, Ding w pewnym momencie wyciągnął rękę, by zgodzić się na remis, jednak Nepomniachtchi wskazał na swój blankiet zapisu i upewnił się, że wymagane powtórzenie pozycji będzie miało miejsce.

😅 Nepo-Ding finishes in a draw, but not without some handshake confusion! #FIDECandidates pic.twitter.com/EQ6xXe6Po8

— Chess.com (@chesscom) June 26, 2022

Taki szybki remis miał sens dla obu zawodników. Dla prowadzącego w tabeli Nepomniachtchiego nadszedł już taki moment, w którym każde pół punktu jest na wagę złota i podejmowanie ryzyka nie ma już sensu. Poza tym przyda mu się dodatkowy odpoczynek i czas na przygotowanie się do jutrzejszego arcyważnego starcia z Caruaną.

W przypadku Dinga, który w pierwszej rundzie przegrał z Nepo, za wcześnie byłoby twierdzić, że już się poddał. Chodzi tu bardziej o to, że jego repertuar jest doskonały, ale ograniczony; jeśli naprawdę gra się tylko 1...e5, to trudno uniknąć tego, co stało się dzisiaj.

A więc jak doszło do tego remisu? Otóż Nepomniachtchi zagrał wariant czterech skoczków w partii szkockiej, co na najwyższym poziomie prawie zawsze oznacza, że białe grają na remis. Przez długi czas obaj zawodnicy trzymali się teorii i dopiero 21...h5 było pierwszym nowym ruchem. Gdy wszystkie wieże opuściły szachownicę, pokojowe rozstrzygnięcie było już nieuniknione.

Krótko mówiąc, to nie była prawdziwa partia.

Adnotacje - GM Rafael Leitao

Rapport-Duda 1-0

Rapport poniósł niepotrzebną i bardzo rozczarowującą porażkę poprzedniego dnia ("Może powinienem wyrzucić komputer" - powiedział po wszystkim) i szczęśliwie zremisował z Dudą w pierwszej rundzie. Dla węgierskiego zawodnika dzisiejsze zwycięstwo musiało być wielką ulgą, podczas gdy Duda nie krył swojego ogromnego rozczarowania.

Rapport, który znany jest z regularnego grania różnych wariantów ataku królewsko-indyjskiego, nigdy wcześniej nie grał wariantu 4.g3 z czterema skoczkami (tak, drugie takie samo otwarcie w tej samej rundzie!). Po partii przyznał, że taką decyzję podjął przy szachownicy. "Po wczorajszej partii w ogóle nie zaglądałem do szachów. Nie otworzyłem nawet Chessbase'a".

Po wczorajszej partii w ogóle nie zaglądałem do szachów. Nie otworzyłem nawet Chessbase'a.
—Richard Rapport

Gra według teorii zakończyła się po nietypowym 8.b3. Po kilku wymianach, partia nabrała rumieńców, gdy Rapport pchnął swojego piona g4 w górę planszy, który czaił się na "hak" czarnych na polu 'h6'. Duda musiał zareagować i zrobił to doskonale, ponieważ znalazł dwa bardzo ładne ruchy pionem 'h', które oznaczały tymczasową ofiarę piona.

Pozycja po 19...Sxg5.

Według naszych komentatorów, odbicie skoczkiem na 'g5' było kolejnym przejawem ambicji Polaka:

IM Danny Rensch: "Duda chce czegoś więcej, niż tylko końcówki."
GM Robert Hess: "Bierze pod uwagę porażkę, ale chce zwiększyć swoje szanse na zwycięstwo"

To nie był jeszcze koniec motywów taktycznych, ponieważ Rapport znalazł ciekawy ruch wtrącony 22.Wg1, dzięki któremu przed odbiciem figury białe zagroziły jeszcze daniem mata na polu 'g7'. GM Daniel Naroditsky, który dziś po raz pierwszy pokazał się podczas transmisji na Chess.com, zademonstrował to posunięcie kilka minut wcześniej, nazywając je "bardzo dobrym posunięciem w bullecie i dobrym posunięciem w szachach klasycznych!"

Chodziło o to, aby sprowokować 22...g6, co pozbawia czarne możliwości zagrania zamierzonego manewru wieżą We8-e6-g6/h6.

Is Duda surprised by @rjrapport’s in-between move 22.Rg1!?, tossing in a checkmate threat before recapturing the h3-bishop?

Or is @GM_JKDuda considering an astonishing move of his own: 22…f5!?#FIDECandidates pic.twitter.com/jVstv0rRBy

— ChesscomLive (@ChesscomLive) June 26, 2022

Posunięcie Wg1 mogło zaszokować Dudę pod względem psychologicznym, ponieważ nie znalazł najbardziej ambitnej opcji 22...f5, a potem pomylił się grając 24...Wae7 na pole, które z chęcią zająłby w niektórych wariantach jego król. Białe nagle dostały bardzo dużo swobody na skrzydle królewskim, choć czarne miały jeszcze jedną szansę.

Pozycja po 25.Hf3.

Gdyby Duda miał lepszy dzień, mógłby udowodnić, że 25.Hf3 ze strony jego przeciwnika było niedokładne z powodu 25...f6!!, a główną ideą było 26.g5 (26.gxf6 Wf7) Kf8 27.Hh5 Wb7 28.Hh8+ Ke7 29.Hxg7+? Ke6 i hetman białych jest stracony), ale w partii stało się inaczej i Polak został zdemolowany na skrzydle królewskim.

Kiedy Rapport wykonał swój ostatni, finezyjny ruch, Duda wyglądał na całkowicie zdruzgotanego - kręcił z niedowierzaniem głową i wykonywał gesty ręką, które sugerowały, że chce być już z dala od szachownicy.

♘ @RJRapport scores his first victory with a checkmating attack against @GM_JKDuda!#FIDECandidates pic.twitter.com/AUhpJYdBrT

— ChesscomLive (@ChesscomLive) June 26, 2022

Po kilku minutach zatrzymał zegar, choć Rapport wciąż był z dala od szachownicy. Wrócił jednak szybko, by przyjąć gratulacje od Dudy, który natychmiast po podaniu Rapportowi ręki oddalił się od planszy. Był to bardzo przejmujący moment, ponieważ szachiści bardzo dobrze znają to uczucie kompletnego zniesmaczenia po przegranej. Zdarza się to każdemu z nas.

Tuż po pierwszej porażce, Rapport odniósł swoje pierwsze zwycięstwo i ma na swoim koncie 4 pkt, czyli dokładnie 50 procent. Dla Dudy, który zdobył do tej pory 3 pkt, turniej, w którym liczy się tylko pierwsze miejsce, praktycznie się zakończył.

Adnotacje - GM Rafael Leitao

Warto również przytoczyć końcową część wywiadu, jaki WGM Dina Belenkaya przeprowadziła po zakończeniu partii z Rapportem:

Belenkaya: "Bardzo podoba mi się Twoja marynarka; co sprawiło, że dziś ją założyłeś?"
Rapport: "Chciałbym powiedzieć coś mądrego, ale tak naprawdę, to moja żona nalegała, abym założył ją wczoraj. Zachowałem się jednak rozsądnie, że tego nie zrobiłem, bo w przeciwnym wypadku nie byłoby to zachowanie fair w stosunku do mojej marynarki. Dlatego założyłem ją dzisiaj."
Belenkaya: "Nasi widzowie zastanawiali się, czy ona ma kolor czerwony, różowy, czy może łososiowy?"
Rapport: "Wydaje mi się, że różowy, ale możemy o tym podyskutować."
Belenkaya: "Jakaś strategia na dalsze partie?"
Rapport. "Pomyślę o tym, w co mam się ubrać, żeby zdezorientować przeciwników!"

Nakamura-Caruana 1-0

W 47. partii klasycznej pomiędzy Nakamurą i Caruaną od 2010 roku, Nakamura odniósł swoje pierwsze zwycięstwo nad Caruaną od siedmiu lat. Po wygranej w turnieju Norway Chess w 2015 roku, bilans zwycięstw w pojedynkach bezpośrednich wynosił 5-1 dla Nakamury, ale w międzyczasie Caruana zdołał odwrócić tę sytuację, odnosząc siedem zwycięstw i nie ponosząc przy tym żadnej porażki (włącznie z  pierwszą rundą obecnego turnieju). Po dzisiejszej partii lepszy bilans ma nadal Caruana - 8 zwycięstw w porównaniu do 6 Nakamury i 33 remisy.

Początek partii to trudna teoretyczna batalia, w której Caruana zagrał wariant Dilwortha w otwartej partii hiszpańskiej, w którym czarne oddają dwie lekkie figury za wieżę i piona.

Ta linia nigdy wcześniej nie była grana na żadnym turnieju kandydatów ani podczas meczu o mistrzostwo świata. Wariant ten został jednak wypróbowany w 1943 roku w partii pomiędzy dwoma przyszłymi mistrzami świata, kiedy to Mikhail Botvinnik zagrał go przeciwko GM Vasily'emu Smyslovowi w Mistrzostwach Związku Radzieckiego. Zdecydował się na tą linię po tym, jak zobaczył analizę opublikowaną przez angielskiego amatorskiego gracza korespondencyjnego Vernona Dilwortha (1916-2004) w magazynie Chess. Tamta partia zakończyła się wówczas zwycięstwem Smyslova.

79 lat później wiadomo, że wariant Dilwortha znów jest grywalny, ponieważ ostatnio można go było zaobserwować w kilku partiach na najwyższym poziomie. Najpierw zwrócił na niego uwagę GM Shakhriyar Mamedyarov w meczu z GM Maximem Vachier-Lagravem w 2018 roku w Biel, a w styczniu tego roku Caruana zmierzył się z nim od strony białych w partii z GM Jordenem van Foreestem w Wijk aan Zee. Równiez siedem tygodni temu Caruana sam wypróbował go czarnymi w partii z MVL.

Nakamura z pewnością przewidział ten wariant, przestudiował go poprzedniego wieczoru, a po partii skrytykował ten wybór w swoim własnym streamie:

"Myślę, że dzisiaj pomogło mi bycie streamerem, bo Fabiano, z jakiegoś powodu, chyba po prostu założył, że cały dzień odpoczywam na plaży i nie analizuję debiutów przed tym turniejem. Ponieważ decydowanie się na otwarty wariant partii hiszpańskiej i wchodzenie w całą tą linię, która jest bardzo ostra, to jest, szczerze mówiąc, po prostu niewytłumaczalne. Kompletnie nie rozumiem jego decyzji. To szaleństwo."

Kompletnie nie rozumiem jego decyzji. To szaleństwo.
—Hikaru Nakamura

15...Hd6 było nowością w porównaniu do partii Caruany z MVL (gdzie zagrał 15...Hd7), ale w rzeczywistości było to posunięcie zagrane przez Van Foreesta. Pomimo, lub raczej z powodu całej teorii, którą zawodnicy musieli przećwiczyć przed partią, zarówno Nakamura jak i Caruana trochę pomieszali swoje przygotowania.

Jak wyjaśnił GM Raunak Sadhwani podczas transmisji na kanale Chess.com Indie, w szybkiej odpowiedzi Nakamury 21.Sg3 na nowinkę Caruany 20...c5 było coś nie tak. Argumentował to tym, że według silnika 21.Sg3 jest najlepszym ruchem według silnika po 20...Wde8, ale nie po 20...c5, gdzie możliwe było zagranie 21.Gg5! Wde8 22.Wxe5!

W oficjalnym wywiadzie Nakamura nie przyznał się do popełnienia drobnego błędu - być może dlatego, że musiał najpierw upewnić się, czy jego analiza jest prawidłowa - ale w swoim własnym podsumowaniu partii, które przygotowuje każdego dnia ze swojego pokoju hotelowego (fantastyczna przysługa dla fanów!) Nakamura powiedział, że 21.Sg3 było niedokładne.

"Popełniłem błąd, bo pomyliłem przygotowane wcześniej warianty. Paradoks polega na tym, że gdybym zagrał linię, którą analizowałem wczoraj wieczorem i nie pomyliłbym wariantów, prawdopodobnie nie wygrałbym taj partii".

Według Nakamury, 22...c4 było niedokładne (22...e4!), po czym "czarne miały bardzo trudną pozycję do gry pod względem pozycyjnym".

Szczególnie doskonałym manewrem Nakamury było 25.Sh1!, co przypominało klasyczną partię pomiędzy Nimzowitschem a Rubinsteinem w Dreźnie w 1926 roku.

Pozycja po 25.Sh1!

Zastępca dyrektora ds. treści i współpracy międzynarodowej w Chess.com, Sam Copeland, zażartował: "Nie sądziłem, że to on okaże się zwycięzcą w wyścigu tych dwóch zawodników!"

Gdy Caruana liczył wariant 25...e4, Naroditsky powiedział: "On musi zmienić sposób myślenia, musi przejść z trybu 'szukam zabójczego strzału' do trybu 'to po prostu skomplikowana pozycja i zamierzam zagrać coś wolnego'". Taka zmiana sposobu myślenia może być jednak trudna, jeśli ma się oczekiwania co do tego, jak dobra jest dana pozycja.

Caruana nie miał również łatwego życia w momencie, gdy jego przeciwnik znalazł 27.h4!, nazwane przez Hessa "jednym z najlepszych ruchów w całym turnieju".

Mniej więcej w tym momencie, Caruana zaczął mieć mniej niż pół godziny na zegarze, natomiast Nakamura, który po raz kolejny wykazał się znakomitym zarządzaniem czasem, miał na zegarze nieco ponad godzinę. Caruana wykorzystał połowę pozostałego czasu na ruch 27...Sc5, gdzie według silnika, jedynym ruchem było tak naprawdę 27...h5.

Przewaga Nakamury rosła, a tuż po wymianie hetmanów udało mu się zdobyć piona. Gdy jego przeciwnikowi pozostały zaledwie dwie minuty na zegarze, zagrał sprytne pod względem praktycznym 38.b4, pozostawiając Caruanę z dylematem: czy zbić piona w przelocie i osłabić strukturę, czy zaakceptować 'a6' jako słabość przez resztę partii?

♙@gmhikaru plays the clever 38.b4! making a subtle yet key change to the position while ♝@FabianoCaruana is under time pressure!#FIDECandidates pic.twitter.com/VuZ1K2GvPR

— ChesscomLive (@ChesscomLive) June 26, 2022

Ten dylemat kosztował Caruanę utratę kolejnej minuty i wtedy zagrał przegrywające posunięcie 38...h5.

Pozycja po 38...h5.

Co zaskakujące, Nakamura nie chciał jeszcze zadawać nokautującego ciosu za pomocą 39.Ge8 lub po prostu 39.Gxe4+, ale to, co zrobił (39.a4), też nie wydawało się złe.

Caruana zasługuje na uznanie za znalezienie fantastycznej obrony w postaci 42...h3, ale posunięcie Naki 34.Wa2 było równie świetne, a w zasadzie był to jedyny ruch, który utrzymywał wygraną pozycję. Wiadomo, że skoro wspaniała obrona Caruany nie wystarczyła, to musi oznaczać, że Nakamura zagrał niezwykle mocną partię.

Partia jednak jeszcze się nie zakończyła, a nawet nie zbliżała się jeszcze ku końcowi. Caruana walczył dzielnie, mimo że silnik pokazywał przewagę +5 lub +6 dla Nakamury - w szachach ignorancja może być jednak błogosławieństwem.

W tej pozycji, znalezienie 60...g5+!, które pozwoliło Caruanie dotrzeć do drugiej kontroli czasu, było dla Caruany kluczowe, ponieważ nagle zaczęło się wydawać, że ma znowu jakieś praktyczne szanse. Nadzieje te jednak szybko prysły, gdyż dodatkowe 15 minut i 30-sekundowy dodatek czasu nie wystarczyły do tego, aby rozgrywać perfekcyjne szachy.

Po zagraniu 68.Gf2 Nakamura założył swoją marynarkę, sygnalizując tym samym, że jego wygrana jest w zasięgu ręki. Caruana wciąż nie dawał za wygraną i około 10 minut później Nakamura miał już ponownie zdejmować marynarkę, ale właśnie wtedy, po nieco ponad sześciu godzinach gry, Caruana w końcu poddał partię.

Nakamura wygrał niezwykle interesującą partię szachów, awansował na trzecie miejsce w tabeli rankingowej i wciąż walczy o pierwsze miejsce. Nieźle jak na streamera. (To nie jest tylko mały żart; Nakamura oświadczył dzisiaj, że w następnym dniu przerwy na pewno będzie streamował Titled Tuesday)!

W ósmej rundzie Turnieju Kandydatów doszło do przetasowań w tabeli po tym, jak Hikaru pokonał jednego z dwóch głównych liderów. To moja pierwsza okazja, by opisać partię jednego z moich największych bohaterów z dzieciństwa w tym turnieju. Hikaru wykazał się fantastycznym wyczuciem pozycji, wygrywając w tym samym pięknym stylu, do którego przywykłem, gdy w czasach, gdy dorastałem, widywałem go na pierwszych szachownicach w niezliczonych turniejach otwartych w Stanach Zjednoczonych.

Firouzja-Radjabov ½-½

Każdy, kto tylko przeklikał tę partię bez oglądania naszej transmisji, może dojść do wniosku, że niewiele się działo, pasek oceny zawsze wskazywał remis, więc pora już zająć się czymś innym. Za tym spokojnie wyglądającym pojedynkiem kryła się jednak wspaniała walka pomiędzy dwoma zawodnikami z różnych pokoleń, którzy obaj liczyli na swoje pierwsze zwycięstwo - w przypadku Radjabova, pierwsze od października 2019 roku.

Warto zwrócić uwagę na jeden moment: wygląda na to, że Radjabov miał taktykę w ruchu nr 26, kiedy to silnikowi dość mocno podobała się pozycja czarnych. Była to z pewnością jakaś szansa.

Ostatnia faza gry (po 70. ruchu) była dość nerwowa, ponieważ obaj gracze mieli do dyspozycji około trzech minut z 30-sekundowym dodatkiem. W tym momencie wydawało się, że zawodnicy grają partię szachów błyskawicznych, a czasami zdarzało się, że wykonywali ruch, gdy na zegarze pozostawała zaledwie jedna sekunda.

Seven hours into the game, @rajachess takes his king on an ambitious walk into @AlirezaFirouzja’s kingside!

An incredibly hard-fought 90+ move draw!#FIDECandidates pic.twitter.com/pGNqVV8xWI

— ChesscomLive (@ChesscomLive) June 26, 2022

Po siedmiu godzinach i dwóch minutach i po 93. posunięciu, zawodnicy z zadowoleniem zgodzili się na remis przez powtórzenie pozycji. Co za runda i co za turniej!

Adnotacje - GM Rafael Leitao.

Runda 8 - wyniki

Runda 9 - kojarzenia

Poprzednie artykuły:

• TK 2022, runda 7: Ponowne zwycięstwa Caruany i Nepomniachtchiego, coraz większa przewaga nad rywalami
• TK 2022, runda 6: Nepomniachtchi i Caruana wygrywają swoje partie w niesamowitej 6. rundzie
• TK 2022, runda 5: Nepomniachtchi ucieka spod topora i pozostaje na prowadzeniu
• TK 2022, runda 4: Nepomniachtchi pokonuje Firouzję i wysuwa się na prowadzenie
• TK 2022, runda 3: Dzień remisów i imponująca gra w obronie Nakamury
• TK 2022, runda 2: Remis w pojedynku liderów, Nakamura ogrywa Radjabova
• TK 2022, runda 1: Zwycięstwa Caruany i Nepomniachtchiego na początek turnieju
• Który z zawodników ma najlepsze wyniki po zakończeniu pandemii? (artykuł w j. ang.)
• Kto wygra Turniej Kandydatów: Analiza (artykuł w j. ang.)
• Kto wygra Turniej Kandydatów?
• Turniej Kandydatów 2022: Wszystkie niezbędne informacje