8-latek pokonuje arcymistrza i ustanawia nowy rekord

W niedzielę, 18 lutego 2024 r., ośmioletni Ashwath Kaushik z Singapuru pobił dotychczasowy rekord, zostając najmłodszym zawodnikiem w historii, który pokonał arcymistrza w szachach klasycznych.

Zaledwie miesiąc wcześniej Leonid Ivanovic z Serbii zdetronizował GM Awondera Lianga, stając się pierwszym zawodnikiem poniżej dziewiątego roku życia, który pokonał arcymistrza w turniejowej partii klasycznej.

Rekordy są jednak po to, by je bić, a ten nie utrzymał się zbyt długo. Podczas 22. turnieju Burgdorfer Stadthaus Open w Szwajcarii, który odbył się w ten weekend na obrzeżach Berna, Ashwath, młody singapurski szachista indyjskiego pochodzenia, pobił rekord o prawie pięć miesięcy.

Historyczny triumf miał miejsce w rundzie nr 4 w pojedynku z 37-letnim arcymistrzem Jackiem Stopą z Polski. Ashwath wygrał trzy pierwsze partie w turnieju, a czwartą z rzędu wygrał w imponującym stylu.

Odnosząc się do swojego osiągnięcia, Ashwath powiedział Chess.com: „To było naprawdę wspaniałe i niesamowite uczucie. Byłem bardzo dumny ze swojej partii i tego, jak zagrałem, zwłaszcza, że w pewnym momencie stałem gorzej, ale udało mi się wrócić do gry”.

Partię, która umożliwiła pobicie rekordu, skomentował GM Rafael Leitao.

Dzięki triumfowi, Ashwath, w wieku ośmiu lat, sześciu miesięcy i jedenastu dni stał się najmłodszym zawodnikiem, który kiedykolwiek pokonał arcymistrza w turniejowej partii klasycznej.

Tym samym młody szachista dołącza do prestiżowego zestawienia młodych talentów, którzy pokonali arcymistrza przed ukończeniem 10. roku życia. Do tego grona należy m.in. GM Nodirbek Abdusattorov (obecnie 15. miejsce na świecie), który odniósł swoje pierwsze zwycięstwo z arcymistrzem w wieku 9 lat i 7 miesięcy.

Innym znanym zawodnikiem na liście jest najmłodszy arcymistrz świata w historii, GM Abhimanyu Mishra, który pokonał GM-a Jamesa Tarjana, mając 9 lat i 10 miesięcy.

Najmłodsi zawodnicy, którzy pokonali arcymistrza w szachach klasycznych (stan na luty 2024)

Ashwath, który na liście startowej 127 uczestników był rozstawiony na 59. miejscu, zakończył turniej na 12. miejscu po przegraniu ostatniej partii z IM-em Harrym Grievem. Według strony Chess-Results młody szachista uzyskał imponujący rating performance wynoszący 2270, a to oznacza, że na kolejnej liście rankingowej zyska 84 punkty do rankingu. Turniej wygrał GM Vitaly Kunin.

Urodzony w Indiach Ashwath od sześciu lat mieszka z rodziną w Singapurze. Sławę zyskał już w 2022 r., kiedy to w wieku zaledwie sześciu lat zdobył trzy złote medale (w szachach klasycznych, szybkich i błyskawicznych) w kategorii do lat 8 na Mistrzostwach Juniorów Azji Wschodniej.

W tym samym roku, z powodu braku turniejów międzynarodowych w Singapurze, aktywnie grał na innych kontynentach. Jego znaczącym osiągnięciem było zdobycie tytułu mistrza świata w szachach szybkich do lat 8 w 2022 r., choć miał wtedy tylko 6 lat. To właśnie w tamtym momencie jego ojciec zdał sobie sprawę z ogromnego talentu syna. „Do tamtej chwili nie wiedzieliśmy, jak wypada na tle międzynarodowej konkurencji” – powiedział Kaushik Sriram dla Chess.com.

Jak twierdzi ojciec, syn nauczył się zasad gry w szachy w wieku czterech lat dzięki ChessKid. „Szachów nauczył się sam, grając z dziadkami” – wspomina, zaznaczając, że ani on, ani jego żona nie grają w szachy.

Tata Ashwatha śledzi postępy syna z wielkim podekscytowaniem, ale też z pewnym zaskoczeniem. „To surrealistyczne, ponieważ w naszych rodzinach nie ma żadnych tradycji sportowych. Każdy dzień to nowe odkrycie, a my czasami potykamy się w poszukiwaniu dla niego właściwej ścieżki”.

Ashwath Kaushik gained 102,4 rating points in this tournament, which takes him very close to seizing the #1 place in the world for kids under 8. As his father @kaushiksriram noted, "he showed resilience after a tough first half!" 👏 pic.twitter.com/YfbgFtWtCH

— David Llada ♞ (@davidllada) December 22, 2023

Obecnie Ashwath poświęca szachom do siedmiu godzin dziennie, rozwiązując tysiące zadań w swoim starym programie szachowym. Pomaga mu to rozwijać, jak określa to jego ojciec, pamięć fotograficzną.

„Rozwiązuje długie, skomplikowane zadania w głowie. Ostatnio przerobił wszystkie książki z serii ‘Grandmaster preparation' autorstwa GM-a Jacoba Aagaarda, nie korzystając z szachownicy”.

In October I was asked if I could take on a promising young kid as a student. I helped the father get in touch with the excellent trainer GM Stany.
Now the kid has broken the record for being the youngest ever to beat a GM in a classical game.
Very proud of Tricky Stany from…

— GM Jacob Aagaard (@GMJacobAagaard) February 18, 2024

Aktualnie Ashwath współpracuje z kilkoma silnymi trenerami. Jednym z nich jest GM Kevin Goh Wei Ming, prezes Singapurskiej Federacji Szachowej, który potwierdza niezwykłe umiejętności taktyczne młodego szachisty. Wei Ming zdradził również, że Ashwath jest obecnie członkiem drużyny do lat 14, trenowanej przez arcymistrzów Thomasa Luthera i Andreya Kvona.

„Jest bardzo bystry jeśli chodzi o taktykę, głównie dzięki wielu ćwiczeniom, ale staramy się również budować jego zrozumienie zagadnień strategicznych” – mówi Goh.

Jako przykład podaje słynne studium IM-a Yochanana Afeka, które ośmiolatek rozwiązał w niecałe trzy minuty przed zaśnięciem. Czy potrafisz znaleźć sposób na wygraną białych?

Goh dodał:

„Jego rodzina bardzo go wspiera i nie wywiera na nim nadmiernej presji, pozwalając mu realizować własne cele. Jesteśmy dumni z Ashwatha, ale nie wyznaczamy mu żadnych celów i pozwalamy mu rozwijać się we własnym tempie. Pobicie przez niego rekordu świata to po prostu taki bonus".

Przyszłość Ashwatha rysuje się w jasnych barwach. W rozmowie z singapurską gazetą w zeszłym roku młody szachista powiedział, że ma nadzieję przekroczyć próg 2000 Elo i zdobyć tytuł kandydata na mistrza FIDE (CM), a następnie ostatecznie dojść do 2700 „grając agresywne szachy”, tak jak jego idol GM Mikhail Tal.

Zapytany o to, czy nadal zamierza grać w turniejach, zapewnił: „Tak, dopóki nie zostanę mistrzem świata”.

Ashwath należy do pokolenia niezwykle uzdolnionych dzieci, które wydają się redefiniować szachowe normy, osiągając niezwykłe wyniki, które pięć czy dziesięć lat temu byłyby nawet nie do pomyślenia. Większość dzieci w wieku 8 lat ledwo zna zasady gry w szachy, ale obecnie wydaje się, że już w takim wieku są w stanie konkurować z silnymi, utytułowanymi zawodnikami.

„8 to nowe 12” – napisał GM Anish Giri na X/Twitterze.

8 is the new 12 https://t.co/ek7W7IIKwB

— Anish Giri (@anishgiri) February 18, 2024

Szczególnie silny wydaje się rocznik 2015. Oprócz Ivanovica, Chess.com informowało również o sensacyjnych wynikach WCM Bodhany Sivanandan, która zaskoczyła szachowy świat, zdobywając potrójne złoto na Mistrzostwach Świata Juniorów w Szachach, a także Romana Shogdzhieva, który podczas Mistrzostw Świata w Szachach Szybkich i Błyskawicznych pokonał pięciu arcymistrzów.

Kto wie, być może wkrótce 10-latkowie zaczną zdobywać tytuły arcymistrzów!