Tata Steel 2023 - runda 5: Druga porażka Carlsena z rzędu
W 5. rundzie turnieju Tata Steel Chess 2023 18-letni GM Nodirbek Abdusattorov pokonał czarnymi GM Magnusa Carlsena w ich pierwszym w historii pojedynku w szachach klasycznych. Dzięki wygranej z GM Parhamem Maghsoodloo w poprzedniej rundzie, Abdusattorov zanotował swoje drugie zwycięstwo z rzędu, z kolei dla Carlsena była to druga z rzędu porażka - to sytuacja, która ostatnio miała miejsce w 2015 roku podczas turnieju Norway Chess. Abdusattorov objął samodzielne prowadzenie w klasyfikacji generalnej turnieju, a pół punktu za nim znajduje się GM Anish Giri.
Maghsoodloo zagrał bardzo agresywną partię z GM Jordenem van Foreestem, co sprawiło, że mógł cieszyć się ze zwycięstwa. W innej partii GM Levon Aronian pokonał z GM Vincenta Keymera, co było jego pierwszym zwycięstwem w turnieju.
W sekcji Challengers na prowadzenie wysunął się GM Mustafa Yilmaz, który odniósł trzecie zwycięstwo z rzędu.
Transmisję na żywo prowadzili GM Daniel Naroditsky oraz IM Jovanka Houska.
Piąta runda była wyjątkowa. Po pierwsze, zawodnicy mieli za sobą dzień odpoczynku, podczas którego niektórzy uprawiali zupełnie inny sport na amsterdamskim stadionie Johan Cruijff Arena.
💙| What to do on a rest day? Play football at @telstar1963nv! ⚽ pic.twitter.com/KjH3fXmwno
— Tata Steel Chess (@tatasteelchess) January 18, 2023
Traditional football match at @tatasteelchess:
— Peter Heine Nielsen (@PHChess) January 18, 2023
Team Van Wely vs. Team Carlsen.
My role was to defend Ding Liren!
Result was a 3-3 draw. pic.twitter.com/y6elMBV2Gr
Po drugie, sama runda również została rozegrana na stadionie, co miało nawiązywać do tradycji Chess on Tour.
♟| Round 5 in the @cruijffarena starts in 15 minutes! #TataSteelChess pic.twitter.com/tgb7hLRIdQ
— Tata Steel Chess (@tatasteelchess) January 19, 2023
Jeżeli celem Chess on Tour jest oderwanie zawodników od myślenia i stworzenie im przyjaznych warunków do rywalizacji, to z pewnością cel został osiągnięty - każdy z zawodników był gotowy do walki w kolenej rundzie.
W pojedynku dwóch Amerykanów, Caruany z GM Wesleyem So, zwycięzca Tata Steel z 2020 roku zdecydował się zaryzykować i zagrał w debiucie partię szkocką, która ze względu na szybki rozwój figur i otwieranie linii była bardziej popularna w szachach epoki romantyzmu. Jak skomentował Naroditsky: "Zawsze cieszę się, gdy zawodnicy wracają do czegoś, co wyszło już z mody, ponieważ zawsze można się zastanawiać, jakiego asa w rękawie przygotowali na tę partię".
Zgodnie z agresywnym charakterem debiutu, zawodnicy wykonali w partii roszady po przeciwnych stronach szachownicy, a Caruana otworzył linię h i wycelował swoje ciężkie figury w kierunku czarnego króla. Z biegiem partii Naroditsky stwierdził: "Przygotowanie Fabiano Caruany jest po prostu niesamowite".
Przygotowanie Fabiano Caruany jest po prostu niesamowite
-Naroditsky
So bronił się jednak uważnie w typowy dla siebie sposób, sprytnie przestawiając swojego gońca na diagonalę c8-h3, co uniemożliwiło hetmanowi Caruany dołączenie do wieży na linii h. Kiedy Caruana zagrał praktyczne, ale ostrożne 21.Sxc4, So był w stanie wymusić wymianę hetmanów, co pozwoliło na uspokojenie gry. W końcówce zawodnicy zremisowali przez powtórzenie pozycji w 41. ruchu.
W partii pomiędzy GM Arjunem Erigaisim a GM Ding Lirenem byliśmy świadkami zarówno agresywnej gry, jak i pomysłowej obrony ze strony obu zawodników. W partii włoskiej Ding agresywnie przegonił białego gońca z g5, wysuwając swoje piony na g5, g4 i h5. Erigaisi nadal grał według swojego przygotowania i odpowiedział na to poświęceniem centralnego piona na d4. Houska skomentowała to w następujący sposób: "Wiesz, co mnie najbardziej przeraża? Arjun ma teraz więcej czasu niż na początku partii. Kiedy Twój przeciwnik gra ruch typu 14.Wb1, to wiesz, że wpadłeś w jakieś domowe przygotowanie."
Ding w charakterystyczny dla siebie sposób odpowiedział agresywną grą i uderzył w centrum za pomocą ruchu 19...d5!?, pozostawiając swojego piona z g4 bez obrony, by skupić się na kontrataku. Dzięki temu dynamicznemu ruchowi Ding otworzył więcej linii dla swoich figur dalekiego zasięgu. Jego goniec z a7 stał na diagonali a7-g1, a wieża z f8 wywierała dodatkową presję na piona z pola f2 Erigaisiego.
Gdy Erigaisi wybrał ostrożniejsze 26.Sf3 zamiast 26.Se4, Ding zastosował ciekawy manewr Wa5-f5, aktywizując swoją jedyną nierozwiniętą do tej pory figurę i włączając ją do ataku po linii f. Mając wszystkie pięć figur skierowanych w stronę skrzydła królewskiego białych, Ding odebrał szanse na atak swojemu 19-letniemu przeciwnikowi.
W ostatnich minutach partii Ding rozpoczął niesamowity atak na czarnego króla, ale Erigaisi mimo kłopotów z niedoczasem odpowiedział równie niesamowitą kreatywną obroną. Ostatecznie, ten niesamowity pojedynek zakończył się sprawiedliwym podziałem punktu.
Partia Maghsoodloo z van Foreestem rozpoczęła się od dynamicznej gry w centrum w przyjętym gambicie hetmańskim, ponieważ holenderski arcymistrz zaatakował centrum białych ruchami e5 i c5. Maghsoodloo przyjął ofiary obydwu pionów, po czym sam zaoferował swojego skoczka, by wyrobić silnego wysuniętego wolnego piona ("Żądny krwi Parham poświęcił skoczka" - Naroditsky).
Maghsoodloo sacrifices a knight out of the opening, but Van Foreest is as resourceful as ever.
— ChesscomLive (@ChesscomLive) January 19, 2023
Our commentators break down what happened over the last moves 👇. #TataSteelChess pic.twitter.com/y6ozCfWioN
Gra wydawała się powoli uspokajać, gdy van Foreest oddał skoczka z powrotem, jednak Maghsoodloo ponownie zagrał bardzo agresywnie, poświęcając kolejnego piona, po raz kolejny kierując partię na ryzykowne tory. Ostatecznie pojedynek zakończył się zwycięstwem białych.
Partia Carlsena z Abdusattorovem to doskonały przykład pojedynku dwóch pokoleń: Abdusattorov urodził się w 2004 roku, czyli w tym samym roku, w którym Carlsen zadebiutował w Tata Steel Masters. Zawodnicy mają już za sobą zaciętą rywalizację podczas Mistrzostw Świata w Szachach Szybkich i Błyskawicznych: w drodze do zdobycia tytułu w 2022 roku Carlsen pokonał w grudniu Abdusattorova rewanżując się za porażkę odniesioną w Warszawie w 2021 roku.
Zawodnicy zagrali symetryczny wariant partii angielskiej, w którym jak zauważyła Houska: "Ze spokojnej struktury pionowej cała energia przenosi się na figury", Carlsen poświęcił jakość, by jego goniec mógł kontrolować diagonalę a3-f8, co uniemożliwiało przeciwnikowi zrobienie roszady na skrzydle królewskim. Niezrażony tym faktem Abdusattorov po prostu przyjął ofiarę i wykonał długą roszadę, a mistrz świata przeszedł do działania na skrzydle królewskim, odzyskując piona. Gdy Carlsen wycofał swojego hetmana zamiast zagrać nietypowe, a zarazem bardzo dokładne 18.Hxh7, które jeszcze bardziej otworzyłoby jego własnego króla, Abdusattorov odebrał mu inicjatywę dzięki sekwencji kilku dynamicznych ruchów. Następnie uzbeckiemu arcymistrzowi udało się przejść do końcówki hetmańskiej z pionem przewagi, w której pewnie zrealizował swoją przewagę, osiągając zwycięstwo nad najwyżej notowanym graczem w historii.
Ta niesamowita partia została wybrana naszą partią dnia, a komentarze przygotował GM Rafael Leitao.
GM Nodirbek Abdusattorov defeats the world champion at the age of 18! An achievement of a lifetime for the Uzbek number-one. 💪
— ChesscomLive (@ChesscomLive) January 19, 2023
The last time Carlsen lost two classical games in a row was in 2015 at the European Team Chess Championship.#TataSteelChess pic.twitter.com/JsZK4475dV
W wywiadzie po partii Abdusattorov podzielił się swoimi przemyśleniami na temat poświęcenia jakości przez Carlsena: "Oceniłem, że to wątpliwy pomysł, ponieważ wydawało mi się, że będę miał po prostu przewagę jakości za darmo. A gdy pobił na g7, wówczas zyskuję bardzo silną wieżę na g8. Myślę, że nie docenił długiej roszady".
♟| Nodirbek Abdusattorov post round interview after he delivers Carlsen's 2nd loss in a row! #TataSteelChess https://t.co/cRpT784Qlq
— Tata Steel Chess (@tatasteelchess) January 19, 2023
GM Maxime Vachier-Lagrave podzielił się w mediach społecznościowych swoim spostrzeżeniem, że dla ludzi końcówki hetmańskie są w praktyce niezwykle trudne do rozgrywania.
In many instances this queen endgame is a draw, but the nuances are almost impossible to comprehend. This is a draw whoever to move, so I’m sure Magnus knew he had drawing chances there pic.twitter.com/Blm1kA5rLG
— MVL (@Vachier_Lagrave) January 19, 2023
GM Richard Rapport zdołał rozwiązać wszystkie problemy postawione przez GM Gukesha D. w obronie Grunfelda. Końcówka partii była wyrównana, dlatego zawodnicy po 47. ruchu zgodzili się na remis.
Przystępując do czwartkowego pojedynku, zarówno GM Praggnanandhaa R. jak i Giri mieli za sobą wspaniałe zwycięstwa w poprzedniej rundzie nad najlepszymi zawodnikami na świecie - odpowiednio Dingiem i Carlsenem. W partii dość szybko doszło do końcówki z dwiema wieżami, w której Giri naciskał na piona f, a Praggnanandhaa wywierał presję na skrzydle hetmańskim. Pozycja pozostała dość wyrównana, ponieważ gracze wymienili piony i jedną parę wież. Podobnie jak w poprzednio wspomnianej partii, zawodnicy uzgodnili remis po 47. ruchu.
Ostatnią zakończoną partią był pojedynek Aroniana z Keymerem, który zakończył się zwycięstwem Amerykanina w lekkofigurowej końcówce po 79 ruchach.
Aronian wins today's last game with exquisite endgame technique! His first win of the tournament leaves him with a 3/5 score, a point behind the leader Abdusattorov.#TataSteelChess pic.twitter.com/7qIip1ZbG7
— ChesscomLive (@ChesscomLive) January 19, 2023
W sekcji Challengers, Yilmaz pokonał czarnymi GM Amina Tabatabaeia, wykorzystując niedokładną ofiarę jakości ze strony przeciwnika. Dzięki temu zwycięstwu Yilmaz ma już na swoim koncie cztery punkty. GM Javokhir Sindarov zrealizował przewagę w długiej końcówce wieżowej przeciwko GM Jergusowi Pechacowi, a IM Thomas Beerdsen choć miał przegraną pozycję, wygrał z 17-letnią IM Eline Roebers, która mając zaledwie minutę na zegarze popełniła tragiczny w skutkach błąd.
Turniej Masters - wyniki 5. rundy
Klasyfikacja po 5. rundzie
Turniej Masters - kojarzenia 6. rundy
Turniej Masters - wszystkie partie 5. rundy
Odnośniki do stron internetowych związanych z turniejem:
- Sekcja Masters (Chess.com - wydarzenia i turnieje szachowe)
- Sekcja Challengers (Chess.com - wydarzenia i turnieje szachowe)
- Strona internetowa turnieju
Poprzednie artykuły:
- Tata Steel 2023 - runda 4: Piękna partia i wygrana Giriego z Carlenem
- Tata Steel 2023 - runda 3: Caruana dołącza do liderów turnieju
- Tata Steel 2023 - runda 2: Piękna partia Giriego i niesamowity zwrot akcji w partii Tabatabaeia
- Tata Steel 2023 - runda 1: Zwycięstwa Dinga i Abdusattorova
- Duda zagra w turnieju Tata Steel Chess 2023