TK 2022, runda 14: Ding pokonuje Nakamurę i zajmuje 2. miejsce; Radjabov na 3. miejscu

GM Ian Nepomniachtchi, który już w niedzielę zapewnił sobie zwycięstwo w Turnieju Kandydatów 2022 na jedną rundę przed końcem rozgrywek, zremisował dzisiejszą partię z GM Janem-Krzysztofem Dudą, dzięki czemu ukończył turniej z wynikiem 9,5/14 i nie doznał przy tym ani jednej porażki. GM Ding Liren wygrał starcie z GM Hikaru Nakamurą i zakończył turniej na 2. miejscu.

GM Teimour Radjabov ukończył rozgrywki na trzecim miejscu pokonując w ostatniej rundzie GM Richarda Rapporta, a GM Alireza Firouzja wygrał swoją ostatnią partię z GM Fabiano Caruaną.

Nepomniachtchi zakwalifikował się do meczu o Mistrzostwo Świata w 2023 roku, w którym najprawdopodobniej zagra przeciwko GM Magnusowi Carlsenowi, ale jeśli obecny mistrz świata nie zdecyduje się na obronę mistrzowskiego tytułu, wówczas naprzeciw Nepomniachtchiego usiądzie Ding.

To było bardzo emocjonujące zakończenie Turnieju Kandydatów, ponieważ w rundzie finałowej byliśmy świadkami aż trzech rozstrzygających partii, których wyniki doprowadziły do znaczących zmian w klasyfikacji generalnej. Zwycięzca był już jednak znany.

W poprzednim Turnieju Kandydatów, gdy Nepomniachtchi miał już zapewnione zwycięstwo w turnieju, w ostatniej rundzie wyraźnie przegrał z Dingiem. Tym razem rosyjski arcymistrz zdołał zachować status niepokonanego i zakończył turniej z wynikiem 9,5/14, co jest rekordem od czasu wprowadzenia tego formatu w 2013 roku. W poprzednich pięciu turniejach tylko GM Viswanathan Anand zdołał wygrać turniej bez przegrania ani jednej partii, a nawiasem mówiąc po raz drugi zakwalifikował się wtedy do meczu o Mistrzostwo Świata z Carlsenem.

To, kto zajmie drugie miejsce, rozstrzygnęło się dopiero w ostatnim dniu, po wygranej partii Dinga z Nakamurą. Aby zakwalifikować się do Turnieju Kandydatów na podstawie kryterium rankingu, Ding potrzebował całego miesiąca gry w Chinach, aby rozegrać minimalną wymaganą liczbę partii. Biorąc pod uwagę to, że w pierwszej rundzie przegrał z Nepomniachtchim, a potem nie wykorzystał kilku szans w pierwszej połowie turnieju, jego drugie miejsce w ostatecznej klasyfikacji można uznać za niemałe osiągnięcie.

Chiński arcymistrz przyznał po partii w studio Chess.com, że na początku turnieju przeszkadzał mu tzw. jetlag, przez co nie mógł zbyt dobrze spać. W pierwszej rundzie liczył na szybki remis, jednak to mu się nie udało. "Później, żeby nie wywierać na sobie tak dużej presji, starałem się traktować ten turniej normalnie, a nie jak Turniej Kandydatów".

Ding uważa zresztą, że ostatecznie Carlsen i tak zdecyduje się bronić tytułu w przyszłym roku. Być może jest to teraz bardziej prawdopodobne po niedzielnym spotkaniu Mistrza Świata z prezydentem FIDE Arkadijem Dvorkovichem i dyrektorem generalnym Emilem Sutovskim. Cała trójka rozmawiała na temat potencjalnych zmian w formacie meczu o mistrzostwo świata, a Carlsena uprzejmie poproszono o podjęcie decyzji co do swojego występu nie później niż do 20 lipca, czyli do Międzynarodowego Dnia Szachów. Ciąg dalszy nastąpi.

Duda-Nepomniachtchi ½-½

Należy pochwalić Dudę za dzisiejszą grę, bo miał wszelkie powody ku temu, by zakończyć rozczarowujący dla siebie turniej szybkim remisem, byle tylko mieć go już za sobą. Jego przeciwnik z pewnością nie miałby nic przeciwko temu.

Zamiast tego, Polak, który w szóstej rundzie przegrał z Nepomniachtchim grając czarnymi, zademonstrował bardzo imponujące przygotowanie przeciwko obronie rosyjskiej. Udało mu się zmusić swojego przeciwnika do dłuższego namysłu już w 11. ruchu, natomiast on sam jeszcze przez cztery kolejne ruchy grał bardzo szybko. Pierwszy dłuższy namysł Dudy nastąpił dopiero po ruchu 15...a5.

Nepomniachtchi powiedział, że analizował tę linię, ale nie spodziewał się jej dzisiaj i dlatego przypomnienie sobie swojego przygotowania kosztowało go dużo wysiłku. Choć gra środkowa stawała się coraz ostrzejsza, Nepo i tak znajdował wszystkie dobre ruchy. Zwycięzca turnieju po raz kolejny wykazał się wyśmienitą techniką w defensywie, podobnie zresztą jak miało to miejsce w trakcie całego turnieju.

Ruch 26.Gxg6 Dudy był bardzo ładną próbą otwarcia króla czarnych, ale po 28...Gd5 ze strony Nepomniachtchiego (podobnego do 25.Gd6 Nakamury w poprzedniej rundzie), pozycja na szachownicy wyrównała się. "Poprawny" i ciekawy remis!

Adnotacje - GM Rafael Leitao.

View this post on Instagram

A post shared by Yan Nepomnyashchy (@lachesisq)

Pod koniec dnia Nepomniachtchi wyjawił, że oprócz GM Nikity Vitiugova i GM Ildara Khairullina, w Madrycie był z nim również GM Peter Leko. 

Ding-Nakamura 1-0

Najważniejszy mecz rundy rozpoczął się spokojnie, ale ostatecznie nie zawiódł naszych oczekiwań. Nerwy i zmęczenie dawały się we znaki obu zawodnikom, ale ostatecznie to Ding zasłużenie cieszył się ze zwycięstwa, dzięki któremu zapewnił sobie drugie miejsce w turnieju.

Zawodnicy zremisowali poprzednią swoją partię w szóstej rundzie, ale historia ich pojedynków jest znacznie bogatsza: w grudniu ubiegłego roku Nakamura i Ding rozegrali między sobą prawdopodobnie najlepszy mecz w historii rozgrywek Chess.com Speed Chess.

W dzisiejszej partii Nakamura początkowo radził sobie całkiem dobrze. Ding nie przyjął wprawdzie jego zaproszenia do wariantu semi-Tarrascha, ale później pozycja przekształciła się w przyjęty gambit hetmański z bardzo symetryczną strukturą. Nakamurze udało się nieznacznie zaburzyć symetrię ruchem 14...f5, ale to pokazało tylko, że pozycja czarnych była jak najbardziej w porządku.

Amerykański arcymistrz żałował jednak, że w 18. ruchu nie wymienił wież (i nie postawił swojej na polu 'd8'), ponieważ dzięki zgrabnemu 19.Wdc1! Dingowi udało się utrzymać wieże na szachownicy i tym samym zyskać nieco szans na aktywniejszą grę. "Pozycja nadal powinna być dobra, ale już wtedy byłem na siebie bardzo zły" - powiedział Nakamura.

Wizualnie wydawało się, że Ding robi postępy, ponieważ udało mu się wprowadzić swoją wieżę na siódmą linię, ale Nakamura wciąż miałby okazję do przeprowadzenia kontry, gdyby w 35. posunięciu zaproponował wymianę wież. 

Pozycja po 35.Kf1.

W tej pozycji, nieprzyjemny dla czarnych wydawał się wariant 35...Wd8 36.Wxd8 Gxd6 37.Gd6, ale jeśli czarne zagrałyby 37...Kf7! 38.Sc5 Ge7!, to pozycja nadal by się trzymała i w końcówce skoczkowej zdobycie przez białe piona na 'a6' nie stanowiłoby problemu ze względu na bardzo aktywnego króla czarnych i szybką możliwość pozbycia się piona 'h' białych.

Zamiast tego Nakamura zagrał 35...Gd8?, po którym to ruchu białe przejęły pełną kontrolę nad partią. GM Daniel Naroditsky powiedział, że jedynym elementem gry, który nie wyszedł Nakamurze w tym turnieju idealnie było to, że "źle oceniał pozycje w kluczowych momentach partii".

Sam Nakamura w wywiadzie po partii do określenia swojej postawy użył określenia "tilt" . "Nie potrafiłem się kontrolować. Byłem po prostu bardzo niezadowolony z tego, co działo się podczas całej partii".

Ding dał jednak swojemu przeciwnikowi jeszcze jedną szansę. Przy lepszym nastawieniu Nakamura mógł znaleźć ruch 38...f3!, ale gdy okazało się, że go nie znalazł, było już po wszystkim.

"Raz na wozie, raz pod wozem", powiedział Nakamura, który przyznał, że dzień wcześniej miał w swojej partii odrobinę szczęścia. "Dzisiaj... to było szaleństwo".

Rapport-Radjabov 0-1

"Dobra partia zmęczonych ludzi" - tak Radjabov opisał swoje dzisiejsze zwycięstwo, które było zarazem jego trzecim zwycięstwem w turnieju i zapewniło mu trzecie miejsce w klasyfikacji końcowej. Radjabov może i był zmęczony, ale sił w partii zabrakło głównie Rapportowi.

Opisywany pojedynek był jedną z dwóch partii, w których zobaczyliśmy identyczny debiut i to taki, który widzieliśmy już wcześniej w tym turnieju: partia hiszpańska, wariant antyberliński ze 6.Sbd2. Podobnie było w partii Caruana-Firouzja (patrz niżej).

Obaj zawodnicy wykonali sporą liczbę standardowych ruchów, po których białe ustawiły swojego skoczka na 'c4' (okrężną drogą!), a czarne wsparły swoją bazę na 'e5' za pomocą 14...Sd7 i 16...f6.

Ruch 17.Wg1 Rapporta był zapowiedzią tego, co miało wkrótce nastąpić: był gotowy do uruchomienia swojego piona 'g' i zaatakowania króla przeciwnika. Po 18...h6 Radjabov myślał, że na razie zatrzymał marsz piona 'g', ale Rapport uważał inaczej: 'push em baby'! (push a pawn - pchać piona - przyp. tłum.) 

Pozycja po 19.g5.

Ruch 19.g5 był bardzo fajnym ruchem, podobnym do ataku, który widzieliśmy w partii GM Wei Yi kontra GM David Navara w Wijk aan Zee w 2016 roku. Kontynuacja wydawała się być bardzo naturalna (20.h4), ale Rapport miał w głowie coś innego: poświęcenie figury. Obiektywnie rzecz biorąc była to błędna decyzja, ale z praktycznego punktu widzenia, mogła sprawić trudności przeciwnikowi.

Pozycja po 20.Sxg5.

Naroditsky szybko zauważył, że pośrednie wtrącenie wymiany 20...Gxc4! 21.bxc4 i dopiero późniejsze zagranie 21...hxg5 byłoby bardzo dobrą reakcją na zagranie białych. Chodzi głównie o to, że czarne mogłyby kontynuować (po 22.Wxg5) grę ruchami 22...Ge7! i 23...Gf6. W partii taki manewr pozwoliłby na ofiarę wieży na 'g7', co doprowadziłoby do szalonych komplikacji.

Radjabov nie chciał jednak oddawać swojego jasnopolowego gońca, co spowodowało, że silnik przyznał białym rację co do ich rekompensaty za poświęconą figurę i w partii tak naprawdę możliwe były jeszcze wszystkie trzy wyniki.

Rapport szybko obrał jednak zły plan, dzięki czemu Radjabov w zasadzie całkowicie powstrzymał atak białych, przestawiając swoją wieżę na 'g6'. Kilka kolejnych dokładnych ruchów zapewniło Azerowi cały punkt.

Adnotacje - GM Rafael Leitao.

Dobry wynik Radjabova był niespodziewany, ale wbrew opinii wielu osób, okazało się, że nie był on jedynie workiem treningowym dla pozostałych zawodników. Przeciwnie, najstarszy zawodnik w stawce pokazał, że też wciąż może zadawać ciosy, niwecząc przy okazji turniejowe wysiłki niektórych swoich przeciwników.

Rapport z kolei niespodziewanie zakończył rozgrywki na ostatnim miejscu (decydowała punktacja pomocnicza). Jego pomysłowa gra była z pewnością wartością dodaną tego turnieju, jak to zresztą bywa w przypadku wszystkich innych turniejów, w których Węgier bierze udział.

Caruana-Firouzja 0-1

Pierwszą część turnieju Caruana zakończył z wynikiem 5/7, natomiast w drugiej części całkowicie zawiódł. Zdobył w niej jedynie 1,5/7 pkt, co jest najgorszym wynikiem spośród wszystkich graczy. Firouzja, który po siedmiu pierwszych rundach był na ostatnim miejscu z wynikiem 2,5/7 pkt, drugą połowę rozegrał już dużo lepiej. Dziś również poprawił nieco swoje statystyki, ale i tak w trakcie turnieju stracił 15 pkt Elo (Caruana stracił 8 pkt).

W tej partii zawodnicy również zagrali partię hiszpańską w wariancie antyberlińskim ze 6.Sbd2, a do 19. posunięcia partia bardzo przypominała pojedynek Rapporta z Radjabovem. Caruana był już gotowy do skopiowania planu Węgra polegającego na zagraniu g2-g4, więc być może właśnie dlatego Firouzja zagrał 19...f5.

Dało to Caruanie szansę na dokonanie kilku przydatnych wymian, po których białe miały pięknego skoczka na polu 'e4', który nie mógł być stamtąd usunięty ani przez piona, ani przez gońca czarnych. Czyżby pozycja, której Caruana nigdy nie powinien przegrać?

Jego dwa kolejne ruchy pionem (26.g3, 27.d4) okazały się jednak niedokładne, dzięki czemu Firouzja dostał niespodziewanie możliwość kontrataku. Sprawy wymknęły się Caruanie spod kontroli i do końcówki Amerykanin przeszedł z pionem mniej. Później jakimś cudem udało mu się jeszcze na chwilę wrócić do gry i uzyskać pozycję, którą silnik oceniał jako remisową, ale w ostatnim ruchu przed drugą kontrolą czasu, popełnił decydujący błąd.

Adnotacje - GM Rafael Leitao.

Wyniki końcowe

Turniej Kandydatów FIDE 2022 - nagrody

Poprzednie artykuły:

• TK 2022, runda 13: Nepomniachtchi wygrywa Turniej Kandydatów na jedną rundę przed końcem rozgrywek
• TK 2022, runda 12: Remis w niedzielę da Nepomniachtchiemu zwycięstwo w Turnieju Kandydatów
• TK 2022, runda 11: Nepomniachtchi o krok od zwycięstwa w turnieju
• TK 2022, runda 10: Nepomniachtchi powiększa przewagę dzięki zwycięstwu Dudy nad Caruaną
• TK 2022, runda 9: Po remisie z Caruaną, Nepomniachtchi coraz bliżej zwycięstwa w turnieju
• TK 2022, runda 8: Nakamura pokonuje Caruanę, a Nepomniachtchi szybko remisuje i powiększa przewagę
• TK 2022, runda 7: Ponowne zwycięstwa Caruany i Nepomniachtchiego, coraz większa przewaga nad rywalami
• TK 2022, runda 6: Nepomniachtchi i Caruana wygrywają swoje partie w niesamowitej 6. rundzie
• TK 2022, runda 5: Nepomniachtchi ucieka spod topora i pozostaje na prowadzeniu
• TK 2022, runda 4: Nepomniachtchi pokonuje Firouzję i wysuwa się na prowadzenie
• TK 2022, runda 3: Dzień remisów i imponująca gra w obronie Nakamury
• TK 2022, runda 2: Remis w pojedynku liderów, Nakamura ogrywa Radjabova
• TK 2022, runda 1: Zwycięstwa Caruany i Nepomniachtchiego na początek turnieju
• Który z zawodników ma najlepsze wyniki po zakończeniu pandemii? (artykuł w j. ang.)
• Kto wygra Turniej Kandydatów: Analiza (artykuł w j. ang.)
• Kto wygra Turniej Kandydatów?
• Turniej Kandydatów 2022: Wszystkie niezbędne informacje