7 najbardziej niesamowitych rekordów Magnusa Carlsena

W wieku zaledwie 33 lat GM Magnus Carlsen zdobył już praktycznie wszystkie szachowe szczyty. Na swojej drodze do osiągnięcia statusu GOAT-a, zapisał się w historii szachów, ustanawiając kilka niesamowitych rekordów.

Poniżej przedstawiamy kilka najbardziej niesamowitych osiągnięć Carlsena, a niektóre z tych rekordów z pewnością przetrwają próbę czasu.

• Najdłuższa seria bez porażki
• Najwyższy ranking Elo w historii
• Najwięcej mistrzowskich dubletów
• Najdłuższy pobyt na 1 miejscu listy rankinowej FIDE
• Najwięcej zdobytych tytułów mistrza świata
• Najmłodszy uczestnik turnieju kandydatów
• Najmłodszy zawodnik, który został liderem listy rankingowej FIDE

Najdłuższa seria bez porażki

Niesamowita seria Carlsena trwała od 31 lipca 2018 r. do 9 października 2020 r. i wiele osób uważa, że jest to jego najbardziej imponujący wyczyn. Po porażce w Biel z GM-em Shakhriyarem Mamedyarovem, Carlsen nie przegrał 125 kolejnych partii klasycznych.

W trakcie swojej niesamowitej serii Norweg zanotował 42 zwycięstwa i 83 remisy, a jego passę przerwał GM Jan-Krzysztof Duda, który pokonał go w dniu 9 października 2020 r. w piątej rundzie turnieju Norway Chess.

Carlsen pobił poprzednie rekordy, które należały do GM-a Sergeya Tiviakova (110 partii bez porażki w latach 2004-2005) i GM-a Ding Lirena (100 partii bez porażki).

Zadziwiające jest to, że w trakcie serii bez porażki średni ranking przeciwników Carlsena wyniósł 2745 – taki ranking to siła gracza z pierwszej dwudziestki zawodników na świecie!

Najwyższy ranking Elo w historii

Kolejnym niezwykłym rekordem Carlsena jest uzyskanie najwyższego w historii rankingu w szachach klasycznych – 2882 Elo. Norwegowi udało się go osiągnąć nie raz, a dwa razy – po raz pierwszy w maju 2014 r., a później, ponownie, w sierpniu 2019 r. Na razie nic nie wskazuje na to, by rekord ten był zagrożony.

W 2014 r. Carlsen uzyskał wspomniany ranking po triumfie w turnieju w Shamkir, w Azerbejdżanie. Pięć lat później powtórzył swój wyczyn, wygrywając osiem turniejów z rzędu, w tym Mistrzostwa Świata w Szachach Błyskawicznych w 2018 r.

Do 2024 r. ranking 2800 udało sie przekroczyć zaledwie 14 szachistom. W lipcu 1999 r. GM Garry Kasparov osiągnął pułap 2851 Elo, a GM Fabiano Caruana uzyskał 2844 pkt po historycznym zwycięstwie w turnieju Sinquefield Cup 2014, który ukończył z wynikiem 8,5/10.

Najwięcej mistrzowskich dubletów

Oprócz dominacji w szachach klasycznych, Carlsen nie ma sobie równych w szachach granych znacznie krótszym tempem gry. Norweg zgromadził do tej pory na swoim koncie 12 tytułów mistrza świata w szachach szybkich lub błyskawicznych, czym bije na głowę wszystkich swoich konkurentów.

To, co zdumiewa jednak najbardziej, to fakt, że aż cztery razy sięgał po mistrzowski dublet (tzn. w tym samym roku zdobywał tytuły mistrza świata w szachach szybkich i błyskawicznych): w 2014, 2019, 2022 i 2023 r.

Tym samym Carlsen jest jak na razie jedynym zawodnikiem, który obronił tytuł mistrza świata w szachach szybkich i jedynym, który obronił mistrzowski dublet.

Warto również zauważyć, że FIDE wprowadziła tytuły mistrza świata w szachach szybkich i błyskawicznych stosunkowo niedawno –  regularne turnieje tej rangi odbywają się dopiero od 2012 r. Jeżeli chodzi o podobne dokonania, to najbliżej Carlsena jest GM Alexander Grischuk, który ma na swoim koncie trzy tytuły mistrza świata w szachach błyskawicznych (zdobywał je w 2006, 2012 i 2015 r.).

Najdłuższy pobyt na 1. miejscu listy rankinowej FIDE

W ostatnich 52 latach (system rankingowy Elo wprowadzono w lipcu 1971 r.) na pierwszym miejscu listy rankingowej FIDE znalazło się zaledwie siedmiu szachistów: GM Bobby Fischer, GM Anatoly Karpov, Kasparov, GM Vladimir Kramnik, GM Veselin Topalov, GM Viswanathan Anand oraz Carlsen.

22-letnia dominacja Kasparova była przerywana dwukrotnie – najpierw w 1994 r. przez Karpova, a następnie w 1996 r. przez Kramnika. Najdłużej, bo od 151 miesięcy (od 2011 r.), na 1. miejscu listy rankingowej FIDE znajduje się Carlsen (stan na luty 2024).

Norweg po raz pierwszy wyszedł na pierwszą pozycję listy rankingowej FIDE w styczniu 2010 r., jednak wkrótce zdetronizował go Anand, przejmując prowadzenie w tym samym roku kilka miesięcy później, a następnie w roku 2011. Od lipca 2011 r. aż do chwili obecnej, zawodnikiem nr 1 na liście rankingowej FIDE w szachach klasycznych jest już jednak Carlsen.

Kilka ciekawostek na temat przewagi Carlsena nad drugimi zawodnikami na liście FIDE:

Największa przewaga: 74 pkt (październik 2013)
Najmniejsza przewaga: 3 pkt (listopad 2018)
Średnia przewaga: 40 pkt

Najwięcej zdobytych tytułów mistrza świata

Choć w momencie publikacji tego artykułu (luty 2024 r.) Carlsen ma zaledwie 33 lata, w jego gablocie z pucharami znajduje się już łącznie 17 trofeów mistrza świata w różnych formatach.

Tytuły mistrza świata w szachach klasycznych: 2013, 2014, 2016, 2018, 2021
Tytuły mistrza świata w szachach szybkich: 2014, 2015, 2019, 2022, 2023
Tytuły mistrza świata w szachach błyskawicznych: 2009, 2014, 2017, 2018, 2019, 2022, 2023

Do znamienitej kolekcji Carlsenowi brakuje tylko tytułu mistrza świata w szachach Fischera, choć trzeba pamiętać, że oficjalne mistrzostwa świata w tym formacie odbyły się dopiero dwa razy.

Najmłodszy uczestnik turnieju kandydatów

W 2005 roku Carlsen pobił wieloletni rekord należący do Bobby'ego Fischera, stając się najmłodszym zawodnikiem, który kiedykolwiek zakwalifikował się do turnieju kandydatów. Rekord został pobity, gdy rozstawiony z nr. 97 Carlsen zajął 10. miejsce w Pucharze Świata FIDE w Chanty-Mansyjsku w Rosji. 

Gdy Carlsen wywalczył awans, wygrywając z doświadczonym GM-em Vladimirem Malakhovem, miał 15 lat i 14 dni. Gdy Fischer zdobywał kwalifikację do turnieju kandydatów w turnieju międzystrefowym w 1958 r., był około pół roku starszy.

Najmłodszy zawodnik, który został liderem listy rankingowej FIDE

Z grupy siedmiu zawodników, którzy do tej pory zajmowali pierwsze miejsce na liście rankingowej FIDE, Carlsen jest najmłodszy. Kiedy po raz pierwszy zajmował 1. pozycję w styczniu 2010 r., miał 19 lat.

Który z rekordów uważasz za najbardziej niesamowity? Daj o tym znać w sekcji komentarzy!