7 найбольш выбітных шахматных рэкордаў
Рэкорды распальваюць у нас прагу да ўдасканальвання. Шматгадовая шахматная спадчына налічвае вялікую колькасць рэкордаў, адны з якіх застаюцца актуальнымі на працягу дзесяцігоддзяў, іншыя могуць трымацца стагоддзямі.
Гісторыя налічвае сем шахматных рэкордаў, якія сапраўды ўражваюць.
Самая працяглая пераможная серыя: чэмпіён свету Бобі Фішар – 20 (ці 19?) партый
Бобі Фішар, уладальнік сусветнага рэкорду самай працяглай пераможнай серыі ў партыях супраць гросмайстраў. | Фотаздымак з Вікіпедыі.
На шляху да атрымання тытула, які завяршыўся матчам супраць Барыса Спаскага, Фішар дасягнуў выбітнага выніку ў 20 перамог запар у партыях супраць элітных супернікаў. Яго серыя пачалася ў 1970-м годзе на міжзанальным турніры ў Пальме-дэ-Маёрцы, дзе ён перамог у 7 партыях запар. Паколькі Оскару Пано была прысуджана параза з-за сканчэння ліміту часу, то некаторыя спецыялісты па гісторыі шахмат яе не ўлічваюць.
У матчах прэтэндэнтаў, якія адбываліся ў наступным 1971-м годзе, Фішэр перамог Марка Тайманава і Бента Ларсэна з сухім лікам 6-0. Пасля перамогі ў першай партыі супраць Тыграна Петрасяна, Фішар атрымаў паразу ў наступнай, і серыя перапынілася.
Гэта параза не спыніла Фішара, і ён лёгка перамог Петрасяна і Барыса Спаскага, атрымаўшы тытул чэмпіёна свету па шахматах.
Бліжэйшыя дасягненні:
- Чэмпіён свету Бобі Фішар - 11 з 11 на чэмпіянаце ЗША 1963/64-х гадоў
- Гросмайстар Фабіяна Каруана - 7 перамог на Кубку Сінкфільд у 2014-м годзе
Самая працяглая серыя без паразаў: чэмпіён свету Міхаіл Таль – 95 партый
Міхаіл Таль – аўтар сусветнага рэкорду самай працяглай серыі без паразаў у партыях супраць гросмайстраў. | Фотаздымак з Вікіпедыі.
Міхаіл Таль адрозніваўся вынаходліва агрэсіўным стылем гульні, які ў поўнай меры раскрыўся ў 1960-м годзе ў матчы за сусветную шахматную карону супраць Міхаіла Бацвінніка. Перамогшы ў гэтым матчы, ва ўзросце 23 гадоў ён стаў самым маладым чэмпіёнам свету ў гісторыі - яшчэ адзін рэкорд, які пратрымаўся да 1985-га года, калі 22-гадовы Гары Каспараў перамог Анатоля Карпава.
Кар'еру Таля сапсавалі праблемы са здароўем. З прычыны перападаў спартыўнай формы яго выбітная гульня ў наступныя гады пагаршаецца. Але з 23 кастрычніка 1973 года па 16 кастрычніка 1974 года ён адыграў бяспройгрышную серыю з 95-ці партый - неверагоднае дасягненне, да якога ні адзін з гульцоў не змог нават наблізіцца.
Бліжэйшыя дасягненні:
- Міхаіл Таль (ізноў!) - 85 партый з ліпеня 1972 года да красавіка 1973
- Чэмпіён свету Хасэ Рауль Капабланка - 63 партыі, згуляныя ў перыяд паміж 10-м лютым 1916 года і 21-м сакавіком 1924 года
Самае працяглае знаходжанне на сусветным шахматным Алімпе – Эмануіл Ласкер – 27 гадоў
Эмануіл Ласкер – уладальнік найбольшага стажу чэмпіёна свету. | Фотаздымак з Вікіпедыі.
Перамогшы ў 1894 годзе Вільгельма Стэйніца, Ласкер стаў другім чэмпіёнам свету па шахматах. Ён захоўваў свой тытул да паразы ад Хасэ Рауля Капабанкі ў 1921-м. Ён працягваў гуляць і выступаць у элітных турнірах у 1930-х гадах. Лічыцца, што цараванне Ласкера падоўжыла Першая сусветная вайна, з прычыны якой былі адкладзены матчы супраць Рубінштэйна і Капабланкі. Нават калі не ўлічваць перыяд, калі спаборніцтвы не праводзіліся, панаванне Ласкера застаецца самым працяглым сярод усіх чэмпіёнаў.
Бліжэйшыя дасягненні:
- Чэмпіён свету Гары Каспараў - 15 гадоў (з 1985-га па 2000-ы гады)
- Чэмпіён свету Міхаіл Бацвіннік - сумарна 13 гадоў (з 1948-га па 1963-ы гады з перапынкамі)
Найвышэйшы рэйтынг Эло – чэмпіён свету Магнус Карлсан - 2882
Чэмпіён свету Магнус Карлсан, шахматыст з найвышэйшым рэйтынгам в гісторыі. | Фотаздымак Марыі Емельянавай.
Згодна з дадзенымі ФІДЭ Магнус Карлсан дасягнуў гэтага рэйтынгу ў траўні 2014-га года. У неафіцыйным онлайн-рэйтынгу яму падпарадкавалася нават вышэйшая адзнака ў 2889 пунктаў. Існуе меркаванне, што рэйтынгавая інфляцыя нівеліруе значнасць гэтых рэкордаў, аднак аналітыка сайта Chess.com даказвае, што з часам шахматныя навыкі маюць тэндэнцыю да паляпшэння.
На момант напісання гэтага артыкула, толькі 12-і гульцам удавалася пераадолець мяжу ў 2800 пунктаў. Сярод іх толькі Карлсану ўдалося наблізіцца да адзнакі ў 2900 пунктаў.
Бліжэйшыя дасягненні:
- Чэмпіён свету Гары Каспараў - 2851 (ліпень 1999 г.)
- Гросмайстар Фабіана Каруана - 2844 (кастрычнік 2014 г.)
Самы малады гулец, які стаў гросмайстрам: гросмайстар Сяргей Каракін - 12 гадоў і 7 месяцаў
Гросмайстар Сяргей Каракін - самы малады гросмайстар у гісторыі. | Фотаздымак Марыі Емельянавай.
На момант публікацыі гэтага артыкула, Каракін заставаўся адзіным шахматыстам, які атрымаў тытул гросмайстра ў 12-гадовым узросце. Каракін упершыню адчуў атмасферу чэмпіёнскага матчу, калі секундаваў Руслану Панамарову, падчас яго матчу за тытул чэмпіёна свету пад эгідай ФІДЭ супраць Васіля Іванчука.
У 2016-м годзе Каракін атрымаў свой шанец на атрыманне чэмпіёнскага тытула, кінуўшы выклік Магнусу Карлсану. Пасля 12-ці партый з класічным кантролем часу супернікі мелі ў сваім актыве па адной перамозе, а лік быў нічыйным: 6-6. У рэшце рэшт лёс матчу вырашыўся на тай-брэйку ў хуткія шахматы, у якім перамог Карлсан.
Бліжэйшыя дасягненні:
- Чэмпіён свету Бобі Фішар - 15 гадоў, 6 месяцаў і 1 дзень (1958),
- Гросмайстар Юдыт Полгар - 15 гадоў, 4 месяцы і 28 дзён (1991г.)
Найбольшая колькасць партый у сеансе адначасовай гульні: гросмайстар Эхсан Гаем Магамі - 604 партыі
Гросмайстар Эхсан Гаем Магамі, уладальнік сусветнага рэкорду па колькасці партый у сеансе адначасовай гульні. | Фатаграфія з Вікіпедыі.
Пад выставачным матчам у фармаце сеансу адначасовай гульні маецца на ўвазе гульня супраць шматлікіх супернікаў. Звычайна сталы з дошкамі расстаўляюць уздоўж лініі альбо ў форме кола, а гросмайстар перасоўваецца ад стала да стала, робячы свой ход.
Для ўсталявання сусветнага рэкорду па колькасці партый у сеансе адначасовай гульні, Эхсан Гаем Магамі, 9-разовы чэмпіён Ірану, адыграў сеанс адначасовай гульні ажно на 604-х дошках. Падчас выставачнага матчу ў фармаце сеансу адначасовай гульні ў Тэгеране ён перамог у 580-ці партыях, звёў унічыю 16 і прайграў толькі 8 партый. Сеанс праходзіў 8-га і 9-га лютага 2011-га года на стадыёне Універсітэта імя Шахіда Бехэшці.
Бліжэйшыя дасягненні:
- Сьюзэн Полгар - 326 супернікаў з вынікам 309 перамог, 14 нічыіх і 3 паразы (2005 г.)
- Капабланка - 103 суперніка з вынікам 102 перамогі і 1 нічыя (1922)
Найбольшая колькасць партый у сеансе адначасовай гульні, згуляных усляпую за гросмайстрам Цімурам Гарэевым - 48 партый
Цімур Гарэеў, уладальнік сусветнага рэкорду па колькасці партый, адначасова згуляных усляпую. | Фотаздымак Майка Клейна.
Адным з найвялікшых выпрабаванняў у шахматах з'яўляецца гульня ўсляпую. Падчас такой гульні шахматыст не мае права глядзець на дошку. Гульцы павінны памятаць усе пазіцыі, а інфармацыя аб зробленых хадах перадаецца ў выглядзе паведамленняў. Падчас выставачнага матчу ў фармаце сеансу адначасовай гульні ўсляпую, яго арганізатар павінен трымаць у галаве адначасова ўсе пазіцыі - неверагоднае выпрабаванне шахматных навыкаў і засяроджанасці.
Цімур Гарэеў усталяваў новы сусветны рэкорд для матчаў у такім фармаце 3-4 снежня 2016 года, калі ён адначасова згуляў супраць 48-і супернікаў. Ён атрымаў 35 перамог, звёў 7 партый унічыю і капітуляваў 6 разоў. Даведайцеся больш аб гэтым матчы са справаздачы на сайце Chess.com пра спробу ўсталявання сусветнага рэкорду.
Бліжэйшыя дасягненні:
- Майстар ФІДЭ Марк Ланг - 46 супернікаў (2011)
- Гросмайстар Мігель Найдорф - 45 супернікаў (1947)
Ці адчуваеце прагу ўсталёўваць уласныя шахматныя рэкорды? Стварыце акаўнт на сайце Chess.com і пачніце вучыцца гуляць у шахматы ўжо сёння!